Merkez'in Temmuz kararının perde arkası

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizlerinde değişikliğe gitmeyip karar metnindeki ifadeleri de aynen koruduğu Temmuz ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısının özetini yayımladı.

Merkez'in Temmuz PPK toplantısı özetinde enflasyon görünümü ve para politikasına dair kapsamlı değerlendirmeler yer aldı.

Merkez, enflasyonda belirgin iyileşmenin ancak 2018'in ilk yarısında gözlenebileceğini düşünüyor. KGF etkisi ve yabancı DİBS talebi yakından izlenirken Fed de yakın takip listesinde.

Toplantı özetinden öne çıkan başlıklar şu şekilde:

1) TAZE MEYVE-SEBZEDE BAZ ETKİSİ

Haziran ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 2,57 puan düşüş ile yüzde 14,34 oldu. TCMB, Bu gelişmede taze meyve-sebze grubu enflasyonundaki baz etkisi kaynaklı düşüş belirleyici olmuştur." diyor.

Bununla birlikte Merkez, "Taze meyve-sebze dışı gıda enflasyonundaki yükseliş eğilimi devam etmiş, bu grupta özellikle kırmızı et fiyatlarındaki artışlar dikkat çekmiştir." derken Temmuz'da gıda fiyatları için olumlu görüş paylaşıyor.

2)TEMMUZ İÇİN GIDA FİYATLARI OLUMLU

Özet metinde, "Temmuz ayına ilişkin öncü göstergeler işlenmemiş gıdadaki baz etkisine bağlı olarak gıda yıllık enflasyonundaki düşüşün devam edeceğine işaret etmektedir." deniliyor.

3) ENERJİ FİYATLARI TEMMUZ'DA YÜKSELEBİLİR

TCMB enerji fiyatları tarafında, "Enerji yıllık enflasyonundaki aşağı yönlü seyir ise döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki görünümle birlikte Haziran ayında da sürmüştür. Ancak, yakın dönem gelişmelerine bağlı olarak enerji enflasyonunun Temmuz ayında bir miktar yükselmesi beklenmektedir" değerlendirmesinde bulunuyor.

4) HİZMET FİYATLARINDA ARTIŞIN NEDENİ

Haziran'da hizmet fiyatları yüzde 0,53 arttı ve yıllık oran 0,12 puan artışla yüzde 9,18'e çıktı.

TCMB'nin himzet fiyatlarında artışın nedenini şu ifadelerle açıkladı:

"Hizmet enflasyonu, akaryakıt fiyatlarındaki artışın gecikmeli yansımalarının görüldüğü ulaştırma hizmetlerinin yanı sıra başta kırmızı et olmak üzere gıda enflasyonunda kaydedilen yükselişin dolaylı etkilerinin hissedildiği yemek hizmetleri kanalıyla artış göstermiştir. Hizmet enflasyonu üzerinde döviz kuru, akaryakıt ve gıda fiyatlarından kaynaklanan maliyet artışlarının yanı sıra genel enflasyona endeksleme davranışının etkileri de hissedilmektedir."

5) TL'DE BİRİKİMLİ DEĞER KAYBI ETKİSİ SÜRÜYOR

TCMB, Haziran'da yıllık bazda 0,51 puan azalan temel mal grubu enflasyonu için Türk lirasının son dönemdeki seyrine bağlı olarak dayanıklı mal grubu fiyatlarının belirleyici olduğuna dikkat çekmekle birlikte risk uyarısını sürdürüyor. Raporda, "Giyim ve dayanıklı dışı temel mallarda ise aylık fiyat artışları yavaşlamakla birlikte Türk lirasındaki birikimli değer kaybının gecikmeli etkilerine bağlı olarak grup yıllık enflasyonu yüksek seviyesini korumuştur. " deniliyor.

6) İSTİHDAMDA İYİLEŞME SÜRÜYOR

TCMB özet metinde, "İşgücü piyasasında Şubat ve Mart dönemlerinde başlayan iyileşme Nisan döneminde belirginleşmiştir. Tarım dışı sektörlerdeki istihdam artışlarının katkısıyla işsizlik oranları gerileme kaydetmektedir. Öncü göstergeler ekonomideki toparlanmayla birlikte önümüzdeki dönemde işsizlik oranlarındaki düşüş eğiliminin süreceğine işaret etmektedir" değerlendirmesi yer alıyor.

7) İÇ TALEPTE İYİLEŞME SÜRÜYOR

TCMB, iç talep tarafında ise "Son dönemde tüketici güveni ve yatırım eğiliminin iyileştiği gözlenmektedir. Teşviklere konu olan gruplara yönelik tüketim talebi gücünü korurken ilk çeyrek itibarıyla zayıf seyrini sürdüren yatırımlarda da iyileşme sinyalleri bulunmaktadır. Yılın ikinci çeyreğinde yurt içi talebin büyümeye katkısının artacağı öngörülmektedir." ifadeleriyle olumlu görüşlerini paylaşıyor.

8) BÜYÜMEYE DIŞ TALEP KATKISI POZİTİF

TCMB, iç talepteki iyileşme devam ederken mal ihracatında sektörler geneline yayılan artışlarla net dış talebin büyümeye olumlu katkı yapmakta olduğunu belirtiyor.

Raporda yer alan analiz şu şekilde:

"Başta Avrupa Birliği bölgesinde iyileşen büyüme görünümü olmak üzere küresel ölçekte gözlenen toparlanma eğilimi, reel kurun seyri ve dış piyasalarda pazar çeşitlendirme esnekliği ihracatı desteklemeye devam etmektedir. Mal ihracatındaki artışların cari açıktaki bozulmayı yavaşlattığı, çekirdek cari açık göstergelerinde ise iyileşme sağladığı görülmektedir. Turizmdeki kısmi toparlanma beklentisine ek olarak, mal ihracatındaki artış eğiliminin cari dengeye olumlu katkı vermeye devam etmesi beklenmektedir"

9) FED'DEN NE BEKLENİYOR?

TCMB, küresel ekonomi tarafındaki değerlendirmelerinde ılımlı toparlanma eğiliminin2017 yılının ilk çeyreğinde, özellikle gelişmiş ülkeler kaynaklı olarak belirginleştiğine dikkat çekilirken önümüzdeki döneme ilişkin aşağı yönlü risklere de vurgu yapılıyor.

Bu noktada Merkez, Fed'in olası aksiyonlarında odaklanmış durumda.

TCMB, Fed’in faiz artırımı ve bilanço küçültme politikalarına dair açıklanan normalleşme sürecinin beklentilerin ötesinde bir hızda hayata geçmesi durumunda, finansal piyasalarda gözlenen yüksek risk iştahı ve düşük oynaklık döngüsünün tersine dönmesi mümkündür. Böyle bir durum, gelişmiş ülkelerde menkul kıymet fiyatlarında dalgalanmalar yaratarak büyüme eğilimini zayıflatabilecektir. Ayrıca, risk iştahının azalması gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarında da dalgalanmalara yol açabilecektir." diyor.

10) KGF ETKİSİ VE YABANCI DİBS TALEBİ

Bu değerlendirmeleriyle birlikte ılın ikinci çeyreğinde finansal koşulların iktisadi faaliyeti daha destekleyici bir görünüm sergilediği görüşünü paylaşan TCMB, Kredi Garanti Fonu (KGF) ve yabancı DİBS talebinin etkisine dikkat çekiyor.

Konya ilişkin olarak, özet metinde yer alan analiz şu şekilde:

"Makroihtiyati politikalar, kamu tedbir ve teşvikleri ile Mart ayından itibaren limitleri yükseltilen ve kullanım koşullarına yönelik kolaylıklar sağlanan KGF teminatlı kredilerin ivmelenmesi belirleyici olmuştur. Diğer taraftan, Mart ayından itibaren özellikle DİBS piyasalarına yönelik güçlü sermaye girişleri sayesinde yabancı yatırımcıların DİBS stoku içindeki payının artması ve Hazine’nin güçlü yurt dışı talebe karşılık olarak dış borçlanmasını artırmış olması da yurt içindeki bankalara arz tarafından önemli bir alan açmıştır. KGF teminatlı kredilerde tanımlanan üst sınıra yaklaşılmış olması ve yakın dönemde bankacılık sistemindeki arz yönlü etkilerin devreye girmesinden ötürü, Haziran ayı itibarıyla ivme kaybetmeye başlayan kredi büyümesinin yılın ikinci yarısından itibaren daha ılımlı seviyelerde dengelenmesi beklenmektedir."

11) "ENFLASYONDA EN KÖTÜ GERİDE KALDI ANCAK..."

Son olarak TCMB, enflasyonda yıl içinde gözlenecek en yüksek seviyelerin geride kaldığını tahmin ettiklerini belirtiyor ancak yılın ikinci yarısında dalgalı bir seyir beklendiği görüşünü de ekliyor.

Merkez'in gıda enflasyonundaki gerilemede de temkinli olduğu görülüyor. Metinde, "Gıda fiyatlarındaki düzeltmenin henüz arzulanan boyutta olmaması, grup enflasyonunda baz etkilerine bağlı olarak yakın dönemde gözlenen düşüşlerin kalıcılığı konusunda temkinli bir yaklaşım gerektirmektedir." deniliyor.

Merkez'in odaklandığı bir başka nokta da geçici vergi indirimlerinin etkisi.

TCMB, beyaz eşya ve mobilya sektöründeki geçici vergi indirimlerinin Ekim ayında geri alınacak olması ve giyim grubundaki yöntem değişikliği kaynaklı etkilerle kısa vadede enflasyonda dalgalanma ve çekirdek enflasyonun geçici olarak yükselmesini bekliyor.

Merkez'e göre enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme yılın son ayından başlayarak 2018 yılının ilk aylarında gözlenebilecek.