İRFAN DONAT
07 08 2015, 12:23 Güncelleme: 14:03
Türkiye'de gıda fiyatları gündemden hiç bir zaman düşmüyor.
Birgün patates ya da limonun fiyatı tüketiciyi isyan ettirirken, başka bir gün kırmızı et ya da zeytinyağı fiyatları gündeme damgasını vuruyor. Mutfakların vazgeçilmez bir çok temel gıda maddesinde tüketicinin bütçesi ciddi anlamda sarsıldı.
Peki son bir yılda en çok hangi gıda ürünlerinin fiyatları arttı dersiniz?
İşte fiyatları en çok yükselen ve el yakan gıda ürünleri:
1- Zeytinyağı: %85,3
TÜİK'in enflasyon sepetinde yer alan gıda ürünleri arasında Temmuz 2014'ten bu yana fiyatları en çok artan gıda ürünlerinin başında zeytinyağı geliyor.
Zeytinyağı fiyatları son 1 yılda yüzde 85,3 artarak tüketicinin cebini en fazla yakan ürün oldu.
Tüm dünyada kuraklığın da etkisiyle yaşanan rekolte kaybı zeytinyağı sektörünü olumsuz etkiledi. Her ne kadar Türkiye'de üretim artışı yaşansa da stokçuluk ve zeytinyağı üretiminin yeterli olmadığı yönündeki spekülasyonlar fiyatların artışında etkili oldu.
2- Fındık içi: %81,6
Zam şampiyonluğunda ikinci sırayı son bir yılda fiyatı yüzde 81,6 artan fındık içi aldı. Geçtiğimiz sezon başta don olmak üzere olumsuz iklim koşulları nedeniyle yaşanan rekolte kaybı ile birlikte fındık fiyatları hızlı bir şekilde arttı. Yeni sezonde rekolte beklentileri yüksek olduğu için fiyatların düşmesi bekleniyor.
3-Yer fıstığı: %56,1
Temmuz 2014'ten bu yana fiyatı yüzde 56,1 yükselen üçüncü ürün ise yer fıstığı. Tek başına tüketildiği gibi bir çok ürünün içinde de kullanılan yer fıstığında, üretimdeki yetersizlik ve stoklarda ürünün azalması fiyatları yukarı çekti.
4-Mercimek: %43,8
Sofraların vazgeçilmezleri arasında yer alan ve yüksek protein değeri ile etin ikamesi olarak bilinen mercimek de zam şampiyonları arasında. Son 1 yılda yüzde 43,8 zamlanan mercimek fiyatlarının yükselişinde son yıllarda üretiminin azalması ve ülke ihtiyacının karşılanamamasına karşın ihracatının sürmesi iç piyasada fiyat artışına neden oluyor.
5-Badem içi: %36,2
Son 1 yılda yüzde 36,2 zamlanan badem içi fiyatları TCMB'nin Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda da kendine yer buldu. MB, kuruyemiş fiyatlarındaki yüksek artışlara dikkat çekerken, üretimdeki yetersizlik ve geçen yılki rekoltenin olumsuz iklim koşulları yüzünden düşük olması, fiyatlardaki artışın sebepleri arasında gösteriliyor.
6- Limon: %33,0
Dünya üretiminde ilk 10 içerisnde 7'nci sırada yer aldığımız limon, son 1 yılda yüzde 33 arttı. Limonda, çiçeklenme dönemindeki olumsuz iklim koşulları nedeniyle üretimde düşüş yaşandı. Özellikle depolara alınan, 'yatak' diye tabir edilen limon olan dikenli limonda da fazla çürüme yaşandı. Bu durum fiyatlara da yansıdı.
7- Yeşil soğan: %29,0
Olumsuz iklim koşullarından kısmen etkilenen bir diğer ürün ise yeşil soğan oldu. Son 1 yılda yüzde 29 zamlanan yeşil soğan, tüketicinin cebini yaktı.
8- Dana eti: %27,9
Kırmızı et fiyatlarındaki yüksek seyir son dönemde Türkiye'nin ekonomi yönetimi dahil 7'den 77'ye herkesin gündeminde. Arzın talebi karşılamaması ve izlenen yanlış politikalar sonucu son 1 yılda yüzde 28 artan kırmızı et fiyatları ile birlikte ithalat kapıları açıldı. Besilik dana ithalatına ek olarak karkas et ithalatı ile fiyatlar düşürülmeye çalışıyor.
9- Salça: %27,5
Türk mutfağının yemeklerde vazgeçilmez ürünleri arasında ilk sıralarda yer alan salça da fiyat artışı en yüksek 10 ürün arasında 9'uncu sırada yer alıyor. Son 1 yılda yüzde 27,5 artan salça fiyatlarının yükselişinde ana etken olarak üretimde ürün planlamasıyapılmaması sonucu geçen sezon domates rekoltesinin düşük olması ve bu yüzden yeterli salçalık domates bulunamaması gösteriliyor.
10- Baharat: %26,3
Yemeklerin vazgeçilmez tamamlayıcısı niteliğindeki baharatların fiyatı son bir yılda yüzde 26,3 arttı. Türkiye'de üretimi bulunan kimyon, kekik, pul biber gibi ürünlerde fiyat artışı kısmen sınırlı olsa da ithal edilen karabiber gibi ürünlerde fiyat yükselişi dikkat çekiyor. Baharat fiyatlarındaki yükseliş sahteciliği cazip hale getiriyor.
Son 1 yılda fiyatları en çok artan diğer 10 ürün ise şöyle: çeviz içi (%24,1), kabak (%22,9), sakatat (%22,5), sucuk (%21,8), balık (%21,7), sarımsak (%21,0), maydonoz (%20,3), kuru soğan (%19,9), salam (%19,9), üzüm (%19,9).
