FIRAT BORA TAŞ
24 01 2017, 15:10 Güncelleme: 15:35
TCMB faiz kararlarının yanında karar metinlerindeki değişimler Merkez'in gözünden ekonomi ve piyasalardaki gidişatı değerlendirme fırsatı sunuyor.
Merkez Bankası son olarak 2016 Eylül ayı karar metninde enflasyonda düşüş öngörüsü paylaşmıştı. Ekim ayından başlayarak karar metinlerinde önemli ifade değişiklikleri yapıldı ve bugün Para Politikası Kurulu (PPK) enflasyon için vurgusunu 'belirgin yükselişin devam edebileceği' revizesine taşıdı.
Enflasyondaki seyrin nedenlerinden para politikasında gelecek dönem için sözlü yönlendirmeye geçen süre içerisinde birçok önemli değişiklik yaşandı.
Eylül'den bugüne bakıldığında kronolojik olarak değişimler şu şekilde gerçekleşti:
2016 EYLÜL: ENFLASYONDA DÜŞÜŞ ÖNGÖRÜLÜYOR
Eylül ayı karar metninde enflasyonda kademeli düşüş öngörüsü yer alıyordu.
“Toplam talepteki yavaşlama çekirdek enflasyondaki kademeli düşüşü desteklerken gıda fiyatlarındaki aşağı yönlü seyrin de etkisiyle kısa vadede enflasyonda düşüş öngörülmektedir.”
“Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümüne bağlı olacaktır.”
2016 EKİM: ENFLASYONDA İYİLEŞME SINIRLANIYOR
Ekim'de enflasyonda düşüşün öngörülmekte olduğu ifadesi yerini iyileşmenin sınırlandığı vurgusuna bıraktı ve bunun nedenleri olarak döviz kuru ile diğer maliyet unsurlarındaki gelişmeler gösterildi.
'Döviz kuru etkisi'
“Toplam talepteki yavaşlama çekirdek enflasyondaki kademeli düşüşü desteklemektedir. Bununla birlikte, döviz kuru ve diğer maliyet unsurlarındaki gelişmeler enflasyon görünümündeki iyileşmeyi sınırlamakta ve para politikasındaki temkinli duruşun korunmasını gerektirmektedir.”
“Para politikasında sadeleşme sürecindeki bir sonraki adımın yönü ve zamanlaması verilere göre şekillenecek”
2016 KASIM: ENFLASYONDA YUKARI YÖNLÜ RİSKLER OLUŞUYOR
Kasım ayına gelindiğinde TCMB karar metninde enflasyon için paylaşılan öngörü artık yukarı yönlü risklere vurgu yapmaktaydı.
'Küresel belirsizlik ve oynaklıklar'
Kasım karar metninde döviz kuru vurgusuna küresel belirsizliklerdeki artış ve yüksek oynaklıklar eklendi. Ayrıca iyileşmenin sınırlandığı ifadesi da söz konusu belirsizlik ve oynaklıklara bağlı olarak yaşandığı belirtilen döviz kuru hareketlerinin enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü risk oluşturduğu ifadesiyle değişti.
"Toplam talepteki yavaşlama enflasyondaki düşüşü desteklemektedir. Bununla birlikte, yakın dönemde küresel belirsizliklerdeki artış ve yüksek oynaklıklara bağlı olarak yaşanan döviz kuru hareketleri enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü risk oluşturmaktadır. Kurul, söz konusu gelişmelerin beklentiler ve fiyatlama davranışları üzerindeki olumsuz etkisini sınırlamak amacıyla parasal sıkılaştırma yapılmasına karar vermiştir.
Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümüne bağlı olacaktır. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler yakından izlenerek para politikasındaki temkinli duruş sürdürülecektir."
2016 ARALIK: DÖVİZ KURU VURGUSUNA PETROLDE YÜKSELİŞ EKLENDİ
Aralık ayında enflasyonda yukarı yönlü riskin devam ettiği ifade edilirken bunun nedenlerine 'petrol fiyatlarındaki yükseliş de eklendi.
2017 OCAK: 'AŞIRI HAREKETLİLİK' 'ENFLASYONDA YÜKSELİŞİN DEVAMI' 'İLAVE PARASAL SIKILAŞTIRMA' ve 'LİKİDİTE ARAÇLARI' ile 'GIDA FİYATLARI'
Daha önce 'döviz kuru hareketleri' olarak alınan ifade 2017 Ocak ayı karar metninde ' aşırı hareketlilik' ile güncellendi.
'Döviz kurlarında aşırı hareketlilik'
Kurul, Ocak ayı karar metninde "...son Kurul toplantısından bu yana döviz kurlarında gözlenen aşırı hareketlilik enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü riskleri artırmıştır" ifadesine yer verdi.
'Enflasyondaki belirgin yükseliş devam edebilir'
Son iki karar metninde enflasyonda yukarı yönlü risk oluştuğu belirtilmekteyken Ocak ayı karar metninde 'kısa vadede enflasyondaki belirgin yükselişin devam edebileceği' ifadesi yer aldı.
'Gıda fiyatlarında oynaklık'
Metinde, kurun gecikmeli etkisinin yanı sıra gıda fiyatlarındaki oynaklığa da dikkat çekilerek 'Döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkisi ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki oynaklık nedeniyle kısa vadede enflasyondaki belirgin yükselişin devam edebileceği öngörülmektedir' denildi.
Gıda fiyatları negatif bir faktör olarak uzun süredir karar metinlerinde yer almamıştı. En son Eylül ayında "Gıda fiyatlarındaki aşağı yönlü seyrin de etkisiyle kısa vadede enflasyonda düşüş öngörülmektedir." denilmişti.
'İlave parasal sıkılaştırma yapılabilir'
Ayrıca daha önce para politikasındaki temkinli duruşun sürdürüleceği vurgusu yapılırken son karar metninde ihtiyaç halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabileceği belirtildi:
"Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler yakından izlenerek ihtiyaç duyulması halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabilecektir."
'Likidite araçlarıyla tedbir alınabilir'
Bunun yanı sıra TCMB son günlerdeki likidite hamleleri ardından bu konuyu da karar metnine taşıdı ve ilgili cümlenin sonuna 'Ayrıca, döviz piyasasında iktisadi temellerle uyumlu olmayan sağlıksız fiyat oluşumları gözlenmesi halinde likidite araçları ile gerekli tedbirler alınacaktır.' ifadesi eklendi.
FAİZ KARARLARINDAKİ DEĞİŞİM
Son faiz indirimi Eylül ayında yapıldı. Faiz koridorunun üst bandı 8,5’ten yüzde 8,25’e ve geç likidite penceresinde borç verme faiz oranı yüzde 10’dan yüzde 9,75’e indirildi. Ekim'de hiçbir faizde değişiklik yapılmazken Kasım ayında üst bant 8,25’ten yüzde 8,5’e yükseltildi, politika faizi de yüzde 7,5’ten yüzde 8’e çıktı. Geç likidite penceresi borç verme faizi de yeniden yüzde 10'a alındı. Aralık'ta da faizler değişmemişti.
BONUS: DEĞİŞMEYEN İFADELER
Karar metninde değişmeyen ifadelerden öne çıkanlar ise şu şekilde:
*Toplam talebin enflasyona yaptığı sınırlandırıcı etki,
*İktisadi faaliyetlerde kısmi toparlanma,
*Alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerin olumlu etkisi,
*Avrupa Birliği ülkelerindeki talep artışının ihracata olumlu etkisi,
