Borsada 'algoritma canavarı'nı dizginleme hazırlığı

Gelişen piyasalar arasında bilgisayarlı işlemlerin en yoğun kullanıldığı ülke olan Hindistan, borsada "robot"ların hızlı yükselişini dizginlemeye hazırlanıyor.

Ülkenin en büyük borsaları arasındaki teknoloji rekabeti sayesinde, beş sene önce sadece birer figüran rolünde olan yüksek hızlı traderlar bugün Hint borsalarının dominant gücü haline gelmiş durumda. Ancak şimdi ülkenin en büyük aracı kuruluşlarının daha sıkı düzenleme çağrılarına kulak veren borsalar, bu algoritmayla çalışan traderları kontrol altına almanın yollarını arıyor.

Bu kapsamda Hindistan Ulusal Borsası (NSE) çok fazla tamamlanmamış işlem emri veren traderlardan daha yüksek ücret almayı planlıyor. Rakibi BSE ise yüksek hızlı stratejilerin olumsuz yan etkilerini azaltma çağrısında bulundu.

"Görünen o ki, insan makine karşısında yeniliyor" diyen Hindistan'daki 800 aracı kurumdan oluşan Brokers Forum yönetim kurulu üyesi Jitendra Panda da yüksek hızlı işlemlere ilişkin kuralların nasıl geliştirilebileceğine ilişkin öneriler sunmaya hazırlandıklarını belirtti. 

NEDEN HİNDİSTAN?

Birçok piyasa için yüksek frekanslı işlemlerin neden cazip olduğu aslında oldukça açık. Algoritmik robotlar ya da başka tabirle algobotlar çok kısa sürelerde alım ve satım yapabiliyor ve işlem hacimlerinin artmasına neden oluyor. Yüksek işlem hacimleri daha çok yatırımcının piyasaya çekilmesine yardımcı oluyor ve borsalara fayda getiren bir zincirin oluşmasını sağlıyor. 

Yüksek hızlı işlemlerle ilgili tartışma Hindistan'a özgü olmasa da, bilgisayarlı işlemlerde görülen hızlı büyüme ve bu tip işlemlerin yerel piyasalarda büyük paya sahip olması nedeniyle, ülke bu konuda özel bir örnek sayılabilir. 

Aite Group kıdemli analisti Danielle Tierney, Hindistan'da yüksek hızlı ve algoritmik işlemlerin bugün toplam işlem hacminin yüzde 40'ını oluşturduğunu ve böylece gelişen piyasalar içinde en yüksek seviyede bulunduğunu söyledi. 

Dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden ve mühendislik üniversitelerinden bazılarına ev sahipliği yapıyor olması, Hindistan borsalarında robotların yükselişi için çok daha uygun piyasa olmasını sağlıyor.

NSE ve BSE arasındaki rekabet de bu atılımı iyice tetikledi. İki borsa da kendi çatıları altında yarattıkları alanlara traderların kendi bilgisayarlarını koymasına imkan tanıyarak çok daha hızlı işlem yapılmasını sağladı. Ayrıca türev işlemler için parasal teşvikler de sundular.

Piyasaların parçalı olması, yani pek çok menkul kıymetin farklı yerlerde işlem görebiliyor olması da fiyat farklarını arbitraj etmek isteyen yüksek hızlı traderlar için çok cazip. 

DÜNYANIN EN HIZLISI

BSE CEO'su Ashishkumar Chauhan, Ekim ayında ortalama işlem süresini 300 mili saniyeden 6 mili saniyeye indirerek dünyanın en hızlı işlem hızına ulaştıklarını söyledi.

Hindistan'ın yüksek hızlı işlemler konusunda regülasyonları belirlemede dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olduğunu belirten Chauhan, yine de oyunun kurallarında yeni düzenlemeler yapılabileceğini söyledi.

Chauhan, "Piyasanın büyüklüğüne oranla çok fazla yüksek hızlı işlem yapıyoruz ve risklerin daha açık anlaşılması gerekiyor. Düzenleyici adımlar atmalıyız ki bir yandan yüksek hızlı işlemleri korurken, bir yandan oluşabilecek zararı minimuma indirebilelim" dedi.

NSE'de de yetkililer emir/işlem oranı yüksek olan müşterilerden daha yüksek ücret almanın mümkün olup olmadığını inceliyor. Ayrıca borsanın düzenleme birimi müdürü V.R. Narasimhan yatırımcıların çok fazla veri trafiği yaratmasının önünü kesmek için de bazı adımlar planladıklarını söyledi.