FIRAT BORA TAŞ
24 11 2016, 11:01 Güncelleme: 18:42
Borsa İstanbul hisse senetleri, Moody's'in not indirimiyle başlayan satış dalgasına global tarafta Trump fırtınasının da eklenmesiyle dolar bazında 7,5 yılın en düşük seviyesine geriledi. TCMB'nin Kasım PPK kararı ardından BIST100 endeksi ilk aşamada yüzde 0,70'e varan değer kazançlarına ulaşsa da günü yüzde 1'in üzerinde kayıpla tamamladı.
BIST'teki satış dalgasının diğer gelişen piyasalardan çok daha derin yaşandığına dikkat çeken analistler, bu durumu Türk lirasındaki negatif ayrışmaya bağlıyor.
GELİŞEN PİYASALARDA TRUMP BİLANÇOSU AĞIR OLDU
Trump rallisi ardından dolar global ölçekte değer kazanırken, global risk algısına hassas gelişen piyasalar sert satışlara maruz kalmıştı.
JP Morgan'ın bir raporuna göre seçimler ardından gelişen ülke tahvil fonlarında 6.4 milyar dolar ve hisse senedi fonlarında 6,2 milyar dolar olmak üzere 12,6 milyar dolarlık çıkış yaşandı. Hisse senedi tarafındaki çıkış Ağustos 2015'ten bu yana en negatif rakam olurken tahvilde yılbaşından bu yana toplam giriş 6,4 milyar dolarlık çıkış sonucunda yüzde 11 azalarak 49,4 milyar dolara geriledi.
BORSA İSTANBUL 7,5 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNDE, DOLAR 3,44'ü AŞTI
Gelişen ülkelerdeki satış dalgası Moody's not indirmi sonrası halihazırda düşüşte olan TL varlıklarda ise çok daha derinden hissedildi. Dolar tarihi rekorunu 3,4493' taşırken Borsa İstanbul 100 Endeksi dolar bazında 7,5 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Türk hisse senetlerinin 23 Kasım Çarşamba gün sonu itibariyle EMEA bölgesi gelişen ülke hisse senedi piyasalarına iskontosu yüzde 19,1'e ulaşarak negatif ayrışmada rekor tazeledi.
TEB YATIRIM: BIST NEDEN NEGATİF AYRIŞIYOR?
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte, BusinessHT'ye yaptığı değerlendirmede BIST'in Moody's not indirimi sonrası negatif ayrışmasının ana nedenlerini sıraladı.
TL'deki sert değer kaybı ve oynaklık oranlarındaki artışa vurgu yapan Ökte, 24 ana BIST hissesini içeren MSCI Türkiye endeksi 2016’da yüzde 10,7 satılırken, GOÜ ve EMEA hisse senedi endeksleri 2016’da yüzde 7,8 ve yüzde 8,4 ralli ettiğine dikkat çekti.
Ökte, "Türk hisse senetlerinin negatif ayrışmasının büyük bölümünün Moody’s yatırım yapılabilir kategori altına not indirimi sonrası gerçekleştiğini görmekteyiz. 23 Eylül kapanışından, yüzde 19,1 satılan Türk hisseleri, GOÜ hisselerinden yüzde 12,4 negatif ayrışıyor" dedi.
Ökte'ye göre, "Moody’s not indirimi sonrası, Türk lirasının ABD dolarına karşı yüzde 13,4 değer kaybetmesi (gelişen ülke kurlarına karşı yüzde 8,5 negatif ayrışma), USDTRY oynaklık oranlarının, Ağustos 2015 Çin devalüasyon ve 15 Temmuz darbe girişimi seviyelerine yükselmesi ve risk temerrüt primimizde (5 yıllık CDS) yaşadığımız 53 baz puanlık artış, BIST negatif ayrışmasının ana nedenleri" olarak sayılabilir.
İŞ YATIRIM: BIST'IN ISKONTOSUNDA İYİLEŞME ALANI SINIRLI
Gelişen piyasalara göre BIST'in derin iskontosunda iyileşme alanının sınırlı olduğunu belirten İş Yatırım ise Kasım ayı strateji raporunda BIST100'ün negatif ayrışmasına neden olan faktörleri şu şekilde sıralamıştı:
1) JEOPOLİTİK RİSKLER ARTIYOR
"Suriye'de sınır ötesi operasyonlar ve artan terör saldırılarına bağlı olarak jeopolitik riskler yükseliyor. Suriye'de hızlı bir çözüm de ufukta gözükmüyor. ABD ile PYD konusundaki anlaşmazlıkla birlikte Güneydoğu Anadolu'da terörist PKK'yla çatışmalar hızlanıyor. Nisan veya Mayıs ayında güçlü başkanlık sistemi için referandum beklenmesi siyasi riskleri gündemde tutabilir."
2) TURİZM GELİRLERİ DÜŞÜYOR
"Terör saldırıları (özellikle İstanbul Atatürk Havalimanı'ndaki) ve başarısız darbe girişimi ekonomiye yansıdı ve turizm gelirlerinde 2016'nın ilk dokuz ayında yüzde 30 düşüş yaşandı. Rusya'ya ilişkilerde gelişmelere rağmen Suriye savaşı ve terör saldırılarının devam etmesi nedeniyle 2017'de hızlı bir iyileşme beklemiyoruz."
3) BÜYÜME HIZ KAYBEDİYOR
"Üçüncü çeyrekte ekonomik aktivitenin tüketici algısı, iki uzun tatil ve turizm sektöründe daralmayla birlikte keskin şekilde yavaşlaması bekleniyor. TCMB'nin gevşeme adımları ve tüketici kredilerini destekleyecek diğer önlemlerin etkileri ise yeni yeni gözlenecek. 2016 ve 2017 için büyüme tahminlerimiz sırasıyla yüzde 3,1 ve yüzde 3,2. 2017'de büyümenin özel sektör tüketimi ve kamu yatırımlarıyla desteklenmesini, özel sektör yatırımlarından ise katkı gelmemesini bekliyoruz."
4) TÜRK LİRASI RISK-OFF SENARYOLARA KARŞI ÇOK HASSAS
"TCMB'nin son gevşeme adımları ve makro ihtiyati tedbirlerden geri adım atılması 388 milyar dolar ile GSYH'sinin yüzde 55'i kadar uluslararası yatırım pozisyonu açığı veren Türk Lirası'nın 2017'de global risk algısında bozulma ve faiz artırımlarıyla karşı karşıya olan gelişen ülke kurları arasında en hassas konuma getiriyor."
Diğer taraftan İş Yatırım, daha düşük olasılık vermekle birlikte hükümetin katı politikalarında geri adım atması durumunda durumun daha pozitife dönebileceğini belirtti. İş Yatırım, Kıbırs'ta olası anlaşma, Ocak 2017'de Fitch'in notu koruması, başkanlık sistemi için beklenenden düşük destek ve daha az şahin Fed, yukarı yönlü riskler arasında sıraladı.
TÜRK LİRASI SADECE DOLAR KARŞISINDA DEĞER KAYBETMİYOR
Hisse senedi piyasalarındaki negatif ayrışmanın yanı sıra Türk Lirası da döviz piyasasında olumsuz performans gösteriyor. Moody’s not indirimi sonrası, Türk Lirası dolar karşısında yüzde 13,4 değer kaybederken gelişen ülke kurlarından da yüzde 8,5 negatif ayrışıyor.
DenizBank Özel Bankacılık Bölümü, "Türk lirası sadece gelişmiş ülke para birimleri karşısında ya da ABD doları çaprazında zayıflama göstermiyor. 24 üyeli EMFX grubu içerisindeki tüm para birimlerine karşı aynı zaman aralığında sert kayıplar söz konusu" diyor ve ekliyor:
"ABD Başkanlık seçimi sonrasında Amerikan doları karşısındaki değer kaybı ile dikkat çeken Meksika pezosu Türk lirası karşısında yüzde 0,50 değer kazanmış durumda. Hong Kong doları yüzde 9,26'lık değer kazancı ile ilk sırada yer alırken, Güney Afrika randı yüzde 6,85, Rus rublesi yüzde 6,81, Brezilya reali ise yüzde 3,16 prim ile dikkat çekmekte. Özetle, Türk lirasının değer kaybı herhangi bir para birimi özelinde spesifik değil."
