SELÇUK OKTAY VE BARIŞ BALCI
31 05 2016, 11:59 Güncelleme: 15:12
Unicredit Orta ve Doğu Avrupa Bölüm Başkanı Carlo Vivaldi, Türkiye'nin kendileri için kilit bir pazar olduğu mesajını verse de Unicredit'in Yapı Kredi'den çıkmayı gündemine alması Türkiye'de bankacılık sektöründe eksen kayması tartışmalarını yeniden gündeme getirdi.
Son yıllarda bankacılık sektöründen birçok Batılı grup çıkarken, başta Körfez ve Çin menşeli olmak üzere Doğulu büyük grupların sektöre girdiği görüldü.
2010 yılı sonunda Türkiye'de 4 Doğu sermayeli banka bulunurken 2016'da bu rakam 13'e yükseldi.
Yunan Eurobank EFG'nin Eurobank Tekfen'deki hisselerini Kuveytli Burgan Bank'a satması, Denizbank'ın Dexia'dan Rus Sberbank'a geçmesi, bir başka Yunan banka NBG'nin Finansbank'ı Katarlı QNB'ye satması son dönemde bankacılıkta eksen kaymasına ilişkin somut örneklerden sadece birkaçı.
Doğulu bankaların Türkiye'ye daha çok yönelmesi pazar paylarında da değişimi beraberinde getirdi.
2010 yılı sonu itibariyle Doğulu bankacılık gruplarının bankalarının toplam aktiflerdeki payı yüzde 0,47 düzeyindeyken 2015 sonu itibariyle yüzde 12,29'a yükseldi.
Krediler ve mevduatta da benzer bir tablo söz konusu. 2010 sonunda Doğulu bankaların kredilerdeki payı yüzde 0,5'in biraz üzerindeydi, 2015 sonu itibariyle bu rakam yüzde 12,3 oldu.
Doğulu bankalar 5 yıl içinde mevduattaki paylarını ise yüzde 0,3'ten yüzde 12,7'ye çıkardı.
DÜŞEN KARLILIKLAR BATILILARI UZAKLAŞTIRIYOR
Bankacılık sektörünü yakından takip eden analistlere göre sektörde karlılıkların düşüş eğiliminde olması Batılı bankaların çıkmasına zemin hazırlarken, Türkiye'nin stratejik konumu da Çinli ve Körfez bölgesinden gelen bankalar için cazip görülüyor.
Deniz Yatırım Bankacılık Analisti Sadrettin Bağcı, kaynağın bol büyüme potansiyelinin çok daha yüksek olduğu dönemde Avrupa sermayesinin Türkiye'de varlık gösterdiğini, karlılıklarının düşme eğiliminde olduğu bu dönemde ise Doğulu sermaye gruplarının olmasının oldukça normal olduğunu belirtti.
İş Yatırım Araştırma Müdürü Bülent Şengönül de eksenin kayması hikayesinde karlılığın baskı altında olması gerçeğinin olduğunu ifade etti.
Şengönül, "Bankalar sermaye maliyetinin altında özkaynak karlılıklarıyla çalışıyorlar ve temettü ödemelerinde kısıt bulunuyor. Durum böyle olunca buraya gelen yatırımcı veya mevcut yabancı yatırımcılar için cazip değil tam
terinse caydırıcı koşullar var" değerlendirmesini yaptı.
BDDK'nın sektörün karlılığına ilişkin göstergeleri Batılı bankaların Türkiye'de yaşadığı caydırıcı koşullara ilişkin net bir tablo sunuyor.
BDDK verilerine göre özsermaye karlılığı 2011 yılında yüzde 15 civarındayken 2015 itibariyle bu rakam yüzde 11'lere kadar geriledi. Böylelikle sektörde özsermaye karlılıkları mevduat faizinin de altına indi.
Net faiz marjında da gerileme bankacılıkta eksen kaymasına yönelik hikayeyi destekleyen unsurlar sundu. 5 yıl önce yüzde 6'larda olan net faiz marjı da yüzde 3,5'in altına indi.
AVRUPA BİRLİĞİ REGÜLASYONLARI DA ETKİLİ
Analistlere göre Avrupalı bankaların Türkiye'den çıkmasında Avrupa Birliği regülasyonlarının da etkisi bulunuyor.
Şengönül'e göre bu bankaların Türkiye'den çekilmesi Avrupa Birliği içinde yeni regülasyonların bu bankalara yeni sermaye bulmaları yönünde bir baskı yaratması ve Avrupa Birliği dışı banka yatırımlarının söz konusu Avrupa bankaları için yüksek ağırlıklı riskli aktif olarak değerlendirilmesiyle önemli bir biçimde sermaye tüketimine devam etmesi nedenleriyle açıklanabilir.
PROFİLİN DEĞİŞMESİ RİSK YARATIYOR MU?
Türkiye'de bankacılıkta sermaye profilinin değişmesiyle sektörün atmosferi de dönüşüm gösteriyor.
Gözlemcilere göre BDDK'nın sektör üzerinde çok etkin olması dolayısıyla bu dönüşümün köklü bir dönüşüm olması öngörülmüyor.
Bülent Şengönül, BDDK'nın tavrı dolayısıyla iş yapış biçimlerinde baştan aşağı bir değişim yaşanmayacağını ancak bu bankaların Avrupalı bankalara göre daha agresif olacaklarını belirtti.
Sadrettin Bağcı da Türk bankacılığında eksen kaymasının risk yaratmayacağı görüşünde.
Bağcı, "Türkiye'de halen mevduat bankacılığı yapılıyor. Kaynak çeşitliliği henüz yeterince gelişmiş değil. Aktif tarafında da kredi kalitesi gözetildiği sürece bir risk olduğunu düşünmüyorum. Türkiye'de net faiz marjı yüzde 3.0-3.5 seviyesinde uzun dönemli bir trende oturmuş gibi görünmekte.
Kısa vadeli dalgalanmalar olmakla birlikte mevduatın krediye dönüşüm oranının yüzde 120 seviyelerinde olduğu bir noktada marjların daha yüksek bir seviyeye çıkmasını beklemiyorum. Rekabet yoğun bir dönem, kaynak çesitlendirmesi olmadığı sürece özkaynak karlılıkları iyi ihtimal yüzde 12-14 arasında kötü ihtimal ise yüzde 10-12 arasında şekillenecektir" diye konuştu.
SON 5 YILIN ÖNEMLİ İŞLEMLERİ
NİSAN 2012
Yunan Eurobank EFG Eurobank Tekfen'deki hisselerini 641 milyon TL'ye Kuveytli Burgan Bank'a sattı.
HAZİRAN 2012
Belçikalı Dexia Denizbank'ın %99,85 hissesini Rus Sberbank'a sattı
EKİM 2012
Lübnanlı Bank Audi'nin Türkiye'deki iştiraki Odeabank BDDK'dan faaliyet izni aldı
ARALIK 2012
BDDK Japon Bank of Mıtsubishi-Tokyo'ya faaliyet izni verdi.
HAZİRAN 2013
Katarlı CBQ Alternatifbank'ın %70,84 hissesini Anadolu Endüstri Holding'den aldı
EYLÜL 2014
Fransız Societe Generale İstanbul'daki 15 KrediVer şubesini kapattı.
KASIM 2014
Doğuş Grubu Garanti'nin yüzde 14,89'unu 5,5 milyar TL'ye BBVA'ya sattı, BBVA çoğunluk hissedarı oldu.
MART 2015
Citibank kalan yüzde 9,9'luk Akbank hisselerini 1.2 milyar dolara satarak çıktı.
MAYIS 2015
ICBC Tekstilbank çoğunluk hissesini GSD Holding'den alarak Türkiye'de faaliyete geçen ilk Çin Bankası oldu.
ARALIK 2015
Yunan National Bank of Greece Finansbank çoğunluk hissesini Katarlı QNB'ye 3 milyar dolara sattı
ŞUBAT 2016
Haziran 2015'te Türkiye birimini satacağını açıklayan HSBC bu kararından vazgeçti.
MAYIS 2016
Bank of China'ya BDDK'dan kuruluş izni verildi
