JON HILSENRATH - WSJ
09 05 2015, 15:53 Güncelleme: 10.05.2015, 16:43
Birinci çeyrekteki düşüşten sonra, Nisan istihdam rakamları Fed’in ekonominin rayında gittiğine dair güveninin tazelenmesi açısından önemli bir adım oldu. Veriler, Fed’in bu yıl içinde kısa vadeli faizleri yükseltme planlarını destekler nitelikte.
Ancak Fed yetkilileri, ekonominin yüzde 2.3 ile 2.7 arasında büyüdüğüne ve enflasyonun yüzde 2’lik hedefe doğru artırdığına dair daha fazla işaret görmek isteyecektir. Daha fazla işaret bekledikleri için de faiz artırımının Haziran’da değil, Eylül’de gelmesi daha muhtemel gözüküyor.
Evercore ISI başkan yardımcısı Krishna Guha, “Bu rakamlarda Fed’i Eylül’den önce faiz artırmaya itecek hiçbir şey yok” diyerek, rakamların açıklanmasından sonra pek çok analistin de dile getirdiği bakış açısını yineledi.
Cuma günü açıklanan verilere göre istihdam piyasası, Mart’taki keskin yavaşlamadan sonra Nisan’da 223 bin kişi artarak Eylül 2012’den bu yana ortalama seviyelerine yakın geldi. Toplam çalışma saati endeksi ise yüzde 2.5 artışla geçmiş yılların ortalamasında gerçekleşti.
Bu veriler istihdamın ve gelirlerin bir çeyrekte yavaşlamadan sonra ılımlı bir toparlanma gösterdiğine işaret ediyor.
İşsizlik oranı ise düşmeye devam ederek, iş piyasasında gevşekliğin azalmayı sürdürdüğünü gösterdi; ki pek çok Fed yetkilisi de bu durumun sonunda maaşların artmasını ve enflasyon baskısını yükseltmesini bekliyor.
Nisan’da çalışanların saat başına kazancı bir önceki yıla göre yüzde 2.2 artarak 2013’den bu yana devam eden 1.8-2.2 aralığında gelmiş oldu. Bu rakamlar henüz bir artış işareti olmasa da, Çalışma Bakanlığı’nın istihdam maaliyet endeksi gibi diğer maaş göstergeleri toparlanma sinyalleri vermeye başladı.
Guha, “Maaşlar hala zayıf olsa da 200 binin üzerinde gelen bordro artışı ve işssizlikte devam eden azalma sonbaharda zam ihtimalinin düşüşten daha kuvvetli olduğunu gösteriyor” diyor.
Fed yetkilileri istihdam piyasasındaki artışların süreceğinden ve enflasyonun yüzde 2 hedefine yaklaştığından emin olmak istiyor. Son veriler onları bu hedeflere biraz daha yaklaştırdı, ama tam olarak oraya vardıkları söylenemez.
Atlanta Fed Başkanı Dennis Lockhart bu hafta yaptığı bir konuşmada, tüketici harcamalarının düzeldiğine dair işaretleri de dikkatle takip ettiğini söyledi. Dolardaki güçlenme ihracata darbe vurduğundan, 2015 yılı için görünümün nasıl olacağı konusunda tüketicilerin istihdamdaki iyileşmeye ve düşen petrol fiyatlarına nasıl tepki çok önemli. Ancak Lockhart gibi yetkilileri endişelendiren şu ana kadar çok fazla harcama yapmıyor olmaları.
Keskin düşüşten sonra güçlü toparlanmanın zaten çok düşük bir ihtimal olduğunu söyleyen Nomura Securities ekonomisti Lewis Alexander, “Bugünden önce de birinci çeyrekten sonra V tipi bir toparlanma görmeyeceğimiz belliydi, ki o olmadığına göre Haziran faiz artırımı masadan kalkmış oldu,” dedi.
Alexander, “Daha güçlü veriler gelseydi, Temmuz ihtimalini konuşmaya başlayabilirdik. Ancak bence şimdi bunun ihitmali daha zayıf. Yani bence Eylül an olası seçenek” dedi.
İstihdam rakamları açıklandıktan sonra pek çok analistin de görüşü bu yöndeydi.
Bank of America Merrill Lynch ekonomisti Ethan Harris, “Fed, beş aydır hayal kırıklığı yaratan veriler ve olumsuz büyüme rakamlarının ardından Haziran’da nasıl faiz artırabilir dedi.
Goldman Sachs ekonomist Jan Hatzius da Eylül tahminini koruduğunu, hatta kararın daha geç gelme ihtimali olduğunu söyledi.
