FIRAT BORA TAŞ
06 02 2018, 08:00 Güncelleme: 09:55
ABD borsasında dün geceyi kabusa çeviren satışlar bu sabah vadeli işlemlerde sürerken Wall Street'in uykusuz kalan kulislerinde hala satışın nedeni tartışılıyor.
İki güne Amerikan borsasının bu yılki tüm kazançlarını silip negatife çeviren satış açık bir haber veya diğer bir kataliste bağlı olmasa da arka planda satış dalgasının tahvil/hisse denkleminden etkilendiği görülüyor.
Zemini hazırlayan ise yükselen değerlemeler.
Bu bakış açısıyla satışın arka planındaki başlıklar özetle şöyle sıralanabilir:
1) FED BEKLENTİLERİ
Geçtiğimiz hafta Cuma günü gelen ABD tarım dışı istihdam verisinde yıllık ücret artışının yüzde 2,9'a çıktığına işaret etti. Bu da son projeksiyonlarında ABD Başkanı Donald Trump'ın vergi reformunun olası etkilerine dair iyimserliğe büründükleri görülen FOMC üyelerinin bu yıl üç yerine dört faiz artırımına gidebilecekleri senaryoyu gündeme getirdi.
Fed'in en güvercin yetkilisi olarak bilinen Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari'nin dahi ücretlerin sonunda artmaya başlamış olabileceğini kabul etmesi bu açıdan bakan ve dolayısıyla da paniğe kapılanların sayısını artırdı.
2) TAHVİL FİYATLAMASI
ABD tarım dışı istihdam verisinin desteklediği Fed beklentileri ABD 10 yıllık tahvil faizinde yükselişe yeni bir ivme kattı. Cuma günü 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2,80'i aştı ve hafta 2,8413'ten tamamlandı.
Bu sabah yüzde 2,7'nin altına dönülmeden önce buradaki yükseliş yüzde 2,8850'ye çıkarak hisse senedi piyasasında tansiyonu yükseltti.
10 yıllıktakine benzer fiyatlama 30 yıllıkta ise yüzde 3,13'e ulaşılması şeklinde yaşandı.
3) ALGORİTMİK EMİRLER
Wall Street'teki fiyatlama 1987'nin çöküşünde olduğu gibi pit alanında yaşanmıyor, yüksek hızlı işlem (HFT) algoritmaları fiyat-hacim-haber ve varlık korelasyonlarına anlık tepki veriyor.
5 Şubat kırmızısını borsa tarihine geçiren faktörlerden biri de buydu, panik fiyatlamarda artık brokerlara satış emri veren telefonların yerini birbirini tetikleyen algoritmik emirler rol oynuyor. Bu da hızlı hareketleri beraberinde getiriyor.
4) BOĞALAR HAZIRLIKSIZ YAKALANDI
ABD'de farklı vadelerdeki S&P 500 hisse opsiyon sözleşmelerinin 30 günlük volatilite beklentisinden ölçülen VIX endeks piyasadaki korku-rahatlık seviyesini gözlemlemeye yarıyor.
VIX, yaklaşık bir yıldır 8,5 ila 15 arasında bir seyir izliyor. Bu haliyle VIX'in tarihi düşük seviyelerdeki hareketi yatırımcıların işlerin ters gidebileceğine dair opsiyon tarafında hiç de hazır olmadıklarına işaret ediyordu.
VIX, yüzde 115 ile tarihinin en büyük günlük yükselişini kaydederken sert satış sırasında opsiyon piyasasında sürreal denebilecek fiyatlamalar da bunu teyit etti.
5) YÜKSEK DEĞERLEMELER
Tüm bu nedenler satışı tetiklerken bu fiyatlamaya zemin hazırlayan ise değerlemelerin ulaştığı yüksek seviyeler.
S&P500'de Fiyat/Kazanç rasyosu 26 Ocak'ta 23,36'ya kadar yükselmişti. Son satışla rasyo 21,54'e kadar geriledi.
ABD hisse senedi piyasasının 2009'dan bu yana sınırlı düzeltmelerle devam eden yükselişiyle geldiği bu tarihi değerlemeler yatırımcıların satış yönünde paniğe kapılmasına zemin hazırlıyor. Bu zamana kadar Fed'in efsane başkanı Alan Greenspan'ın da aralarında bulunduğu birçok duayen tarafından dile getirilen borsanın çok pahalandığı iddialarına yatırımcılar kulak asmamış gözüküyordu.
Tarihe geçen bu panik satış ise yatırımcıların değerlemeler karşısında aslında o kadar da umursamaz olmadığını gösteriyor.
