GÖKHAN ŞEN*
17 09 2015, 12:27 Güncelleme: 12:33
Anket şirketlerinin çok başarısız olduğu İngiltere'de Başbakan Cameron'un genel seçimlerdeki farklı galibiyeti oldukça beklenmedik şekilde karşılanmıştı. Ondan önce de İskoç bağımsızlığı referandumundaki başarısızlık vardı. Ancak konum anket şirketlerinin genel performansları değil, ülkedeki politik sarkacın hızla dönebilmesi ve tahmincilerin bu dönüşleri yakalamaktaki başarısızlıkları.
Böyle bir ortamda yaklaşan bir AB referandumu ve İşçi Partisi'ndeki değişim ile karşı karşıyayız. Yeni İşçi Partisi lideri, eski tüfek Jeremy Corbyn partiye başkan oldu. Üstelik beklenmedik bir şekilde.
Değil başkan, aday olmak için dahi yeterli imzası olmayan aday Corbyn, yarışı heyecanlandırması ve daha demokratik bir ortam yaratması için kimi delegelerce aday gösterildi. İmza sayısı tutmaması sebebiyle imza süresinin dolmasına dakikalar kala birkaç lütuf sahibi üye tarafından imza aldığı da artık bir sır değil. Hatta o oylardan birini kendisi lehine kullanan ve imzaların toplanma süresinin bitimine iki dakika kala 'ok' diyen eski Dışişleri Bakanı Beckett, daha sonra kendine 'moron' diyecek ve neden olduğu şeye inanamayacaktı.
Meselelerin beklenmedik seyrine ilişkin son paragrafı tamamlarken şu kısa macerayı da aktarmak isterim. Maceranın adı Corbyn'in kampanya süreci. Oldukça mütevazı bir oy oranı ile başlayan, ancak devamında bir çığ gibi büyüyen ve 60 bin yeni gönüllünün katılımı ile başarıya ulaşan bu tanıtım süreci sonunda Corbyn İşçi Partisi Genel Başkanı oldu. Bu zamana kadar andığım tüm gelişmeler kısmen sürpriz faktörlerini içlerinde barındırıyordu. Öyleyse Corbyn'in yeni görevinde yaratabileceği sürpriz faktörünü de azımsamamalıyız.
Bu vesileyle de İngiltere'nin yeniden solla tanışması ve başka bir fikir dünyasına adım atmasının olası ekonomik etkilerini ve piyasa çıkarımlarını tartışmak hasıl oldu.
DEMOQERESİ?
Corbyn, sosyalist kökleri ve modern sol tezleri ile bildik bir cepheden sesleniyor ve tahmin edilebilir karşı çıkışlarda bulunuyor. Parasal genişlemeye karşı, bankaların kurtarılmasına karşı, özelleştirmelere karşı, mali kesintilere karşı. Yükselen konut fiyatları ve kiralara yönelik önerileri, savunma bütçesindeki artışlara ise alerjisi var.
İngiltere ekonomisi; düşük faiz, bilanço genişlemesi ve mümkünse değersiz bir kura dayanan, ancak yüksek kamu borcu sebebiyle (milli hasılaya oranı yüzde 89) mali kesintilere giden, bir yandan da aktif bir dış politika izleyen hükümeti taşıyarak ilerliyor.
Corbyn liderliğinde olası bir İşçi Partisi iktidarında QE'nin halk için olacağı mesajını alıyoruz. Parasal genişleme ile tahvil almak yerine mali genişleme ile altyapı çalışmalarına ağırlık verilecek. Savunma bütçesi aşağı çekilerek genişlemenin kısmen finanse edileceğini anlasak da günün sonunda borcun ve bütçe açığının artması olasılığını hesaba katmak gerekiyor.
Tüm bu gelişmeleri manşet etkisi ile alınca; milli hasılada artış, enflasyonda artış, kurda yükseliş, borçta artış ve faizlerde kıpırdanma olabileceğini düşünmek zor değil. Borsa içinse sektörer temaların öne çıkması olası.
Tabii, Corbyn'i birkaç paragrafta iktidara getirmem ne kadar akla yatkın olduysa, olası yeni dönemin eko-politiğini de tartışmam da o kadar makul aslında. Bir de buradan varlık fiyatları için çıkarım yapmak... Ancak İngiltere son dönemde sürprizlerle dolu. Uç senaryoları tartışmak, olası hesapları yapmak her zaman iyidir. Bu ihtimaller gerçeğe yaklaştıkça piyasa da tahminen yukarıdaki mantık silsilesini izleyecektir.
Eski tüfek yeni fiyatlama getirir mi göreceğiz...
----
*BloombergHT Ekonomi Koordinatörü
