BLOOMBERG
13 11 2017, 09:34 Güncelleme: 09:52
Silikon Vadisi şirketlerinden Draper Fisher Jurvetson’ın kurucusu Tim Draper, dijital para kavramını ilk duyduğunda 2009’da Lizbon’da düzenlenen bir teknoloji konferansındaydı. Draper’ın tanıştıktan kısa bir sonra “aşık olduğu” bu paranın adı, bugün vatandaşlık, ev, araba satın alınabilen Bitcoin’di.
2014’te Japon kripto para borsası Mt. Gox’un hacklenmesiyle 40 bin bitcoinini kaybeden Draper, bu skandalın dijital paranın sonunu getireceğinden neredeyse emindi. Ancak o dönemde değeri yalnızca yüzde 10 ila 20 düşen Bitcoin, Draper’ın tahminlerinin aksine sıfırlanmamıştı.
Draper, sermayesini çaldırdıktan birkaç ay sonra, U.S. Marshals Service’in açık artırmasında 30 bin bitcoin aldığında, dijital paranın değeri 600 dolardı. Bitcoin şimdi 8 bin dolara zorlarken, üç yıl önce yaptığı 18 milyon dolarlık yatırım da yüzde bin 83 sıçramanın ardından 213 milyon dolara ulaşmış durumda. Hâliyle Draper da dünyanın kasıp kavuran bu teknolojinin en büyük savunucularından.
“BITCOIN, SOSYOLOJİK BİR DÖNÜŞÜM”
Draper’a göre Bitcoin, Internet’in icadından bu yana en büyük teknoloji, sosyolojik bir dönüşüm, bir hareket.
Dünyanın dört bir yanından 60 bin teknoloji meraklısını bir araya getiren WebSummit’te bir yandan doğal felaketlerin kayıplarını en aza indirecek ilk kripto para Uniti tanıtılırken, diğer yandan dijital para piyasasının çok hızlı büyüdüğü endişeleri tartışılıyordu. Bu etkinliğe katılan Draper, “Dijital para hareketinin, 90’ların sonundaki internet girişimciliği balonu gibi paylayıp patlamayacağı sorulduğunda kafasını iki yana salladı ve “İnsanlar her zaman bir sorun olduğunu söyleyecekler. Bu genellikle tam tersinin çıkacağı anlamına gelir” dedi. Herhangi bir otoritenin denetlememsinin risk oluşturduğu düşüncesine ise Draper, “Büyük riskler aldım. Zamanımın yüzde 60’ında para kaybettim. Yatırımcılar dersine iyi çalışmalı ve yatırımlarının yasallığını araştırmalı” şeklinde yanıt verdi.
Draper’a göre bitcoin, finansal servis endüstrisini ikiye bölecek. “Konunun önemli olduğunu savunanlar ve bir adım geri çekilerek ‘Sahip olduğum her şeyi koruyacağım’ diyenler olacaktır” diyen Draper, “Ancak günün sonunda kimin kazanacağını biliyorlar. Gelişim ve teknoloji” ifadesini kullanıyor.
DOLANDIRICILIK SUÇLAMASI VE YASAKLAR
Son dönemde değeri önlemeyen bir hızla yükselen Bitcoin, güvenli liman altında aynı ligde tartışılsa da “şüphecileri” de bir o kadar fazla. Çin ve Güney Kore, dijital para ticaretini illegal kabul ederken, İsviçre, söz konusu para birimlerinin piyasaya girmesinde önemli kurallar koydu. ABD Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu, dijital para arzlarının, şirket halka arzları gibi kayıtlı olması şartı getirdi.
Konuyla ilgili en sert açıklama JPMorgan Chase’in CEO’su Jamie Dimon’dan gelmişti. Dimon, bitcoini dolandırıcılık ve balon olarak tanımlamıştı.
CoinMarketCap verilerine göre bin 270’ten fazla dijital para birimi piyasada ve değeri 205 milyar dolar.
