Tarihin en büyük halka arzı için kurallar baştan yazılıyor

Suudi Arabistan'ın devlet kontrolündeki petrol ve doğal gaz şirketi Saudi Aramco, tarihin en büyük halka arzına hazırlanıyor.

Londra ve New York borsaları Saudi Aramco'yu kapmak için savaşıyor.

Yüzde 5'i halka açılacak olan Saudi Aramc için 2 trilyon dolarlık değerleme uzmanlara göre tarihin en büyüğü olacak. İngilizler, halka arzın Londra Menkul Kıymetler Borsası (LSE) bünyesinde gerçekleşmesi için yoğun çaba sarfediyor. Düzenleyicilerle birlikte hazırlanan ve dün sunulan teklifte kamu şirketlerinin borsaya kote olmasını kolaylaştıracak adımlar var.

Britanya Finansal Denetim Otoritesi (FCA) doğrudan isim vermese de, yürürlüğe girmesi muhtemel yeni düzenlemeler, Orta Doğulu enerji devi için hazırlanmış izlenimi verdiğini söylüyor.

PİYASA KURALLARI DEĞİŞİYOR

Zira FCA, borsa kayıtlarında devletler tarafından yönetilen firmalar için yeni kategori oluşturulmasını teklif etti. Yani kamu şirketleriyle onları kontrol eden iktidar güçleri ya da hanedanlar arasındaki işlemler diğer paydaşların onayına tâbi olmayacak.

FCA başkanı Dr. Andrew Bailey, "İktidar güçleri özel sektör kişi ya da şirketlerinden hem motivasyonları hem de doğaları itibarıyla farklı. Yatırımcılar uzun zamandır bunun farkında ve sermaye piyasaları bu tür ülkelerden gelen diğer yatırımcılarla olan ilişkilere iyi ayak uydurdu." dedi.

FCA, daha detaylı bir teklif sunmadan önce ilgililerden geri bildirim istedi.

SAUDİ ARAMCO NEDEN BU KADAR DEĞERLİ?

Suudi Arabistan firması geçen yılın verilerine göre günde 10 milyon varilin üzerinde petrol üretiyor ve bu dünyadaki herhangi bir şirketin ürettiğinden çok daha fazla. Geniş ölçekli ve modern petrol rafinerileri de olan Saudi Aramco'nun, aynı zamanda petrol rezervlerinin dünyadaki toplam rezervlerinin 6'da 1'ine sahip olduğu belirtiliyor.

Halka arzın arkasındaki bir numaralı otorite olan Veliaht Prens Muhammed bin Salman, halka arz ile şirkete 2 trilyon dolar değer biçileceğinde iddialı. Kimi analistler temkinli görünse de trilyon doları aşması beklenen halka arz tarihin en büyüğü.

Halka arzın değerini belirleyecek faktörler arasında ise son dönemlerde en düşük seviyeleri gören petrol fiyatları, tâbi olunan vergi oranları gibi faktörler belirliyor. Suudi Arabistan, mart ayında Saudi Aramco için vergi oranını yüzde 85'ten yüzde 50'ye düşürmüştü.

2018 yılında gerçekleşmesi beklenen halka arz için New York en büyük pazar olsa da uzmanlar Saudi Aramco'nun ABD'yi tercih etmesi durumunda hukuki anlamda zorlanabileceğine dikkat çekiyor.