Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının uzun süredir beklenen "Çiğ Sütün Sözleşmeli Usulde Alım Satımına İlişkin Yönetmeliği" 16 Nisan itibariyle Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Böylece çiğ süte sözleşme zorunluluğu getirildi. Yönetmeliğe göre çiğ süt alım-satım sözleşme süresi en az 6 aylık olacak.
Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiriciliği Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Adnan Yıldız, yönetmeliğin ucunun açık olduğunu ve ne kadar çalışacağı konusunun şüpheli olduğunu söyledi.
Yönetmelikte yer alan "Üreticiye kesif yem verilecekse süt/yem paritesi 1,3’ün altında olamaz" ibaresini hatırlatan Yıldız, "Zaten bu, hali hazırda olan bir oran. Yönetmelikte mevcut sistemde fark yaratacak bir gelişme yok" dedi.
Devletin bu yönetmeliği yayımlayarak süte destek ödemesi yaparken üreticileri de kayıt altında tutmayı hedeflediğini kaydeden Yıldız, söz konusu yönetmeliğin sözleşme yapma mecburiyeti getirilerek süt desteği alabilme yollarından biri haline getirildiğini belirtti.
Türkiye'de söylenenin aksine yıllık süt üretim miktarının 18 milyon ton seviyelerinde olmadığını savunan Yıldız, "Şu an 16 bin ton ya da daha aşağıda bir süt üretimimiz mevcut. Çünkü sürekli hayvan kesiliyor. Süt üretiminin de yaklaşık yarısı kayıtdışı" dedi.
Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle, sanayiye arz edilen çiğ sütün alım ve satımının sözleşmeli usulde yapılması, üretici ve alıcı arasında uyulması gereken kuralların belirlenmesi, üretim ve pazarlamada sürdürülebilirliğin sağlanması, arz talep dengesinin oluşturulması ve çiğ süt üretiminde izlenebilirliğin sağlanmasıyla ilgili usul ve esaslar belirlendi.
Buna göre, üreticiler veya bunların üyesi bulunduğu üretici örgütleri ile alıcılar arasında imzalanan sözleşmenin onaylı örneği, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi iş günü içerisinde çiğ süt üretiminin yapıldığı yerdeki Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne teslim edilecek.
Sözleşme süresi 6 aydan az, 1 yıldan fazla olamayacak. Taraflar sürenin bitiminden evvel sözleşme süresini uzatabilecek. Tarafların anlaşarak sözleşmeden dönmesi halinde 6 aylık zorunlu asgari süre hükmü uygulanmayacak.
Taraflar mücbir sebepler ve veteriner hekim raporu ile belgelenen süt üretimini doğrudan etkileyen hayvan hastalıkları ile sütün gıda olarak tüketimine izin verilmeyen hayvan hastalığı tedavi süreçleri haricinde miktarı, kalitesi, teslim yeri, teslim şartları ve zamanı sözleşmede belirlenen çiğ sütü almak veya satmak zorunda olacak.
Üretici örgütleri aracılığıyla satılan çiğ süt karşılığı alınan nakit avans, üretim oranları göz önüne alınarak üretici örgütünün üyelerine dağıtılacak.
Üretici örgütleri, hesaplarına aktarılan çiğ süt bedellerini aktarma tarihini takip eden 3 iş günü içerisinde üyelerine ödeyecek.
Sözleşmede, çiğ sütün kalitesinin belirlenmesi için analiz yapılması kararlaştırılabilecek.
Çiğ sütü Yönetmelik hükümleri kapsamında sözleşmeli olarak almayan alıcılar hakkında cezai hükümler uygulanacak.
Daha önce yapılan çiğ süt alım satım sözleşmeleri, sözleşme sürelerinin bitimine kadar geçerli olacak.
