GÖKHAN ŞEN
16 10 2015, 16:57 Güncelleme: 20.06.2017, 16:35
Ağustos'ta zirve seviyesine yaklaşan küresel korku ile beraber herkes riskten kaçıyordu. Genelde ve yerelde sebepleri özetlemiştim. Özetlemek gerekirse, Çin'deki yavaşlamanın korkulandan şiddetli olacağı ve Fed'in Eylül'de faiz artışı yapacağı düşünülüyordu.
Trilyonlarca dolar küresel hisse senedi piyasalarından silinirken bir yandan da küresel faizler yükseliyordu. Yani hem riskten kaçınılıyor hem de bildik 'risk-kaç' zamanlarında gördüğümüz gibi ABD tahvilleri bir koruma sunmuyordu. Yani kaçacak yer yoktu. Bunun iki sebebi vardı: Biri Fed korkusu, diğer ise para birimini toparlamak isteyen Çin'in ABD Hazine kağıtlar satarak piyasaya döviz vermesiydi.
Bu gelişmelerin ardından gelen satışları sakinleştirmek ve mümkünse fiyatları tersine çevirmek için iki gelişme gerekiyordu. Bunlardan ilki Fed'in faizleri artırmaması ve ikincisi ise özellikle Çin kaynaklı sermaye kaçışının durması ve Çin makrosunun durulmasıydı. Fed faiz artışını öteledi ve Çin'e ilişkin umutlar arttı.
Piyasa tepki moduna geçerken global hisse değerleri 4 trilyon dolardan fazla yükseldi, 10 yıllık ABD tahvil faizi 30 baz puan düştü ve Dolar Endeksi 98'in üzerinden 94 seviyesine indi. Bu sırada, 70 binin altına inen BIST 100 Endeksi 80 bine dayandı, sepet kur 3,27'den 3,10'un altına indi ve 2 yıllık hazine tahvilinin faizi yüzde 12'ye yaklaştıktan sonra şimdilerde yüzde 10,50 bileşiğe yaklaşmış durumda. SPGSCI Emtia Endeksi yüzde 15'e yakın ralli yaptı ve Brent petrolün varili 44 dolardan 54 dolara yükseldi. Spot altının ons fiyatı için bin doların altı konuşulurken bin 200 dolara kadar yükseliş yaşandı.
Fed önce faiz artışı beklentisinin bir tahmin olduğunu, bir taahhüt içermediğini söyledi. Ardından yumuşak açıklamalar geldi ve yukarıdaki yazıda bahsettiğim kurumsal dayanağın sunulması ile Ekim ayı umutları yok edildi. Aralık ayındaki olası bir faiz artışı ertelemesi için de zemin hazırlanmış oldu. Faiz artışı olasılığı masadan kalkmadı ancak ihtimaller azaldı. Piyasanın satın aldığı da bu: 'Faiz artışı olasılığının azalıyor olması'.
İkinci hikaye ise olası bir EM stabilizasyonu. Bunun ana hattı da Çin'deki çalkantının en azından son çeyrekte yerini bir durulmaya bırakmasından geçiyor. Buna olan inanç artmış durumda. Çinli otoritelerden gelen açıklamalara göre ekonomi düşünüldüğü kadar zayıf değil. Bunu Pazartesi günü açıklanacak büyüme ve sanayi gibi verilerden teyit etmeye çalışacağız ancak Çin'den para çıkışlarının azaldığını görüyoruz. Hisse senetlerindeki tepki çabası, bono faizlerindeki düşüş ve yuanda Eylül seviyelerinin yakalanmış olması da bunu doğruluyor.
Aşağıdaki grafikte geç de olsa kapıya gelen saadet görülüyor. Yüksek getirili bonolara son 8 ayın, EM bonolarına son 5 ayın en yüksek girişi (Kaynak: BAML)
Eylül başında hala yerli yerinde duruyor. İlki, risk almak için şartlar oluştu ve bu kısmen fiyatlandı. İkincisi, kalıcılık hala problem. İlkinin fiyatlanmaya devam etmesi için ikinciye ait prematüre koşulların oluşması lazım. Bunun başında da Çin'de ve peşi sıra gelişen ülkelerde güven ortamının yeniden tesis edilmesi geliyor.
Sonuç olarak, olumlu olmak için gerekli koşullar oluştu. Fed faiz artırmıyor ve Çin'e ilişkin güven artıyor. Ancak devamı için bir 'gerçeklik testi' gerekecek.
* Lisans eğitimini Marmara Üniversitesi Aktüerya, yüksek lisans eğitimini aynı üniversitesinin Finans Bölümü'nde tamamlayan Gökhan Şen, kariyerine 2007'de Ata Yatırım’da Yatırım Danışmanı olarak başladı. 2010-2013 yılları arasında Bloomberg HT’de Araştırma Müdürlüğü yapan Şen, görevine Ekonomi Koordinatörü olarak devam etmektedir.
** Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve BusinessHT'nin editöryel politikasını yansıtmayabilir. Ayrıca burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değil, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
