BUSINESSHT
03 01 2017, 17:49 Güncelleme: 19:45
İstanbul'da konut fiyatlarının beş yıl sonra ilk kez gerilemesi, Türkiye’de makroekonomik gündemi konut piyasasına çevirdi. Dünyada ise OECD’nin global konut fiyatlarının alarm verdiğini belirterek büyük bir düşüşün yolda olduğu uyarısını yapması endişelere neden oluyor.
'FİYATLAR AŞIRI ISINDI'
OECD Başekonomisti Catherine Mann, son raporunda, major ekonomilerin bir kısmında hem ticari hem de mesken olarak konut fiyatlarının aşırı ısınma olasılığını düşündürecek ve büyük fiyat düşüşlerine neden olabilecek kadar çok yükseldiği uyarısında bulundu.
Söz konusu raporda bahsedilen ekonomilerin en başında ise son 16 senede fiyatların iki katından fazla arttığı Kanada ile İsveç yer alıyor. OECD’ye göre bu iki ekonomideki fiyatlar stabil bir gayrimenkul piyasası ile uyumlu değil. Kanada ve İsveç’i Yeni Zelanda takip ediyor.
'NEDEN PARA POLİTİKALARI'
OECD’nin konut fiyatlarında olası ‘büyük düşüş’ü tetkileyebilecek katalist ise para politikası gelişmeleri olarak gösteriliyor. OECD’ye göre yatırımcıların konut fiyatlarının yükselişi yönünde aldıkları pozisyonlar, parasal teşviklerin devam edeceği beklentisiyle alındıysa aşırı değerlenmiş konut piyasaları seri satışlara sahne olabilir ve bu da büyük düşüşü getirebilir.
NEDEN KANADA?
OECD uyarısının yoğunlaştığı Kanada konut piyasası, son dönemde yaşanan gelişmelerle dikkat çekiyor. Kanada'da konut fiyatları raporda da belirtildiği üzere 2000'den bu yana yaklaşık 2 kat arttı. Vancouver'da artış ise yaklaşık 2,5 kat.Ekim'de krediler için yeni bir düzenlemeye giden Kanada, ipotek kredisi kullanımlarında şartları sıkılaştırdı. Yeni düzenlemelere göre yatırım amaçlı alımlara yüzde 20, geri kalanına 500 bin dolar üzerindeyse yüzde 10, bu rakamın altında ise yüzde 5 peşinat veriliyor. Bir milyon dolar üzeri konutlarda ise her şekilde en az yüzde 20 peşinat şartı uygulanıyor ve refinansmanda konut değerlerinin yüzde 95'i yerine yüzde 80'i üzerinden borçlanacak. Diğer taraftan ipotek kredilerinde en uzun vade 40 yılan 25 yıla indi ve sigorta primleri yükseltildi. Konut alıcıları için ayrıca gelir sınırlamaları da getirildi.
Bu düzenlemeleri yansıtan ilk rakamlar Kasım ayı konut piyasası verilerine yansıdı. Ekim'den Kasım'a satışlar aylık bazda yüzde 5,3 düştü. Yeni konut satışları da geriledi. Fiyatlar halen yıllık bazda yüzde 14,4 yükselişte ancak aylık bazda yüzde 14,6 düşüş dikkat çekti.
'İNGİLTERE İÇİN İYİ BİLE OLABİLİR'
OECD raporda İngiltere konut piyasasına ilişkin değerlendirmelerine de yer veriyor. Brexit’le Londra’da fiyat düşüşleri başladığı ancak bunun etkisinin yükün kimin tarafından taşındığına bağlı olarak değişeceği ifade ediliyor. Raporda “Eğer alıcı yabancılarsa fiyat düşüşü İngiltere için iyi bile olabilir” yorumu yer alıyor.
Gayrimenkul şirketi Haart’ın bir raporuna göre Brexit Londra’da ortalama konut fiyatlarının yaklaşık 30 bin sterlin gerilemesine neden oldu.
