5 maddede Merkez'in gözünden düşen enflasyon

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) dün açıklanan Haziran ayı enflasyonu üzerine aylık fiyat gelişmelerini mercek altına aldı.

TCMB, Mayıs'a göre yüzde 0,27 gerileyerek yıllık yüzde 10,90 ile 4 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşen TÜFE için gıda fiyatlarındaki gerilemenin yanı sıra çekirdek enflasyona dikkat çekiyor.

TCMB, "Aralık ayından bu yana yükselmekte olan gıda enflasyonunda taze meyve sebze ürünlerine bağlı olarak düşüş kaydedilmiştir." ifadesiyle birlikte "Çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonunda kısmi bir iyileşme gözlenirken ana eğiliminde de yavaşlama kaydedilmiştir." değerlendirmesine yer veriyor.

Merkez'in Haziran ayı fiyat gelişmeleri raporundan öne çıkan başlıklar şöyle:

1) DÜŞÜŞ NEREDEN GELDİ?

"Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda, temel mal ve enerji gruplarının katkısının sırasıyla 0,55, 0,15 ve 0,15 puan azaldığı görülmüştür. Hizmet ve alkol-tütün gruplarının katkısında ise önemli bir değişim olmamıştır""

2) ÇEKİRDEKTE YAVAŞLAMA SÜRÜYOR

"Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde ana eğilimdeki yavaşlamanın sürdüğü gözlenmiştir. Bu dönemde ana eğilimdeki yavaşlama, Türk lirasının yakın dönemdeki seyrine bağlı olarak temel mal grubunda daha belirginken hizmet grubunda daha sınırlı olmuştur."

3) OTOMOBİL FİYATLARI ETKİSİ

"Temel mal grubu yıllık enflasyonu Haziran ayında 0,51 puan azalarak yüzde 9,20’ye gerilemiştir. Bu düşüşte Türk lirasının son dönemdeki seyrine bağlı olarak dayanıklı mal grubu belirleyici olmuştur. Dayanıklı mal grubu fiyatları bu dönemde otomobil öncülüğünde gerilemiştir. Diğer yandan, giyim grubu yıllık enflasyonu nispeten yatay seyretmiştir. Bu dönemde diğer temel mallarda aylık fiyat artışları bir miktar yavaşlamakla birlikte, grup yıllık enflasyonu yüksek seviyesini korumuştur."

4) GIDA FİYATLARINDA YAVAŞLAMA MEYVE-SEBZEDEN GELDİ

"Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda Aralık ayından bu yana yükselmekte olan yıllık enflasyon, Haziran ayında 2,57 puan azalarak yüzde 14,34’e gerilemiştir. Bu gelişmede, özellikle taze meyve-sebzedeki baz etkisine bağlı olarak, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonunda gözlenen düşüş belirleyici olmuştur.

Diğer taraftan, mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları Haziran ayında da artmaya devam etmiştir. Bu gelişmede, özellikle kırmızı et fiyatlarındaki yüzde 4,88 oranındaki yüksek artış dikkat çekmiştir. Böylece, kırmızı ette yıl başından bu yana gözlenen birikimli fiyat artışı yüzde 16,22’ye ulaşmıştır. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık fiyat artışlarındaki yavaşlamaya karşın yıllık enflasyondaki yükseliş sürmüştür.

Özetle, Haziran ayında gıda enflasyonundaki yavaşlama büyük ölçüde taze meyve-sebze fiyatlarından kaynaklanırken taze meyve-sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon artış eğilimini korumuştur."

5) TÜKETİCİ FİYATLARINDA ÜFE BASKISI AZALDI

"Yurt içi üretici fiyatları Haziran ayında uluslararası petrol fiyatları ve döviz kurundaki olumlu görünümle yataya yakın seyretmiş, yıllık enflasyon ise 0,39 puan gerileyerek yüzde 14,87 olmuştur. Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 16,49’a gerilerken petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde yüzde 13,81 ile yatay seyretmiştir. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi bir miktar yavaşlamakla birlikte yüksek seviyesini korumuştur

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Haziran ayında dayanıksız tüketim mallarında yüzde 0,54 oranında bir fiyat artışı gözlenmiş, dayanıklı tüketim ve sermaye mallarında ise daha ılımlı fiyat artışları izlenmiştir. Diğer yandan, ara malında fiyatlar nispeten yatay seyretmiştir.

Dayanıksız tüketim malı fiyatlarında et ve tekstil ürünleri, dayanıklı tüketim malı fiyatlarında ise beyaz eşyalar belirleyici olmuştur. Sermaye mallarında gözlenen fiyat artışında ise motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarları öne çıkmıştır. Sonuç olarak bu dönemde, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı baskılar zayıflamaya devam etmekle birlikte güçlü seyrini korumuştur."