Perde Arkası: Kıbrıs Konferansı'nda neler yaşandı?

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'nin gözetiminde 28 Haziran'da tekrar başlayan ve yaklaşık 10 gün boyunca yoğun şekilde devam eden konferans başarısızlıkla sona erdi.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı anlaşma için "bizim neslin son denemesidir" diyor.

Kıbrıs Konferansı'nın yeni oturumunun sonuca varılamadan sona ermesinin dünyanın sonu olmadığını belirten Akıncı, "Biz Kıbrıs'ta hak ettiğimiz ve alnımızın akıyla onurlu bir toplum olarak yaşamanın yollarını bulacağız. Bunu başaracağız." derken çözüm için her şeyi yaptıklarını belirterek "Vicdanen müsterihiz. Manen üzüntülü olmakla birlikte rahatız ancak 'Bizim neslin son denemesidir' dediğim bu uğraşının ne yazık ki başarıyla sonuçlanmasını sağlayamadık. Dolayısıyla sözlerime olumlu bir haberle başlayamayacak olmanın elbette burukluğunu yaşıyorum." ifadelerini kullandı.

Peki perde arkasında neler oldu?

"SIFIR ASKER, SIFIR GARANTİ"

AA, Rum tarafının konferans devam ederken BM'nin gizlilik kararı aldığı belge ve bilgileri BM ve Türk tarafından önce kendi basınına tahrif ederek servis ettiğini belirtiyor.

Rumların konferansın başından itibaren adada "sıfır asker, sıfır garanti" söyleminden vazgeçmediği ve Türk tarafının teklif ve önerileri karşısında hiçbir yapıcı adım atmadığına değiniliyor.

Konferansın ilk günü Rumlar, Türkiye'nin, Türk askerlerinin yüzde 80'ini ilk günden çekmeye hazır olduğunu kabul ettiğine yönelik senaryoyu basına vermiş, bu iddia kısa süre içinde Türk Dışişleri Bakanlığı tarafından yalanlanmıştı.

"BAVULLAR HAZIRDI"

Konferansta 6 Temmuz akşamı başlayan yemekli toplantı, 7 Temmuz'a sabahına kadar devam etti.

KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı, toplantıda çözüme ulaşmak için konferansın, başbakanların da katılımıyla birkaç gün daha devam ettirilmesi teklifinde bulunduklarını ifade etmişti. Akıncı, "Biz masada bu önerileri yaparken bavullar o tarafta (Rum tarafında) hazırdı. Bizim bavullarımız değil, başkalarının bavulları bu sabah erkenden ayrılmak için hazırdı. Herhalde uçak saatleri de belliydi." değerlendirmesini yapmıştı.

"GİZLİLİK KARARI İHLALİ"

Diğer taraftan, konferansa sunulan paket halindeki 5 önerinin birer kopyası taraflara dağıtıldıktan sonra BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in 30 Haziran'da taraflarla yaptığı toplantıda aldığı "gizlilik kararı"nın da Rumlar tarafından sistematik şekilde ihlal edilmeye başlandığı belirtiliyor.

Rum lider Nikos Anastasiadis, kendi önerilerini henüz taraflara sunmadan "ambargolu" olarak Rum basınına dağıttmış, basın ise kendilerine servis edilen belge ve bilgileri tahrif ederek yayınlamıştı.

Bu kapsamda Rum Radyo Televizyon Kurumu (RİK), daha zarflar taraflarca açılmadan 3 Temmuz'da canlı yayında Türkiye'nin "Güvenlik ve Garantiler" ile ilgili sunduğunu iddia ettiği önerilerini izleyicileriyle paylaştı

Türkiye'nin sunduğu öne sürülen öneriler 4 Temmuz'da Kıbrıs Rum tarafında yayın yapan Sigma internet sitesinde de yayınlandı. Sigma, aynı gün, Guterres'in taraflara 30 Haziran cuma akşam yemeğinde sunduğu ve taraflarca mutabık kalınan çerçeve olduğu iddia edilen bir metni de okuyucularına sundu.

Çerçevedeki bazı içeriklerin, BM'nin daha önce açıkladığı görüşlerine tamamen ters olduğu görüldü. Rum haber sitesi, 5 Temmuz günü ise kendi ifadesiyle "güvenilir kaynaklardan elde ettiği bilgilere göre" Anastasiadis’in önerilerini maddeler halinde verdi.

ÇAVUŞOĞLU: TRİBÜNE OYNAMAK DEMEK

Rum tarafının bazı önerilerini BM Genel Sekreteri ve Türk tarafı ile paylaşmadan basına vermesine dair bir soru üzerine Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, "Daha bu öneriyi görmedik. Bizden önce basın görmüş maşallah. Daha bizimle paylaşılmadan basınla paylaşılması dürüst bir davranış değil. Yani biraz tribüne oynama var. Ciddi bir öneri olsaydı önce gelir masada taraflarla paylaşılırdı. Önce basına sızdırıp sonra 'Öneri getirdik' demek tribüne oynamak demektir." şeklinde yanıt vermişti.

Cumhurbaşkanı Akıncı'nın göreve gelmesinin ardından BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Eide'nin ara buluculuğunda Mayıs 2015'te yeniden başlayan müzakereler, "Ekonomi", "Avrupa Birliği"
, "Mülkiyet"
, "Yönetim-Güç Paylaşımı"
, "Toprak" ile "Güvenlik ve Garantiler

" olmak üzere altı temel başlıktan oluşuyordu.