BIST 100 9.002,52 % 2,22
USD/TRY 32,3291 % 0,11
EUR/TRY 35,0693 % 0,00
Piyasalar
9.006,83
% 2,27
32,3296
% 0,12
35,0704
% 0,00
1,0789
% -0,36
47,62
-0,31
2.209,14
% 0,65
87,24
% 1,34
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Panama skandalının bir haftalık bilançosu ağır

Panama merkezli hukuk firması Mossack Fonseca’ya ait yaklaşık 11,5 milyon sayfalık dokümanın sızmasından bu yana geçen bir haftaya itiraflar, istifalar ve soruşturmalar damga vurdu

Panama skandalının bir haftalık bilançosu ağır
11 04 2016, 14:56

Kuzey yarıkürenin ılık havalarla karşıladığı bahar, bazı dünya liderleri ve politikacılara Panama’dan esen soğuk rüzgârlar getirdi.

Tarihler 3 Nisan 2016’yı gösterdiğinde, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun (ICIJ) önderliğindeki dünyanın dört bir yanından 400’ün üzerinde gazeteci üzerinde bir yıldan uzun süredir çalıştıkları Panama Belgeleri’ni yayınladı.

Tarihin en büyük sızıntısı koltuğuna bir anda oturan Panama Belgeleri, Panama merkezli hukuki danışmanlık firması Mossack Fonseca’ya ait toplam 2.6 terabaytlık yaklaşık 11.5 milyon belgeyi içeriyordu ve 12 lider ve 143 politikacının da olduğu binlerce kişinin offshore hesaplarını ortaya çıkardı. 

Yalnızca siyaset arenasıyla sınırlı kalmayıp spor dünyasına hatta sinemaya kadar yayılan belgelerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve arkadaşları, Suriye Devlet Başkanı Esad'ın kuzenleri, İngiltere Başbakanı David Cameron, İzlanda Başbakanı Sigmundur Davio Gunnlaugsson, Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri , Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroshenko, Pakistan Başbakanı Nawaz Şerif'in çocukları, Malezya Başbakanı Necib Rizak'ın oğlu, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in kayınbiraderi,  Barcelona'nın süperstarı Lionel Messi, FIFA’nın eski yöneticileri ve ünlü İspanyol yönetmen Pedro Almodovar’ın da adı geçiyor.

BANKALAR

Panama belgelerine göre 500’den fazla banka, skandalın merkezindeki hukuk şirketi Mossack Fonseca aracılığı ile 16 bine yakın paravan şirket kuruluşuna imza attı. Bunların 2 bin 300’den fazlasını HSBC ve bağlı iştiraklerinin kurduğu şirketler oluşturuyor.

Müşterilerinin offshore ülkelerinde paravan şirketleri aracılığıyla vergi kaçırmasına olanak sağlayan diğer bankalar arasında Credit Suisse, Societe Generale, UBS, Deutsche Bank ve Nordea’nın isimleri de geçiyor.

Alman Süddeutsche Zeitung (SZ) gazetesi tarafından da dünyaya duyurulan  Panama belgeleri skandalına karışan Alman bankalarının sayısı ise en az 28. Aralarında Deutsche Bank’ın da bulunduğu Almanya’nın en büyük 7 bankasından altısının Panama belgelerinde adı geçiyor.

Deutsche Bank’ın yanı sıra, Dresdner Bank, Commerzbank, BayernLB (Bavyera Eyalet Bankası) ve diğer eyalet bankaları da doğrudan ya da farklı kuruluşlar aracılığıyla kurdukları bin 200 sahte firma ile Mossack Fonseca‘nın müşterisi oldu. Sadece Deutsche Bank’ın 2007 yılına kadar 400 firma kurduğu, bunların en az 50’sinin hala aktif olduğu belirtiliyor

Fransız bankası Societe Generale de Mossack Fonseca üzerinden 979 offshore şirketi kurmuş. Bu bankadan konuyla ilgili yapılan açıklamada dolandırıcılık ve vergi kaçakçılığıyla mücadelede son derece ciddi bir yaklaşımları olduğu vurgulandı. Ancak Fransız polisi Societe Generale’de inceleme başlattı.

Listedeki bankalardan Union Bank of Switzerland, 2009 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde müşterilerinin paralarını İsviçre bankaları hesaplarında gizlemelerine ve vergi kaçırmalarına yardımcı olmaktan dolayı suçlanmış, uzlaşmayı seçmiş ve suçlamanın kalkması karşılığında 780 milyon dolar ceza ödemişti. 

Avrupa'nın finans merkezi İsviçre'de bir denetim kurumu olan FINMA yetkilileri, Cenevre savcısının para akladığı iddia edilen bankalarla ilgili takip başlattığını açıkladı.

Avusturya bankası Vorarlberger Landes- und Hypothekenbank CEO’su Michel Grahammer, yasa ve uygulamalara aykırı bir işlem yapmadıklarını dile getirmesine karşın, Avusuturya finans piyasaları düzenleyicisi FMA’nın Panama belgeleri sonrası banka hakkında soruşturma başlatması üzerine istifa etti. 2012 yılından bu yana Landesbank Vorarlberg’in CEO’luğu görevini yürüten Grahamberg, bu kararı, bankasının Liechstenstein üzerinden off-shore şirketleri ile bağlantısının ortaya çıkması üzerine aldı.

İNGİLTERE

Bir yandan giderek artan mülteci krizi, diğer yandan ülkesinin Avrupa Birliği’nden çıkma riskiyle karşı karşıya olan İngiltere Başbakanı David Cameron’un zor günleri Panama Belgeleri’yle katmerlendi.

Belgelerle birlikte Cameron’un 2010’da hayatını kaybeden babası Ian Cameron’un vergi kaçırarak kâr ettiği ortaya çıktı. Cameron önce olayla bağlantısını inkâr etti ancak daha sonra “Hatalıyım. Bu durumu daha iyi idare edebilirdim” diyerek Panama Belgeleri’yle olan bağlantısını kabul etti.

Eşiyle birlikte hisse sahibi olduklarını ve paylarını 2010 yılında başbakan olmadan önce sattıklarını açıklayan Cameron, altı yıllık vergi beyannamesini açıkladı.

Muhalefet 2010 öncesi hesaplara da bakılması gerektiğini söylerken halkın öfkesi de dinmiyor. Cameron’un Panama Belgeleri ile ilişkisi ortaya çıktığından bu yana başbakanlık ofisi önünde yoğun protestolar var.

İZLANDA

Panama skandalı sonrası ilk istifa İzlanda Başbakanı Sigmundur Gunnlaugsson’dan geldi. Kendine ve eşine ait offshore şirketin varlığı ortaya çıkan İzlanda Başbakanı Sigmundur Gunnlaugsson, artan baskılar sonrası 5 Nisan’da istifasını sundu.

Gunnlaugsson ve eşinin sahip olduğu şirket, Virgin Adaları'nda kayıtlı. 2007'de şirketi satın alan Gunnlaugsson, 2009'un sonunda hisselerinin yarısını 1 ABD Doları tutarındaki sembolik ücret karşılığı eşine devretmişti. Ancak 2009'da parlamentoya ilk seçildiği dönemde Gunnlaugsson hissedarlık beyanında bu şirketteki hisselerinden bahsetmemişti.

2008 küresel finansal krizi sonrası iflas açıklayan ülkedeki ekonomik sıkıntılar 2011’e kadar devam etmişti. 

RUSYA

İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre vergi kaçakçılığına ilişkin belgeler içerisinde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın arkadaşı müzisyen Sergey Roldugin’e ait offshore banka hesapları da var. Vergi kaçırmak için yapılan yaklaşık 2 milyar dolarlık para transferi Putin’e kadar uzanıyor.

Mossack Fonseca firmasından sızdırılan belgelere göre, Roldugin'in "Sonnette Overseas", "International Media Overseas" ve "Raytar Limited" adında üç off-shore şirketi bulunuyor.

İlk iki şirket, ABD hükümetinin "üst düzey Rus yetkililerinin kişisel bankası" olarak tanımladığı St. Petersburg merkezli "Bank Rossiya" tarafından kuruldu. Aralarında Sonette şirketinin de bulunduğu 5 off-shore şirketi, 2008'de Rusya'nın en büyük kamyon üreticisi Kamaz'da büyük oranda söz sahibi oldu.

Sergey Roldugin’in tüm şüpheli mali transferlerde en önemli aracılık faaliyetini yürüttüğü öne sürülen Rus bankası “Bank Rossiya”da yüzde 3,2 hissesi bulunuyor.

Putin’e kadar ulaşan ve offshore hesaplar üzerinden işleyen para akışının, Panama’dan Rusya’ya, İsviçre’ye ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne kadar geniş bir ağı kapsıyor. Bu mali akışın içerisinde Putin’in kızı Kateria’nın, 2013 yılında St. Petersburg’da düğününün yapıldığı kayak tesisinin de adı geçiyor.

Skandal sonraıs bir açıklama yapan Rus lider Putin, “uluslararası vergi kaçakçılığına” ilişkin kayıtları "Rusya'yı istikrarsızlaştırma çabaları" olarak nitelendirdi.

ARJANTİN

Panama Belgeleri'nde adı geçen Arjantin Devlet Başkanı Mauricio Macri’nin de adının geçmesinin ardından ülkede soruşturma başlatıldı.

Halk istifa talebiyle sokaklara dökülmüşken Macri, televizyondan halka hitaben yaptığı konuşmada yanlış hiç bir iş yapmadığını söyledi ve bunu kanıtlayacağına söz verdi.

Soruşturma kapsamında devlet başkanının, vergi muafiyeti sağlayan Bahama'da kayıtlı Fleg Trading adlı şirketteki rolünü "bildirmeme" konusunda "kötü niyetle" hareket edip etmediği araştırılacak.

ÇİN

Panama belgelerinde, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in kayınbiraderi Ding Ciagui de Britanya Virjin Adaları'nda iki offshore şirkete sahip olduğu ifade edildi.

Ding Ciagui'nin adalar topluluğunda 2009'da iki şirketi kurduğu sırada, Şi henüz devlet başkanı olmamış, Polit Büro Daimi üyeliği olarak görev yapıyordu.

Şi Cinping devlet başkanı olduğu 2012 yılında da ondan sonraki dönemde de faaliyet göstermeyen şirketlerin sahibi Dıng'ın ailesinin yüzlerce milyon dolarlık servete sahip olduğu belirtiliyor.

Skandalın patlamasının ardından Çin hükümeti konuya ilişkin haberlere yayın yasağı getirdi.

PAKİSTAN

Pakistan Başbakanı Navaz Şerif’in çocuklarının da İngiltere’deki varlıklarını offshore şirketler aracılığı ile gizlediği ortaya çıktı. Şerif, özel bir televizyon kanalında yaptığı "ulusa sesleniş" konuşmasında bu iddiaların soruşturulacağını bildirdi. 

Navaz Şerif'in oğlu Hüseyin Şerif, daha önce yaptığı açıklamada, "Bu gayrimenkuller bize ait. Söz konusu off-shore şirketleri de bizim. Bunda yanlış bir şey yok. Bu varlıklarımı hiçbir zaman gizlemedim ve gizleme ihtiyacı da hissetmedim." ifadesini kullanmıştı.

FUTBOL VE SİNEMA

Fransız haber ajansı AFP, görevinden uzaklaştırılan UEFA Başkanı Michel Platini, FIFA Etik Komitesi üyesi Juan Pedro Damiani ve Arjantinli futbol yıldızı Lionel Messi’nin isimlerinin kayıtlarda yer aldığını duyurdu.

Dünyanın en iyi futbolcularından biri olan Lionel Messi ve babasının Mega Star Enterprises isimli bir paravan şirkete sahip olduğu kayıtlarda yer aldı. Bu şirket, Messi ve babasının vergi kaçırdığı iddiasını soruşturan savcıların bilgisi dahilinde değildi.

Messi’nin ailesi belgeleri “hakaret” olarak değerlendirdi.

İspanyol ünlü yönetmen Pedro Almodovar da belgelerde geçiyor. Kardeşi Agustin Almodovar ile birlikte Mossack Fonseca üzerinden offshore şirketleri kurdukları belirtiliyor. Yönetmenin kardeşi belgelerle ortaya çıkanları kabul etti. Şirketlerinin uluslararası olarak genişlemesi için bu yola başvurduklarını belirtti.

Agustin Almodovar, efsane yönetmen için "Kardeşimin imajına böylesi büyük bir zarar verdiği için çok üzgünüm. Aile şirketindeki tecrübesizliğim yüzünden oldu" açıklamasını getirdi.

 

Yukarı

Business HT×