BLOOMBERG EDİTÖRLERİ
29 04 2015, 08:03 Güncelleme: 11:14
Bir ülke bazen borç altında o kadar ezilir ki temerrüde düşerek para birimini terk etmesi ve yeniden başlaması mantıklı gelebilir. Ancak Yunanistan bu ülkelerden biri değil.
Bu durum, yine de bazı ekonomistleri diğer seçeneği tartışmaktan alıkoymadı. Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras’ın kreditörlerle yapılacak bir anlaşma ile ilgili referanduma gidilebileceği yönündeki açıklaması Yunan halkından yakın bir seçim yapması istenebileceği sinyali veriyor. Eğer söz konusu referandum gerçekleşirse, Euro’da kalmayı tercih edebilirler.
Temerrüt veya euroyu terk etmek imkansız değil. Yunanistan yarımadası, milattan önce dördüncü yüzyılda ilk temerrüdün görüldüğü yer olarak kayda geçmişti ve modern Yunanistan, 1829’da bağımsızlığını tekrar kazanmasından bu yana dört kez borcunu ödeyemedi. 1975 yılından bu yana 70’ten fazla ülke para birliklerini terk etti.
Yunanistan ile ilgili tartışma görünüş olarak her zaman çekici oldu. Ülke öncelikle Avrupa Birliği’nin borç limiti koşullarını yerine getirememesi dolayısıyla euroya katılmamalıydı. Aşırı genişletilmiş ülkelerin ekonomilerini yeniden canlandırmalarının standart yolu para birimlerini devalüe etmeleri, ihracatlarını artırmaları ve tekrar büyümeleri olur. Yunanistan Euro Bölgesi’nde olduğu için bunu yapamaz.
Drahmiye dönüşün sonuçları Yunanistan’ın için sıkıntıların artması anlamına gelebilir. Bazı temerrütler genellikler kısa vadeli kötü bir dönemin ardından toparlanmaya öncülük ederken, diğerleri başarılı ve hızlı olamazlar. Yunanistan’da zayıf yönetim ve gerileyen para biriminin yarattığı kombinasyon, sürdürülebilir bir büyümeden ziyade enflasyon yaratmaya meyilli seyrediyor.
Yunanistan görece olarak ticaret yapılabilir küçük bir sektöre sahip ve ihracat odaklı bir büyüme yaratılmasını güçleştiriyor. Ülkenin büyümesi ana olarak turizm, gemicilik ve tarımdan oluşuyor. Dolayısıyla devalüasyonun getireceği potansiyel faydalar sınırlı. Bu bakımdan Yunanistan’ın yeni bir iş modelini ihtiyacı bulunuyor.
Başarılı bir devalüasyonun sağlanmasının önündeki başka bir engel ise ülkenin çok fazla ekonomik depresyon geçirmiş olması. Bir tahmine göre temerrüde düşme ve drahmiye dönme, sadece yurtiçi hasıla büyümesinde yüzde 10’luk bir kayba yol açar. Bu durum idare edilebilir görünse de Yunanistan hali hazırda mevcut krizin başlamasından bu yana ekonomisinin çeyreğinden fazlasını kaybetmiş durumda. Yüzde 10’luk ek bir kayıp politik ve ekonomik çöküş getirebilir.
