CONSTANTINE COURCOULAS - BLOOMBERG NEWS
24 04 2015, 09:09 Güncelleme: 09:16
Yatırımcılar, Merkez Bankası'nın dünyanın en çok zayıflayan para birimi TL'yi faizleri artırmadan kurtarma çabalarıyla "deja vu" yaşıyor.
Bu haftaki toplantısında üç temel faizi aynı bırakan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, onun yerine döviz cinsinden krediler ve TL cinsinden banka rezervleri üzerindeki faiz oranlarında değişikliğe gitti.
Ancak yapılan düzelemeler TL'nin yılbaşından beri yüzde 15'i bulan düşüşünü durdurmaya yetmedi. Lira en son bu kadar düştüğünde Başçı politika faizi olan bir haftalık repo faizini iki katından fazla yükseltmek zorunda kalmıştı.
Finansbank ekonomisti Gökçe Çelik, "Merkez Bankası'nın, para birimini korumak için 2014'te yaptığı gibi büyük bir faiz artırımı yapmak zorunda kalma ihtimalinin çok yüksek olduğunu düşünüyoruz. Lira'daki zayıflığın devam etmesi seçim sonrası dönemde önemli bir artırım getirebilir" dedi.
Daha çok kısa bir süre önce bazı hükümet yetkilileri tarafından hain, korkak ve yabancı güçlerin hizmetkârı olmakla suçlanan Başçı, 7 Haziran parlamento seçimleri öncesi en az eleştiri çekecek araçları kullanmayı tercih ediyor.
Ancak TL, 22 Nisan'da alınan Merkez Bankası kararları sonrası dolar karşısında yüzde 1.3'e kadar değer kaybetti. Perşembe günü ise daha da zayıflayan kur 2.7343'le yeni tarihi rekor seviyesini gördü. İki yıllık tahvil faizleri ise 23 baz puan artarak yüzde 9.89 oldu ve bu yılki artışı 1.87 yüzde puana çıkardı.
SIKILAŞTIRMA ALTERNATİFLERİ
Merkez Bankası para piyasası operasyonları yoluyla likidite sıkılaştırmasına da gidiyor. Ağustos'ta yüzde 7.75 olan bankalar arası piyasada gecelik faiz oranı, yüzde 10.74'e kadar çıktı. Goldman Sachs analistleri Ahmet Akarlı ve Mark Ozerov'a göre, bu da yeterli değil.
Çarşamba günü yayınladıkları notta analistler, "Merkez Bankası muhtemelen önümüzdeki dönemde likidite şartlarını daha da sıkılaştıracak. Bu da döviz kurunu dengelemek için daha büyük bir faiz artırımını gerekli kılacak” dedi.
Lira bu yıl içinde rekor seviyelere düşmesine rağmen Ocak 2014’e göre daha güçlü. Mart ayında 104.5 olan reel efektif döviz kuru, 2014’ün rekor düşük seviyelerinden yüzde 8.3 daha yüksek.
2013 yılında Türkiye’yi ABD’deki sıkılaşmaya karşı en hassas olan “Kırılgan 5li”den biri olarak tanımlayan Morgan Stanley, geçen ayki açıklamasında bu ülkelerden bazılarındaki risklerin dengelendiğini ancak, Türkiye, Brezilya, Rusya ve Güney Afrika’da risklerin devam ettiğini söyledi.
Commerzbank ekonomisti Tatha Ghose, Fed’in faiz artırımı kararındaki gecikmenin lirayı yalnızca kısa bir süre için olumlu etkileyeceğini ve para biriminin yılsonuna kadar yeni rekor seviyelere düşeceğini söyledi.
Fed’in faiz artırmaması halinde, Haziran ayı içinde liranın sakinleşmesinin şaşırtıcı olmayacağını söyleyen Ghose, liranın önce 2.65’e kadar gevşemesini ancak yılsonuna kadar 2.75 civarına çıkabileceğini söyledi.
TEB baş ekonomisti Selim Çakır, Merkez Bankası’nın seçimler sonrası faiz artırımı için daha çok alanı olabileceğini söyledi.
Ancak Çakır, “Bankanın, liradaki değer kaybını minimum zararla durdurmak için yakın zamanda ortodoks bir çerçeve kurması gerektiği konusundaki görüşümüzü koruyoruz” diye ekledi.
