BLOOMBERG INTERNATIONAL
27 11 2017, 16:27 Güncelleme: 16:36
Ortaya çıkışından sekiz yıl sonra fiyatı 10 bin dolara dayanan Bitcoin, yalnızca bireysel yatırımcıların değil merkez bankalarının da yakın markajında.
"Küresel ekonominin bekçilerinin" gündeminde iki konu var: Talebin her geçen gün arttığı kripto paralardaki büyüme ile ilgili ne yapmalı ve resmi kripto paralar basılmalı mı?
Merkez bankalarının her iki soruya cevabı farklılık gösteriyor:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
Kasım ayında yaptığı açıklamada iyi tasarlanması durumunda dijital para birimlerinin finansal istikrara katkıda bulunabileceğini söyleyen TCMB Başkanı Murat Çetinkaya, konuyla ilgili bir çalışma grubu kurduklarını ifade etmişti.
Çetinkaya ayrıca, dijital paraların arzı, fiyat istikrarı ve para politikası geçişi konularında merkez bankaları için yeni bir risk oluşturduğunu belirtmişti. Nakitsiz ekonomi için önemli bir element olacağını söyleyen Çetinkaya, teknolojinin ödeme sistemlerinin daha verimli kullanılmasına katkı sağlayacağını vurgulamıştı.
ABD Merkez Bankası
Amerikan Merkez Bankası (Fed), ilk günlerinden bu yana kripto paraları yakından takip eden kurumlardan oldu. Ancak söz konusu paralara resmiyet kazandırmaya çok sıcak bakılmazken, şubatta Fed Başkanlığı koltuğuna oturmaya hazırlanan Jerome Powell, yıl başında yaptığı açıklamada teknolojide teknik sorunların sürdüğünü belirterek merkez bankası tarafından oluşturulan bir kripto paranın "anlamlı" zorluklarla karşılaşacağını söylemişti.
Avrupa Merkez Bankası
27 üyeli Avrupa Birliği'nin para otoritesi AMB, dijital para birimlerine yatırımın tehlikesini ön plana çıkaran kurumlardan.
AMB Başkan Yardımcısı Vitor Constancio, eylül ayında yaptığı açıklamada, Bitcoin'in bir "para birimi" değil 17'nci yüzyıl Hollanda'sında bir balona neden olan "lale" olduğunu söyledi. Banka'nın İcra Kurulu Üyesi Benoit Coeure de Bitcoin'in istikrarsız değerlenmesi konusunda uyarmış, para biriminin vergi kaçakçılığı ve diğer suç oranları üzerinde büyük riske sahip olduğunu söylemişti. AMB'nin bir numaralı ismi Mario Draghi ise dijital paraların Euro Bölgesi ekonomisine olan etkisinin sınırlı olduğunu ve bu paraların merkez bankaları için bir tehdit oluşturmadığını ifade etmişti.
Çin Merkez Bankası
Çin'in para otoritesinin tavrı ise net: Merkez bankası kripto paralar üzerinde tam kontrole sahip. 2014'te konuyla ilgili bir araştırma ekini kuran Banka, dijital para geliştirmek için koşulların uygun olduğunu savunuyor. Ancak söz konusu özel "para basıcılar" olduğunda, ülkede sert kurallar devreye giriyor. Bitcoinle yapılacak tüm transferler yasaklanırken, devlet eliyle oluşturulacak dijital paranın ödemeleri daha verimli hâle getireceği belirtiliyor.
Hindistan Merkez Bankası
Dünyanın en kalabalık ikinci ülkesinde dijital para, kara para aklama ve terörizme finansman sağlayabileceği endişesi ile yasaklı. Bir çalışma grubu kuran Hindistan Merkez Bankası, kripto paraların küresel merkez bankaları tarafından desteklenmesi gerektiğini savunuyor. Ülkede mevcut durumda kripto paraların kullanılması döviz transferi yasasını ihlâl anlamına geliyor.
Rusya Merkez Bankası
Rus Merkez Bankası, dijital paraların potansiyel riski hakkında endişelerini dile getirirken Başkan Elvira Nabiullina, "Piramit şemaları yasal bulmuyoruz. İster fiziksel ister sanal olsun, özel paralara tamamen karşıyız" açıklamasını yaptı. Banka, bitcoinle çalışan websitelerini yasaklamak için savcılıkla ortak çalışma yürütecek.
Güney Kore Merkez Bankası
Güney Koreli para otoritesi, tüketicileri korumak ve kripto paraların suç unsuru olmasını engellemeye odaklanmışken, Başkan Yardımcısı Shin Ho-soon, "Daha fazla araştırma ve gözleme ihtiyaç var" demişti.
Uluslararası Ödemeler Bankası: Gözardı edemeyiz
Merkez bankalarının merkez bankası (BIS/UÖB), kripto paralardaki büyümenin gözardı edilmemesi gerektiğini açıklarken, dijital paranın resmi olarak basılmasının mantıklı olup olmadığını araştıracaklarını duyurdu. BIS'ten eylülde yapılan açıklamada Bitcoin'in bireysel meraktan, herkesçe bilinen bir kavrama dönüştüğü söylenirken, para biriminin merkez bankaları tarafından nakit ya da rezerve dönüşmesi de ihtimaller arasında. Ancak mevduat sıkıntısı yaşanması ya da gizliliğin ihlali endişesi devam ediyor.
