İktisatçılar güvenimizi kazanmak için ne yapmalı?

2016'nın başında görülen piyasa oynaklığı küresel finansal krizden bu yana devam eden sorunu tekrar gündeme getirdi: Ekonomistlere güvenilebilir mi?

Özellikle 2008'den beri ekonomistler olanlardan çok kopuk olmak suçlanıyor ve İngiltere Kraliçesi de dahil olmak üzere herkes nasıl bu kadar yanılabildiklerini merak ediyor.

Krizden bu yana sekiz sene geçmiş olmasına rağmen mesleğin hala pek çok değişikliğe ihtiyacı var. Peki bu durumda ne yapmalı? İşte mesleğin yeniden canlandırılması ve olanlarla daha yakın bağlantılı olmasını sağlayabilecek 5 maddelik bir plan:

1) Disiplinler arası olmak: Smith, Ricardo, Marx ve Malthus döneminde iktisatçılar mesleklerini ekonomi, toplum ve siyaset arasında görüyordu. Bugünlerde ise büyük eserlerden birinin kapağını açmış bir iktisatçı bulursanız şanslısınız demektir.

İktisat kendini sosyal bilimlerin kralı gören emperyalist eğilimden sıyırdı. Ekonomik kavramlar ve fikirler diğer disiplinlere işledikçe, ekonomistler kendi çalışmalarında diğer disiplinleri dahil etme konusunda daha da az istekli oldular. Marion Fourcade, Etienne Ollion ve Yann Algan tarafından yapılan son bir çalışmaya göre, siyasi akademi dergilerinde önde gelen ekonomi dergilerine verilen referans, ekonomi dergilerinde siyasi dergilere veren referansın altı katı. Sosyolojide fark daha da fazla. Bir o kadar endişe verici başka bir durum da şu: Amerikan profesörler arasında yapılan bir ankete katılan iktisatçıların yarıdan fazlası "genelde disiplinarası bilgi tek bir disiplinden elde edilen bilgiden daha iyidir" cümlesine katılmadığını ya da kesinlikle katılmadığını söylüyor. Tarih, finans, psikoloji, siyaset ve sosyoloji alanlarında ise bu orandan üçte birden düşük.

2) Batının ötesine bakmak: Daha geçen hafta IMF baş ekonomisti Maury Obtsfeld iktisatçıların dünyayı neredeyse tamamen gelişmiş ekonomi penceresinden görmeyi bırakması gerektiğini söyledi. Rakamlar zaten ortada. 80'lerde küresel GSYH'nin yüzde 36'sı ve küresel büyümenin yüzde 43'ü gelişmekte olan ülkelere aitken, geçtiğimiz beş yılda bu rakamlar sırasıyla yüzde 56 ve yüzde 79'a yükselmiş durumda. 

İKTİSATÇILAR İKTİSATA KARŞI

3) Cinsiyet devrimini teşvik etmek: ABD ve İngiltere'de, ekonomi okuyan erkeklerin sayısı kadınların yaklaşık üç katı. Bu sadece iş fırsatlarından mahrum kalan kadınlar için değil, disiplinin kendisi için de önemli bir sorun. Yoksulluk, yavaş büyüme ve eşitsizlik gibi konuların daha iyi anlaşılması ancak cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesiyle mümkün olabilir.

4) Veriye odaklanmak: İktisat öğrencilerin edineceği pek çok yetenek arasında muhtemelen en önemlisi öğrendikleri niceliksel araçlar olacak. Ancak bu araçların yaratılması sürecinde maalesef odak bu tekniklerin gerçek dünyada nasıl uygulanacağı değil, matematiksel kanıtlamalar üzerine. Bu açıdan bir yeniden dengelenme gerekiyor.

5) İnsani taraflarınla iletişim halinde olmak: Ekonomiler robotlar değil, sorunları ve hataları olan gerçek insanlar tarafından yönetiliyor. Ya da davranışsal ekonomist Richard Thaler'ın dediği gibi "bilişsel zaaflarla."  

Her ne kadar bazı ekonomistler, modellemelerinde kullandıkları rasyonel davranışlarından farklı davranışları önemsiz görse de, diğerlerimiz ekonominin esaslarının sadece insanların insan olduğunu kabul ederek açıklanabileceğini düşünüyoruz: Yükseliş ve çöküşlerin sebepleri, girişimciliğin ve büyümenin sebepleri ve insanların nasıl yoksulluğa hapsolduğu. Risk ve belirsizlik söz konusu olduğunda psikoloji daha da önem kazanıyor. 

*Gonville ve Caius Üniversitesi ile Cambridge Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Victoria Bateman'ın Bloomberg View için kaleme aldığı makalesinden çevrilmiştir. 

** Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve BusinessHT'nin editöryel politikasını yansıtmayabilir. Ayrıca burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değil, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.