FIRAT BORA TAŞ
06 05 2017, 11:53 Güncelleme: 12:02
Piyasa, Fed’in Mayıs ayı kararında bilanço küçültme konusunda yeni bir şey bulamadı ancak Fed başkanlarının ilk kez telaffuz ettiği “2” rakamı, toplantıda konunun daha detaylı tartışılmış olabileceğini düşündürüyor.
Tutanakların açıklanacağı 24 Mayıs tarihinin de önemi artıyor.
1 Mayıs’ta tatille başlayan kısa hafta, Türkiye’de enflasyon, ABD’de FOMC kararı ve tarım dışı istihdamdan sonra içeride piyasa kapanışının hemen ardından gelen S&P kararıyla erken biterken, dışarıda Fed yetkililerinin açıklamaları takip edildi.
Açıklamalar, Mayıs ayı karar metninde bilanço küçültmeye dair yeni bir bilgi vermeyen Fed’de konuşulan rakamları ortaya koydu.
İLK DURAK 2 TRİLYON DOLAR MI?
Bu yıl FOMC'de oy hakları bulunmamakla birlikte St. Louis Fed Başkanı James Bullard ve San Francisco Fed Başkanı John Williams, ilk aşamada 2 trilyon dolar civarında bir bilançoya inilmesinden yana.
Kaliforniya Stanford Üniversitesi’nde Hoover Enstitüsü’nün konferansında konuşan Bullard, “istenden daha büyük” olduğunu belirttiği 4,5 trilyon dolarlık bilançonun 2 tirlyon dolara inmesini savunduğunu söyledi.
Aynı sırada Wall Street Journal’a konuşan Williams’ın da “İlk rakamı 2 olan bir bilanço doğru olur” dediği görülüyor.
Kaliforniya’daki konferansa Boston Fed Başkanı Eric Rosengren ve Chicago Fed Başkanı Charles Evans da katılırken Şubat’ta emekliye ayrılan Atlanta Fed eski Başkanı Dennis Lockhart’ın “2018’de Fed sıkılaştırması daha çok faiz mi yoksa bilanço küçültmesi üzerinden mi olacak?” sorusu üzerine ise Bullard’ın yanıtı “bilanço”, Rosengren’in ise “faiz” olarak kayıtlara geçmiş durumda.
İLK KEZ RAKAM KONUŞULUYOR
Bilanço küçültme konusunda Fed yetkilileri şu ana kadar akıllarından geçen herhangi bir rakamı telaffuz etmemişti.
Mart ayı FOMC toplantısı öncesi “eski güvercin” Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lael Brainard’ın somut olarak gündeme getirdiği bu konu için Başkan Janet Yellen’ın toplantı sonrası açıklamasında “henüz bir karar almadık” ifadesiyle üzeri kapalı bırakılmış, 3 hafta sonra tutanaklar kamuya açıldığında ise ilk hamle için 2017 sonunun uygun görüldüğü şeklindeki konsensüs dikkat çekmişti.
TÜM BUNLAR NE İFADE EDİYOR?
Mayıs toplantısından sonra Bullard ve Williams’ın telaffuz ettiği 2 trilyon dolar rakamı ise Fed gözlemcilerine göre 24 Mayıs’ta açıklanacak tutanaklarda bilanço küçültme konusunda yeni detaylar yer alma olasılığını güçlendiriyor.
Kaldı ki Fed’in faiz kararını açıkladığı tek sayfalık metninde yer alan ekonomiye dair görüşleri de şahin olarak algılanmış ve piyasaya sıkılaşma rotasının devam edeceği algısını vererek Fed Funds’ta Haziran olasılığını yüzde 90’ın üzerine taşımıştı.
Bu açıdan piyasa bir sonraki faiz artırımını beklerken bilanço küçültme konusunda 24 Mayıs’tan önce Fed yetkililerinin açıklamalarıyla yapılacak sözlü yönlendirmede de yeni detayların verilmesi muhtemel gözüküyor.
4,5 TRİLYON DOLARLIK BİLANÇO
Mevcut durumda Fed, Ekim 2014'te sonlandırdığı aylık tahvil alımları ardından 2,5 trilyon doları hazine tahvilleri ve geriye kalanı ipotek kredsine dayalı menkul kıymetlerden oluşan 4,5 trillyon dolarlık bilançosunu tahvillerin vadeleri geldikçe yerine yenilerini koyarak, yeniden yatırım yaparak aynı büyüklükte muhafaza ediyor.
İKİ YILDA 778 MİLYAR DOLAR VADEDE
Bilnaçoda 426 milyar dolarlık tahvilinin vadesi 2018'de doluyor.352 milyar doları da 2019'da vadesini tamamlıyor.
BONUS: 4,5 TRİLYON DOLARLIK BİLANÇO NE KADAR KÜÇÜLEBİLİR?
Fed, bilançosunu 4 kattan fazla şişirip 4,4 trilyon dolarlık "devasa büyüklüğe" taşımadan önce ABD'de dolaşımdaki para miktarı yaklaşık 800 milyar dolardı. St. Louis Fed verilerine göre ise bugün bu rakam 1,5 trilyon dolara ulaştı. Fed'in konuya ilişkin olarak Ocak ayında paylaştığı bir araştırma notunda ise bu rakamın gelecek 10 yılda 2,5 trilyon dolara yükselmesi gerekiyor.
Yani Fed, büyüyen ekonomi ve buna bağlı olarak artan para talebi ile birlikte gelecek daha büyük bir bilançoya ihtiyaç duyuyor. Bu açıdan bilanço küçültmenin ne zaman başlayacağı gibi nasıl ve ne kadar küçüleceği de oldukça önemli.
Fed bu detayları açıklamadığı sürece de yatırımcılar varsayımdan öteye geçemeyecek.
