İşsizliği çözdürtmeyen denklem

Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) verilerine göre 2016'da 197,7 milyon olan küresel işsiz sayısı 2017'de 201,1 milyona yükselecek. Bunun 37,9 milyonunun gelişmiş ülkelerde, 147 milyonunun ise gelişmekte olan ekonomilerde yer alması bekleniyor.

ILO bu duruma gerekçe olarak ekonomik büyüme hızındaki yavaşlamayı ve kaliteli iş alanlarının oluşturulamamasını gerekçe gösterirken, son yıllarda ülke seçimlerinde seçmene sunulan öncelikli vaat de istihdam politikaları oluyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın seçim kampanyasının belkemiğini oluşturan istihdam artışı vaatleri en çok, işlerinin göçmenler tarafından alındığına inanan mavi yakalı işsizlerden destek gördü. Fabrika ve maden işlerine geri dönüleceği, yabancı rekabetinin azalacağı, ABD'li dev şirketlerin merkezlerinin yeniden Amerikan topraklarına taşınacağı ve orada istihdam yaratacağı Trump'ın vaatleri arasındaydı. 

Ancak birçok uzmana göre iş kaybının nedeni "göçmenler" değil, teknolojik gelişmeler ve eğitim yetersizliği. Yakın zamanda konuyla ilgili bir araştırmaya imza atan MIT Üniversitesi Profesörü Daron Acemoğlu, gelecekte her 1000 çalışan arasındaki bir robotun altı insanın işini kaybetmesine neden olacağını söylüyor. Acemoğlu'na göre ücretlerdeki düşüş de dörtte üç oranında olabilir.

Özellikle ABD piyasasında bir yetenek boşluğu olduğunu söyleyen Acemoğlu, Bloomberg'e verdiği röportajda teknolojinin çok hızlı geliştiğini, robotlar ve yapay zekanın, üniversite ve üzeri eğitimi olmayan kişilerin işlerinin elinden aldığını ifade etti.

Acemoğlu, "Elbette iş verenin hâlâ ihtiyacı olan iş kolları ve yetenekler var ancak ihtiyacı karşılayacak geçişi yapamıyoruz" dedi.

MIT Profesörü, Facebook gibi teknolojinin en gözde ürününün bile 17 bin istihdam yarattığının hatırlatılması üzerine "Daha önce örneği olmayan bir dönemden geçmiyoruz. Bugüne kadar farklı otomasyon yolları, teknolojinin bazı meslekleri nasıl yok edip bazılarını nasıl ortaya çıkardığını gördük. Ancak türbülanslı bir dönemdeyiz ve bu dönemi zor kılan 'geleceğinin işinin' nasıl olacağına dair bir yol haritamızın olmaması" yanıtını verdi.

Gelecekte nasıl "yeteneklere" ihtiyaç duyulacağının bilinmediğinin altını çizen Acemoğlu, "Nasıl kaynaklara yatırım yapılmalı, eğitim sistemi nasıl geliştirilmeli bilmiyoruz" dedi.