09 12 2016, 12:30 Güncelleme: 12:34
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ulusal hesaplar sisteminde Pazartesi günü açıklanacak olan üçüncü çeyrek gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) haber bülteni ile birlikte yayımlanmak üzere bazı revizyon çalışmaları yapıldığını açıkladı.
TÜİK'ten yapılan yazılı açıklamada, verilere ilişkin ana revizyon çalışmasının amacı "Uluslararası standartlara uyumun yanı sıra, 1998 baz yılından günümüze gerçekleşen yapısal değişimlerin makroekonomik büyüklüklere yansıtılma ihtiyacı, bilgi altyapısında yaşanan gelişmeler ve ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda daha hızlı ve daha detaylı makroekonomik göstergeler üretilmesine yönelik gerçekleştirilen iyileştirmelerin yansıtılması" olarak duyuruldu.
Öte yandan TÜİK 12 Aralık'ta açıklanacak üçüncü çeyreğe ilişkin GSYH verilerinin açıklanma saati ile aynı anda "Ulusal Hesaplar Sisteminin Avrupa Hesaplar Sistemine geçiş çalışmaları" hakkında bir bilgilendirme basın toplantısı da düzenleyecek.
Yapılan çalışmalar şöyle açıklandı:
1. 2012 Arz/Kullanım ve Girdi/Çıktı Tabloları,
2012 Arz Kullanım Anketi yaklaşık 20,000 işyeri ile gerçekleştirilmiş ve anket çalışma sonuçları ve idari kayıt verilerinde yaşanan iyileşmeye paralel elde edilen yeni veri kaynakları kullanılarak, 2012 Arz-Kullanım ve Girdi-Çıktı Tabloları A-64 düzeyinde hazırlandı.
2. Bağımsız Yıllık GSYH Tahmini
Bugüne kadar dört dönem GSYH tahminlerinin toplamı olarak hesaplanan yıllık GSYH, Gelir İdaresi Başkanlığı , Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Maliye Bakanlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) gibi kurumlardan elde edilen idari kayıtlar ile işletme ve kurumların bilanço ve gelir tablosu gibi bilgileri kullanılarak doğrudan hesaplanmaya başlanmıştır. Yıllık bağımsız GSYH çalışmaları kapsamında cari ve sabit fiyatlarla üretim, harcama ve gelir yöntemi ile hesaplamalar NACE Rev.2 sınıflamasına göre, A-21 düzeyinde tamamlandı.
3. Çeyreklik Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla Tahminleri
Üretim ve harcama yöntemiyle çeyreklik GSYH hesaplarında yukarıda belirtilen çalışmalar hesaplara yansıtılmış, idari kayıtlar sisteme entegre edilmiş ve baz yılı değiştirilmiştir. Bu doğrultuda geçmiş yıllar revize edilmiştir. Hesaplamalar, NACE Rev.2 sınıflamasına göre, A-10 düzeyinde yapılmıştır. GSYH tahminleri ile yıllık tahminler arasındaki tutarlılıkların sağlanması, böylece bir yılın dört çeyrek tahmininden elde edilen yıllık GSYH değeri ile bağımsız yıllık hesapla tahmin edilen GSYH arasında daha anlamlı revizyon yaratan veri setlerine, gösterge ve yöntemlerine dayalı bir sistem kuruldu.
4. Gelir Yöntemiyle Gayrisafi Yurtiçi Hasıla
SGK ve GİB İdari kayıtlarının kullanımıyla birlikte dönemlik olarak hesaplanan gelir yöntemiyle GSYH tahmini çalışmaları NACE Rev.2 sınıflamasına göre A-10 düzeyinde tamamlandı.
5. Bölgesel Hesaplar
Bölgesel GSYH için GİB ve SGK verileri mevcut veri setlerine eklenerek hesaplamalar güncellenmiştir. Bölgesel detayın geliştirilmesi doğrultusunda çalışmalar yürütülmüş ve il bazında GSYH hesaplamaları A-3 düzeyinde 2004-2014 yılları için tamamlandı.
6. Kurumsal Sektör Hesapları
Ana revizyon çalışmasının en önemli çıktılarından birisi de ekonominin temel aktörlerinin sistem içerisindeki yerini belirleyen kurumsal sektör hesapları olmuştur. Mali olmayan şirketler, mali şirketler, genel devlet, hanehalkları ve hanehalklarına hizmet eden kâr amacı olmayan kurumların oluşturduğu kurumsal sektör detayında, üretim hesabından başlayıp, yurtiçi üretim, işletme artığı, karma gelir, ulusal gelir, girişimci geliri, harcanabilir gelir, tasarruf ve borç verme/borç alma kalemlerinin hesaplanmasına ilişkin çalışmalar tamamlandı.
