SELÇUK OKTAY
28 06 2015, 15:23 Güncelleme: 29.06.2015, 08:07
Piyasalar önümüzdeki hafta birçok kritik gelişmenin bir araya gelmesi ile zor bir haftaya hazırlanıyor.
Yunanistan’da temerrüt ve Grexit artık çok yakın. Çin borsasındaki sert düşüşün sürmesi küresel bir dalgalanmaya neden olabilir.
Yurt içinde ise Suriye müdahalesinin gündeme gelmesinin tedirginlik yaratabileceği belirtiliyor. Bununla birlikte Salı günü yapılacak Meclis Başkanlığı seçimleri de piyasalar tarafından merakla bekleniyor.
Global Source Partners Ekonomisti Atilla Yeşilada, önümüzdeki hafta piyasaları ‘kusursuz bir fırtına’nın beklediğini söyledi.
Yeşilada yurt dışı kaynaklı gelişmelerin önümüzdeki hafta piyasalara etkilerini şöyle değerlendirdi: “Yunanistan konusunda Grexit kaza mahiyetli de olsa gerçekleşecek. Kalıcı olmasa da piyasalara etkisi olacağını düşünüyorum. Çin piyasalarındaki gelişmeler malum. Morgan Stanley Çin’de hisseler düşse de almayın yorumunda bulundu. Perşembe günü ABD’de tarım dışı istihdam verisi açıklanacak. ABD’de bu veri 230 binin üzerine çıkmazsa gelişen piyasalarda satış beklerim"
HSBC Bank Hazine Direktörü Fatih Keresteci ise dolar, Amerikan tahvilleri ve altın dışında diğer tüm finansal araçlarda satış baskısı yaşanacağına dikkat çekti. Keresteci Yunanistan ve Çin konusunun etkilerini şöyle değerlendirdi: "Yunanistan'da yaşananlar piyasaların tahmininin dışında ilerliyor. Cuma günü itibariyle piyasalar Yunanistan hususunda son dakikada da olsa mutabakata varılacağını ve piyasaların yeni haftaya anlaşma haberleriyle iyimser bir başlangıç yapacağını tahmin ediyordu. Ama tablo, Yunan sirtakisinin hızlı bir şekilde dramaya dönüştüğüne işaret ediyor. AB, Yunan siyasilerinin blöfünü gördü ve böylelikle köşeye sıkıştırdı. 5 Temmuz'da referandum kararı alınsa da o tarihte üzerinde referandum yapılacak bir konu kalmayacak gibi... Henüz her şey bitti demek için çok erken zira önümüzdeki hafta birçok yeni gelişmeye gebe... Ancak, piyasaların haftaya başlarken negatif bir havayla başlaması kaçınılmaz görünüyor. "Risk off" havası ile yatırımcıların güvenli liman arayışı ABD Doları'nı, Amerikan tahvillerini ve Altın'ı değerlendirip geriye kalan diğer tüm finansal araçlarda satış baskısına neden olacaktır.
Çin Merkez Bankası'nın hem faiz hem de zorunlu karşılık oranlarında indirime gitmesi, ki en son 2008'de yapmıştı, piyasalar açısından sürpriz niteliğine haiz. Son iki haftada Çin borsasında yaşanan yüzde 20'ye varan düşüşün sebebiyet verdiği kanaatindeyim. Bu adım küresel risk iştahı açısından olumlu olsa da Yunanistan'a ilişkin gelişmelerin gölgesinde kalma ihtimali oldukça yüksek. Ama, Çinli yetkililerin ekonomiyi desteklemek adına her türlü adımı atmaktan imtina etmeyeceklerinin de en önemli göstergesi durumunda."
Yunanistan'da kreditörlerin tekliflerinin referanduma götürüleceği açıklandıktan sonra Euro Grubu, Yunanistan'ın yardım programının 1 ay uzatılmasına yönelik talebini reddetmişti. Salı günü Yunanistan'ın 1,7 milyar dolarlık IMF ödemesi bulunuyor. IMF Başkanı Lagarde da ülkenin Salı günü bu müdahaleyi yapamaması durumunda yeni bir yardım sağlanmayacağını açıkladı. Yunanistan krizi ile ilgili bir diğer önemli gelişme Avrupa Merkez Bankası'nın acil likidite yardım limitini 89 milyar euroda sabit tutması oldu. Hafta sonu yaşanan gelişmelerle adım adım Grexit geliyor.
Çin'de ise hisse senetlerinde cuma günü yüzde 7.4’lük satış sonucunda son 18 yılın en sert düşüşü yaşanmıştı. Son 5 günlük kayıp yüzde 12’yi bulurken, Şanghay Endeksi cuma günkü satışın ardından yılın en yükseğinden yüzde 19 gerilemiş oldu. Bu gelişmelerin ardından Çin Merkez Bankası borçlanma ve mevduat faizini indirmişti.
Bu hafta uzmanlar yurt içi kaynaklı gelişmelerin de piyasalardaki satış baskısına destek sunabileceği yorumunu yaptı. Atilla Yeşilada "Yurt içinde ise Suriye’ye müdahale konusu ve Meclis Başkanlığı seçimleri etkili olacak. Türkiye’nin Suriye’ye müdahale etmesi durumunda ekonomi çöker. Türkiye bu durumu Batı’ya anlatamaz. Bu durum Türkiye’yi erken seçime götürür. Eğer Pazartesi sabahı Ankara’dan bu durumu yalanlayan açıklamalar gelmezse piyasalarda sert satışlar olur. Önümüzdeki hafta piyasaları rahatlatacak tek şey Deniz Baykal’ın AK Parti oylarıyla Meclis Başkanı olarak seçilmesi suretiyle koalisyon yönünde bir sinyal verilmesi olur” dedi.
Keresteci de Suriye'ye müdahale tartışmasının piyasalardaki satış baskısına destek vereceğini belirtti: "Türkiye'nin güney sınırlarına yönelik bir askeri operasyon söylemi yeni bir şeymiş gibi görünse de Suriye sorununun patlak verdiği günden bu yana gündemde olduğu unutulmamalı... Yunanistan krizi ile eş zamanlı olmasaydı piyasalarca çok da dikkate alınmayabilirdi. Ancak, risk algılamalarının oldukça bozulduğu bir ortamda bu haberin de piyasalarda satış baskısını pekiştirici bir rol oynaması kaçınılmaz gibi görünüyor. Hissi bir yorum olsa da bu haberi, yani Suriye'ye yönelik bir operasyon ihtimalini, iç siyasi gelişmelerle birlikte ele almanın doğru olacağı kanaatindeyim. Koalisyon görüşmeleri sürerken bu tarz haberler siyasi tabanları yaklaştırıcı bir etki doğurabilir.
Bu paralelde, yukarıdaki üç gelişme neticesinde mali piyasaların haftaya satıcılı bir eğilimle başlayacağı aşikar. İlk etapta satışlar biraz sert de olabilir. Ancak sonrasında kademeli bir şekilde hafifleyebilir. Her şeye rağmen AB'nin Yunanistan'ı kendi haline bırakacak bir politik duruş izlemeyeceğini düşünüyorum. Bu nedenle de ilk etapta başgösterecek satışlar karşısında paniğe kapılmaması gerektiğini düşünüyorum."
Bosphorus Capital Genel Müdürü Murat Salar ise yurt içi piyasalarda Yunanistan gündeminin etkili olacağını fakat asıl ana trendi yurt içi siyasi gelişmelerin belirleyeceğini söyledi.
Salar, “Yunanistan konusu euro/dolar üzerinde etkili olacaktır. Euro değer kaybedecektir. Bu durum yurt içi piyasalara da yansır. Fakat ben yurt içi piyasalarda ana trendin koalisyon konusundaki gelişmelerle belirlenebileceğini düşünüyorum. Bu hafta Meclis Başkanlığı seçimleri gerçekleşecek. Orta vadede ise Yunanistan kaynaklı belirsizlik dolayısıyla Amerikan Merkez Bankası faiz artışını erteleyebilir” değerlendirmesini yaptı.
Ünlü yatırımcı Muhammed El Erian, Business Insider’daki yazısında son 36 saattir Yunanistan ile ilgili yaşanan gelişmelerin piyasalara etkisini değerlendirdi.
Erian, “Yunan varlıkları olan yatırımcılar özellikle banka hisselerinin etkisiyle Yunan borsasında sert bir satış dalgasına hazırlıklı olmalılar. Yunan tahvil faizleri yatırımcılar daha yüksek temerrüt riskini fiyatladıkları için büyük olasılıkla sıçrayacak. Pazartesi piyasalar açılana kadar yeni hiçbir duyuru yapılmamalı, İtalya ve Portekiz dahil olmak üzere Avrupa tahvil faizleri genişleyebilir, şirket ve gelişen ülke tahvilleri düşebilir ve dünya üzerindeki hisse senetleri gerileyebilir. Bu durum Alman ve ABD tahvilleri üzerinde baskı yaratabilir” değerlendirmesini yaptı.
Londra merkezli araştırma kuruluşu G Plus Economics Ltd Başekonomisti Lena Komileva Bloomberg News'a yaptığı değerlendirmede "Piyasalar kendilerini euronun düşeceği ortama hazırlamalılar. Riskin büyük bölümü hedge edilmedi" dedi.
