BUSINESSHT
21 07 2017, 10:53 Güncelleme: 15:10
Türkiye ile Almanya arasında dün oldukça yükselen tansiyonun, daha önceki gerilimlerden belki de en temel farkı, ekonomik ilişkilerin de gündeme getirilmesiydi.
Dün Alman basınında Türkiye'nin Daimler ve BASF gibi köklü Alman şirketlere yönelik soruşturma yürüttüğüne yönelik iddialar ortaya atıldı önce. Sonrasında Alman Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel'in diplomasi ve ekonomi çevrelerinde ses getiren açıklamaları geldi.
"Türkiye'nin saati hukukun üstünlüğünden yana döndürmesini istiyoruz" diyen Alman Bakan, tehditler olduğunda Alman şirketlerinin Türkiye'deki yatırımlarını nasıl garanti altına alabileceklerini öngöremediklerini aktardı.
Gabriel'in bu açıklamaları sonrasında yeni kabinede de başbakan yardımcılığı görevini sürdüren Mehmet Şimşek Twitter üzerinden bu Alman basınında çıkan 'Alman şirketleri soruşturuluyor' biçimindeki haberleri yalanladı, "Alman yatırımcıları memnuniyetle karşılıyoruz" dedi. Şimşek'i Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın takip etti ve Alman şirketlere Türkiye'deki çalışmaları ile ilgili güven telkin eden açıklamalarda bulundu.
Bu demeç trafiği Almanya ile ekonomik ilişkilerin yeniden gündeme gelmesine de neden oldu. Tarihe ve o tarihten süzülen rakamlara bakıldığında iki ülke arasında köklü ve yüksek hacimli bir iş ilişkisi bulunuyor. Türkiye için Almanya önemli bir ticaret ortağı, Alman sermayesinin Türkiye'de birçok doğrudan yatırımı yer alıyor. Uzun yıllar Alman turistler, Türk turizmi için en katma değerli grubu oluşturdu.
Peki tüm bunlardan sonra rakamlara ve tablolara bakıldığında iki ülkenin ekonomik ilişkileri açısından nasıl bir fotoğrafla karşı kaşıyayız. İşte 4 başlıkta Türk-Alman ekonomik ilişkileri...
1- DIŞ TİCARET
Türkiye'nin ihracatı için Avrupa Birliği, Avrupa Birliği içerisinde Almanya'nın özel bir yeri bulunuyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin rakamlarına göre 2017 yılının ilk 6 ayı itibariyle Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı ülke Almanya. Almanya'ya yılın ilk 6 ayında 7 milyar dolarlık ihracat yapıldı. 2017 yılının ilk 6 ayı itibariyle Türkiye'nin ihracatının yaklaşık yüzde 10'u Almanya'ya gerçekleştirildi. Önceki yıllara bakıldığında da Türkiye'nin ihracatı içerisinde Almanya'nın payı hemen hemen aynı düzeyde. 2016 yılının tamamında bu rakam yüzde 10,4, 2015'te de yüzde 9,8 olmuştu.
Ticaretin karşı tarafına bakıldığında Almanya açısından da Türkiye'nin önemli bir pazar olduğu görülüyor. TÜİK rakamlarına göre 2016 yılının tamamında Almanya'dan 21,4 milyar dolarlık ithalat yapıldı. Türkiye'nin ithalatı açısından da Almanya'nın payı yüzde 10'lar civarında.
2- OTOMOTİV
Dış ticaret başlığı altında otomotive ayrı bir bölüm ayırmak gerekiyor. Zira Türkiye'nin ihracatı açısından otomotiv sektörü lokomotif niteliğinde. 2017'nin ilk 6 ayında Türkiye'nin otomotiv ihracatı 14,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye'nin yılın ilk 6 ayında 76,3 milyar dolar ihracat yaptığı dikkate alınırsa otomotiv ihracatının ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor.
Otomotiv içerisinde de Almanya'nın payının ciddi seviyede olduğu görülüyor. TİM rakamlarına göre yılın ilk 6 ayında Almanya'ya yapılan otomotiv ihracatı 2,1 milyar dolar oldu. Böylelikle otomotivde yapılan her 100 birimden yaklaşık 15'i Almanya'ya gitti.
3- DOĞRUDAN YATIRIM
Almanya'nın Türkiye ekonomisi için en önemli niteliklerinden birisi burada doğrudan yatırımlara imza atan şirketlerinin olması. 19. yüzyıldan bu yana Türkiye'de faaliyet gösteren Alman şirketleri bulunuyor. Bu tarih doğrudan yatırımlar açısından Almanya'nın Türkiye'deki ağırlığının öne çıkmasına neden oldu.
Ekonomi Bakanlığı'nın verilerine göre son 5 yılda Türkiye'ye 47,9 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye geldi. Bu dönemde Alman şirketlerinin yatırımı ise 3,8 milyar dolar oldu. Böylelikle Türkiye'de son 5 yılda gelen doğrudan sermayenin yüzde 8'ini Alman şirketleri oluşturdu.
4- TURİST SAYISI
Alman turist sayısında iki ülke arasındaki ilişkilerin gerginleşmesi ve Türkiye'de yaşanan terör saldırılarının ardından önemli bir gerileme yaşandı. 2014 yılının tamamında Almanya'dan gelen turist sayısı 5 milyon 250 bindi. 2016 yılına gelindiğinde bu rakam3 milyon 890 binlere kadar geriledi.
2016 yılında Alman turist sayısı bir önceki yıla göre yüzde 30'a varan daralma yaşadı. Özellikle 2016 Alman turist açısından düşüş eğiliminin yaşandığı yıl oldu. 2016'nın başından bu yana bir ay dışında her ay yıllık olarak turist sayısında gerileme yaşandı.
