CONSTANTINE COURCOULAS, TUĞÇE ÖZSOY VE BENJAMIN HARVEY - BLOOMBERG NEWS
11 03 2016, 09:11 Güncelleme: 17:36
Bir buçuk yıl önce ortaya çıkan ve bazen bir günde 450 milyon dolarla piyasa ortalamasının iki katı kadar işlem yapan gizemli bir yatırımcı Borsa İstanbul'u sarsıyor. İşlem sıklığını ve büyüklüğünü iyice artıran yatırımcı, bir sonraki adımının ne olacağını kestiremeyen rakiplerini korkutuyor.
Bir yerli aracı kurumdan diğerine geçen yatırımcı, işlemlerini iyice artırarak en son durağı Yatırım Finansman'ı piyasadaki açık ara en büyük net alıcı yapmış durumda.
İstanbul Portföy'den Turgay Ozaner ve ortakları, bu gizemli yatırımcının kimliğini bulmak için aylardır günlük işlem faaliyetlerini incelese de henüz şifreyi çözebilmiş değiller.
"Kimse kesin bir şey bilmiyor" diyen Ozaner, "Ve burası Türkiye, genelde ne olup bittiğini bildiğimiz bir yer" dedi.
Konuyla ilgili konuşan bir kaynak, gizemli yatırımcının karmaşık formüllerden oluşan bir algoritma sistemiyle işlem yaptığına karar verdikten sonra, en az bir Avrupa bankasının müşterilerinin Türk hisselerinde kısa pozisyon almayı bıraktığını, diğerlerinin ise daha fazla bilgi sahibi olana kadar Türk piyasalarından uzak durduğunu söyledi.
Piyasa oyuncuları tarafından "herif" olarak adlandırılan gizemli yatırımcı, bu yıl Borsa İstanbul'da günlük işlem hacminin yaklaşık yüzde 8 artırmasına yol açtı. Borsa İstanbul'un benzer rakipleri Varşova borsasında hacim bu yıl yüzde 15 düşerken, Moskova'da düşüş yüzde 27 oldu. Bu dönemde BIST 100 endeksi de yüzde 13 yükselerek, Rusya'nın Micex ve Polonya'nın WIG20 endekslerini geride bıraktı.
PİYASAYI OLUŞTURUYOR
İki yıl önce tüm işlemlerin sadece yüzde 2'sini gerçekleşen Yatırım Finansman ise, bazı günler işlemlerin çoğunu gerçekleştiren kurum oluyor. Örneğin resmi verilere göre 22 Şubat'ta, 486 milyon liralık hisse emriyle ikinci en çok emir veren Merrill Lynch'in 15 katı büyüklüğünde işlem yaptı. Ve 8 Mart'a kadar geçen 16 işlem gününde Türkiye'nin en büyük altı bankası ve Türk Hava Yolları'ndan yaklaşık 1 milyar liralık hisse alarak BIST 100 endeksinin üç ayın en yükseğine çıkmasına yardımcı oldu.
Ocak ve Şubat aylarının tamamında Yatırım Finansman net 1,23 milyar liralık hisse alarak bir sonraki en büyük alıcı UBS Menkul Değerler'den yüzde 70 daha fazla alım yaptı. İstanbul Portföy'den Ozaner'in gizemli alıcının artık "piyasayı oluşturduğunu" söylemesinin sebebi de bu.
'DEV BOĞA'
Gelişen piyasalarda tek bir oyuncunun kısa vadeli işlemlerle endekse yön vermesi seyrek rastlanan bir durum değil; özellikle de Türkiye gibi yabancı girişlerine bağımlı ülkelerde. Ancak hiç kimse İstanbul'da daha önce buna benzer bir şey görmediğini söylüyor.
Ak Portföy fon yöneticisi Kerem Baykal, "Züccaciye dükkanında dev bir boğa var. Cebi oyundaki herkesten daha dolu ve piyasayı istediği yöne götürebilir" dedi.
Borsa İstanbul ve Yatırım Finansman yorum yapmak istemedi. Trader ve bankacıların gizemli yatırımcının işlemler için kullandığını söylediği iki diğer aracı kuruluş Gedik Yatırım ve Meksa Yatırım ise yasal olarak müşteri bilgilerini paylaşmalarının yasak olduğunu söyledi.
Meksa Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Figen Özavcı, borsanın daha komplike bir sisteme çok hızlı geçerek piyasayı "sert hareketlere karşı daha kırılgan" hale getirdiğini, bunun da yatırımcıların "nasıl bir ortama girdiklerini" anlamalarını zorlaştırdığı değerlendirmesinde bulundu.
ROBOT PARMAĞI MI VAR?
TEB Yatırım stratejisti Işık Ökte, "herifin" kim olduğundan ziyade ne olduğunun önemli olduğunu söyledi.
İsmi geçen üç aracı kurumun da ortak özelliği yüksek frekanslı traderları, yani işlem fikirleri için algoritmaları kullanan şirketleri kullanabilmeleri.
Borsa İstanbul geçen yılın sonunda robot traderlardan daha fazla işlem çekmek amacıyla serverlarını yeni bir veri merkezine taşımıştı. Yüksek frekanslı işlem şirketleri, borsa bilgisayarlarına mümkün olan en hızlı erişimi sağlamak için kendi bilgisayarlarını bu merkeze taşıyor.
Ökte, bilinmeyen yatırımcının da bu şekilde işlem yaptığını düşündüğünü söyledi.
"Bu algo adam yeni bir piyasa keşfetti ve yeterli rekabet olmadığı için kendi şovunu yapıyor, ancak rekabet gelecek" diyen Ökte, "Çok erken aşamalarındayız, ancak gelişmiş piyasalara baktığımızda makinaların her zaman bu oyunu kazandığını görüyoruz" dedi.
