Seçimler yaklaştı. Küçüğüyle, büyüğüyle tüm siyasal partiler, “acaba nasıl bir ekonomi paketi açıklasak?” diye düşünüyordur. Hiç yorulmasınlar! Kendileri için bir rehber hazırladım. Buyrun.
Ev-Araba Yerine Döner Dağıtın
Eskiden siyaset çok kolaydı. Meydanlarda iki anahtar sallayarak oy toplamak mümkündü. Ama artık herkese ev ve araba vaat etmenin bir inandırıcılığı kalmadı. Sosyal medyada sizinle dalga geçilmesini istemiyorsanız, böyle önerilerden kaçının. Boş vaat karın doyurmuyor! Seçmene illa bir şeyler vermek istiyorsanız, miting alanında döner dağıtın. Döner dağıtmanızı eleştiren olursa, onlara mega ekonomi paketinizi önerin. Bu mega paketi nasıl hazırlayacağınızı öğrenmek için okumaya devam edin.
Somut Öneri Yapacaksanız Abartın
İlla ki somut öneri yapacaksanız, mümkün olduğunca abartın. Üst geçit yapmayın, yapacaksanız bugüne kadar yapılmış en büyük üst geçidi yapın. Hayallerinizi büyük tutun. Büyük Türkiye, Yeni Türkiye, Mega Türkiye... Hayaliniz böyle bir şey olsun. Üstgeçit projesini bile bu hayale ulaşmanın bir parçası olarak anlatın. Üsgeçitleriniz yolun iki yakasını değil, Çin ile New York'u birbirine bağlamalı. Kimse karşıdan karşıya daha kolay geçecek diye size oy vermez. Ama Türkiye'yi süper güç yapacak bir üstgeçit, bir köprü veyahut bir kanal için oy toplayabilirsiniz.
Akılcı değil, çılgın olun!
Bunu zaten biliyorsunuz. Akılcı projeler, çılgın projeler kadar çok satmıyor. Bu sebeple, eğer ekonomi paketinizde altyapı veyahut üstyapı projeleri yer alacaksa, bunların çılgınlığını özellikle vurgulayın. Bütün projeleri, istihdam yaratacağını ve Türkiye'nin ekonomik büyümesine katkı yapacağını söyleyerek pazarlayın. Daha da fazla oy toplamak istiyorsanız, bu projelerin yapılmasını istemeyen dış mihraklar olduğunu söyleyin ve her şeye rağmen bu projeleri yapacağınızı ilan edin. Mitingde kitleyi iyice motive edin. Projeyi sahiplenmelerini sağlayın. Miting alanından ayrıldıklarında, “kimse gücümüzü test etmeye kalkmasın, bu proje ya yapılacak, ya yapılacak!” şeklinde bir ruh haline sahip olmalılar... Özetle, “çılgın” yeni “normal”iniz olsun.
Emeklileri Muhakkak Sevindirin
Emekliyi sevindirmeyen ekonomi paketi, ekonomi paketi değildir. Seçimde başarı sağlamak istiyorsanız emekliye bir şeyler vermek zorundasınız. Mesela, 10 TL mi olur, 20 TL mi olur artık gönlünüzden ne koparsa emekliye zam vaat edin. Hepsine zam yapamayacaksanız, bazılarına vaat edin. Eğer rakip parti, emekliye daha fazla zam vaat ederse, bütçe kozunuzu oynayın. “O parayı nereden bulacaklar, biz hesabınızı yaptık, oluru bu!” deyin. “Sen nereden para bulacaksın?” diye soran olursa, kamudaki fonlardan birini gösterin. “Buradan vereceğiz, ama emekliler bu parayı harcayınca ekononomi büyüyecek, parayı hemen yerine koyacağız” deyin. Seçmeni böyle küçük ekonomi hipotezleriyle şaşırtın. Onlara Keynesyen paketler verin.
Çalışanı Unutmayın
Emekli paketi çalışanları memnun etmeye yetmeyecektir. Bu sebeple, çalışanlar için de birkaç paket uydurmalısınız. Öncelikli olarak asgari ücretlilere de bir takım güzellikler yapın. Muhalefetteyseniz geçim sıkıntısından bahsedin, eğer iktidar partisiyseniz bugüne kadarki başarılarınızı anlatın. Ama hangi pozisyonda olursanız olun, ekonomi paketinizde biraz zam olması işinize yarayacaktır. Stratejiniz aynı olacak: Siz yaparsanız mümkündür, rakibiniz vaat ederse bütçeye büyük yük getirir Ama unutmayın, herkese zam vaat edemezsiniz. Bunun yerine iktisadi büyüme ve kalkınma vaat etmelisiniz. Bunu da az sonra anlatacağım mega ekonomi paketi çerçevesinde yapmalısınız.
İş Bulun
Ev veya araba vaatleri demode olmuş olsa da, iş vaatleri hala işe yarıyor. Bu sebeple, siz siz olun ekonomi paketinize bir istihdam paketi koyun. Atanamamış kim varsa, onların atanacağı müjdesini kesinlikle verin. Ayrıca kamuda işe alma seçeneğini sakın unutmayın. Ekonomi paketinizde “şu kadar kişiyi işe alacağız” diyeceğiniz bir şeyler olsun. Sayı az olabilir, o önemli değil. Sonuçta mega ekonomi paketinde her şey açıklanıyor.
İş Yaratın
Eğer istihdam yaratmakta güçlük çekiyorsanız, önce iş yaratın. Yaratacağınız iş, çukur açıp kapama gibi basit bir şey olabilir. Ancak siz siz olun bunu sakın bu şekilde anlatmayın. Mesela, “çevre bilincini arttırma kapsamında çalışacak binlerce kişiyi işe alacağız” diyebilirsiniz. Sonuçta toprak kazılacak, bu da neresinden bakılsa çevrenin bir parçası. Tabii, paketinizi eleştirenler olacaktır. Onlara hemen, bu işçilerin toprağı havalandıracağını ve toprağın verimliğini arttıracağını, söyleyin. Tabii bunun ekonomiyi canlandıracağını eklemeyi de unutmayın! Daha fazla soru soran olursa mega ekonomi paketinizi okumalarını, tüm cevapların orada olduğunu söyleyin.
İş vaatlerini ilgisiz paketlere dağıtın
İstihdam paketine de irili ufaklı paketler yerleştirin. Mesela, “istihdamı arttırmak için mesleki eğitimi geliştirme paketi” güzel bir paket olabilir. Mesleki eğitim paketinin içine birkaç paket koyun. Mesela, overlokçularla ilgili kimsenin anlamayacağı teknik bir düzenleme önerin. Keza, mevsimlik işçileri taşıyan dolmuşların ruhsatlandırılmasıyla ilgili detaylı bir düzenlemeyi de bu pakete koyabilirsiniz. Paket içinde paket içinde paket olmalı. Paketlerin birbiriyle mantıklı bir ilişki içinde kurgulanması gerekmiyor. Sonuç olarak bunu birkaç kişi okuyacak. Önemli olan, soran olduğundan “işte işsizlikle mücadele planımız” diye ortaya koyabileceğiniz bir belge olması. Mitinglerde bu belgeyi sallayarak, “işsizliğe son veriyoruz, size paketler hazırladık!” diyebilirsiniz. Daha fazla bilgi almak isteyeni mega ekonomi paketine yönlendirin.
Teşvikleri Pakete Koymayı Unutmayın
Oy vereceklerin çoğunun normal vatandaş olduğunu biliyoruz. Ama eğer seçim kazanmak istiyorsanız iş dünyası ile barışık olmalısınız. Sonuçta, iş dünyasının desteğini almayan bir partinin seçimlerde başarı şansı çok düşük oluyor. Dünyanın hemen her yerinde bu böyle. Öyleyse, iş dünyasının hoşuna gidecek vergi indirimlerine ve diğer teşviklere paketinizde özel bir yer ayırmalısınız. Bunları anlatırken, ekonominin böylece büyüyeceğini ve son kertede bu teşviklerin herkese fayda sağlayacağını söylemeyi unutmayın. Özellikle, yenilik ve Ar-Ge desteklerini vurgulayın ki halk bu teşviklerin ekonomik büyüme sağlayacağına ikna olsun. Ayrıca, unutmayın, yenilik gibi muğlak kavramlar kullanırsanız, seçildiğinizde istediğiniz kişiye teşvik verebilirsiniz. Sonuçta ofiste sandalyenin yerini değiştirmek de bir yenilik, öyle değil mi?... Soran olursa, iş yeri üretkenliğini arttıran yenilikçi bir ofis uygulaması dersiniz! Daha çok soru soran olursa, mega ekonomi paketini okumalarını önerin.
Mega Ekonomi Paketi
Ekonomi paketinizi yukarıdaki gibi irili ufaklı paketlerle doldurabilirsiniz. Ama bunlar kesinlikle yeterli olmayacaktır. Sonuçta, siz bu paketleri ilan ettikçe birileri de çıkıp bu paketleri eleştirecektir. Seçim yarışı sırasında zor duruma düşmek istemiyorsanız, yorumculara içinden çıkmayacakları çok geniş bir paket, bir mega paket sunun.
Mega paketinizin öncelikli konusu iktisadi büyüme ve kalkınma olsun. Paketinizde bu konuyu ele alacak bir plan belgesi olmalı. Bu belgede, verimlilik, teknoloji, dış bağımlığın azaltılması, makroekonomik istikrar, kamu denetimi, eğitim, sosyal güvenlik, demokrasi, hukuk vb. gibi kimsenin itiraz edemeyeceği başlıklar olsun. Öyle bir mega plan oluşturun ki gören, “işte budur, bu başlıkların tamamında reform gerekiyor” desin. Bunu yapmak çok zor değil. Google'de birkaç arama yaparak kalkınmakta olan ülkelerin neler yapması gerektiğini bulup, mega planınıza koyabilirsiniz.
Eğer mega planınız hazırsa, ikinci aşamaya geçiyoruz. Şimdi mega planınızı 80 bölüme ayırıp her bölüm için birer strateji belgesi hazırlayın. Strateji belgelerini hazırladıktan sonra, her strateji belgesindeki öncelikli alanları listeleyip, bu öncelikli alanlar için eylem planı hazırlayın. Eylem planlarını hazırladıktan sonra, strateji belgesiyle eylem planını ilişkilendiren bir koordinasyon planı hazırlayın. En son olarak önceden hazırladığınız tüm belge, plan ve dökümanları birbirlerine atıf yapacak şekilde güncelleyin. Eylem planı strateji belgesine atıf yapsın, strateji belgesi de eylem planına. En son olarak, ilk planınızı bu strateji ve eylem planlarına atıf yapacak şekilde yeniden güncelleyin. Her şey birbine bağlansın. Temel prensip şu: Ne yapacağınızı anlamak isteyen birinin bu belgeler, stratejiler ve planlar içinde kaybolması lazım.
Eğer planınızı içinden çıkılamayacak bir iyi niyet manzumesi olarak hazırladıysanız, mega ekonomi paketiniz hazır demektir. Artık seçime hazırsınız. Miting alanlarında istihdam, emeklilere zam, teşvikler ve mega projeler gibi konuları artık bağıra çağıra anlatabilirsiniz. Detay soranlara da hazırladığınız karmaşık plan-belge-eylem planı kombosunu yani mega ekonomi paketinizi dikkatlice okumalarını söyleyebilirsiniz.
Unutmadan ekleyeyim. Zaten seçimden sonra kimse hesap sormayacak, o yüzden rahat olun.
Başarılar.
