BUSINESSHT
13 11 2017, 10:00 Güncelleme: 13:49
Eylül ayında cari işlemler açığı 4,53 milyar dolar oldu.
Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi 4,05 milyar dolarlık açık yönündeydi.
Ağustos cari açık verisi ise 1,24 milyar dolardan 975 milyon dolara revize edildi.
Merkez Bankası'nın verilerine göre cari işlemler dengesi Ocak-Eylül döneminde 31,1 milyar dolar açık verdi.
Eylül ayında net hata noksanda ise 1,68 milyar dolarlık fazla kaydedildi. Ocak-Eylül döneminde ise bu kalemde 930 milyon dolarlık açık kaydedildi.
Yıllıklandırılmış cari açık ise 39,2 milyar dolar oldu. Böylelikle yıllıklandırılmış cari açıkta yılın en yüksek seviyesi kaydedildi.
TCMB açıklamasında, "Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 3.41 milyar dolar artarak 6.67 milyar dolara ve birincil gelir dengesi açığının 171 milyon dolar artarak 1.07 milyar dolara yükselmesi etkili olmuştur" denildi.
Verilere göre hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 661 milyon dolar artarak 2.69 milyar dolara yükseldi.
Cari açık verilerini AA'ya değerlendiren ekonomist Haluk Bürümcekçi, enerji dışı cari açığın 9,4 milyar dolar, enerji ve altın dışı cari açığın ise 0,7 milyar dolara yükseldiğini belirterek, böylece bir süredir devam eden iyileşme eğiliminin sona erdiğine işaret etti.
Bürümcekçi, çekirdek (enerji ve altın hariç) cari dengenin, ağustos sonunda yıllık bazda son iki yılın en düşük seviyesine inmesini önemli bir gelişme olarak gördüklerini anımsattı.
Cari işlemler hesabında eylülde gözlenen kötüleşmede, dış ticaret dengesinin geçen yıldan çok yüksek açık vermesinin ana etken olduğunu vurgulayan Bürümcekçi, ithalat ve ihracat için önemli bir öncü gösterge olan Gümrük Bakanlığı verilerinin, ekimde dış ticaret açığında geçen yıla göre 3,2 milyar dolar artış olacağını gösterdiğini aktararak şunları kaydetti:
"Cari dengenin 2017'de enerji ve altın ithalatının yanısıra büyümedeki hızlanma nedenleriyle yükseliş eğilimini koruyarak 44 milyar dolara ulaşmasını beklemekteyiz, ancak yukarı yönlü riskler devam ediyor. Önceki yıl cari açığı azaltan faktörlerin başında gelen enerji ve altın ticaretindeki lehteki gelişmelerin 2017'de devam etmediğini izliyoruz. Öte yandan, petrol fiyatlarının son dönemde yükselerek 2016 ortalaması olan 46 doların çok üzerinde seyretmesi cari açığı artırıcı etkide bulunmaya devam etmektedir. Zaten, sadece yılın dokuz ayında bile enerji ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre 7,1 milyar dolar artmış görünmektedir.
Altın ticaretinde ise aynı dönemde net ithalatçı konumuna geçmemizin yıllık dış ticaret açığını artırıcı etkisi de 10,3 milyar dolar olmuştur. Ayrıca, büyümenin yılın ilk üç çeyreğinde gösterdiği hızlanma dış açık için riskleri yukarı yöne çevirmiştir. Buna karşılık, pozitif bir faktör olarak, AB pazarına ihracatın baz etkisi ve bu bölgede büyümenin güçleniyor olması ile 2017’de artışa devam ettiği görülmektedir. Ayrıca, turizm gelirlerinin, nisan ayından itibaren turist sayısının artışa geçmesi ile toparlanma gösterdiği izlenmektedir."
