08 07 2015, 13:20 Güncelleme: 13:33
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın seçimin üzerinden bir ay geçmesine karşın halen görevlendirme yapmamış olması analistlere göre, Cumhurbaşkanı'nın seçim sonrası dönemi kendisi dizayn ederek bir erken seçime gitme stratejisi olarak değerlendiriliyor.
Reuters'a konuşan analistler ve AKP yetkilileri, Erdoğan'ın erken seçime gitmeyi hedeflediğini, ancak bu seçimden AKP'nin 7 Haziran'da kaybettiği tek başına iktidar olma gücünü geri alarak çıkabilmesi için yapılması gerekenleri gerçekleştirecek zamanı yaratmaya çalıştığını vurguluyorlar.
Erdoğan'ın Kasım'da bir erken seçim hesabı yaptığını ve bu seçimde AKP'nin başında yeni bir yönetimin olması için hükümet kurma görevlendirmesini kasten geciktirdiğini söyleyen kamuoyu araştırma şirketi Metropoll'ün Başkanı Özer Sencar, şu değerlendirmeyi yaptı:
"Erdoğan'ın varmak istediği yere ulaşması için zamana ihtiyacı var. Önce AKP yönetimini değiştirmesi gerekiyor. İkinci amacı erken seçime bir AKP hükümetiyle gitmek. Kongreden hemen sonraya gelecek bir erken seçim takvimine ihtiyaç var. Böylece AKP'de Davutoğlu'nun yerine gelecek yeni liderin seçimi yönetebilecek kadar zamanı olacaktır. Cumhurbaşkanı'nın bir başka hesabı da seçimden önce Suriye'de bir askeri operasyon gerçekleştirerek, bunun oylara yansımasını sağlamak."
Mevcut siyasi tablodan koalisyon hükümeti çıkmayacağı ve erken seçime gidileceği düşüncesini bazı AKP yetkilileri de destekliyor.
"Koalisyonun kurulması zor, sürdürülmesi imkansız" diye konuşan bir AKP yetkilisi, "Milletin acilen iradesini beyan edeceği bir erken seçime ihtiyaç var" dedi.
Ancak Reuters'a açıklamadan bulunan bazı AKP'li yetkililer erken seçimin riskli bir tercih olabileceğini ve erken seçimin siyasi görünümü değiştirmemesinin Erdoğan'ı zor durumda bırakacağını belirtiyorlar.
"Erken seçim olsa ne değişecek? Bizim oyumuz yüzde 50 mi görünüyor anketlerde. HDP de baraj altında görünmüyor. Bir daha erken seçim oldu diyelim, milletvekili sayısı aynı çıktı. O zaman ne olacak" diyen bir AKP yetkilisi, "O zaman cumhurbaşkanı tartışmaya açılır. Ben erken seçim planı olduğunu sanmıyorum" diye konuştu.
Erken seçim konusunda AKP'deki görüş ayrılıklarına karşın bazı analistler Erdoğan'ın görevlendirmeyi geciktirmesinin arkasında muhalefet partilerinin yıpranması, kamuoyunda "koalisyon yapamıyorlar" algısının oluşması düşüncesinin de yattığını belirtiyorlar.
SONAR Araştırma Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bayrakçı, "Muhalefet yıpranıyor. Deniz Baykal'a oy vermedi diye millet MHP'yi bir kaşık suda boğacak. MHP, HDP'ye yükleniyor. Erdoğan muhalefet kavga ediyor imajını yaratarak, onların yıpranmasını sağlıyor. Yıpranmayan tek AKP kalıyor geriye" diye konuştu.
Özellikle Meclis Başkanlığı seçimi sırasında muhalefet partilerinin ortak bir adayda uzlaşamaması ve AKP'nin adayı İsmet Yılmaz'ın son turda en çok oyu alarak seçilmesi, muhalefet partilerinin arasındaki gerilimin bir yansıması olarak görüldü.
Meclis Başkanlığı seçiminde muhalefetin yaşadığı uzlaşmazlığın olası erken seçime de etkileri olacağını belirten bir siyasi analist, "Muhalefetin çoğunluğu elde etmesine rağmen adayını seçtirememesinin hesabı sorulur. Ya CHP, ya da MHP'den birisi önemli bir oy kaybına uğrayabilir" dedi.
Erdoğan'ın görevlendirmeyi Meclis Başkanlık Divanı'nın seçiminden sonra yapacağını söylemesi ve partilerin Divan'a katılacak isimler üzerinde uzlaşamaması da sürecin daha da uzayacağına işaret ediyor.
Muhalefet ise Erdoğan'ın görevlendirmeyi kasten geciktirerek, Ağustos başındaki Yüksek Askeri Şura (YAŞ) toplantısına bu hükümetle gitmeyi amaçladığını belirtiyor. Başbakan başkanlığında yapılan YAŞ toplantılarında komuta kademesinin emeklilik ya da görev süresi uzatımı ile disiplin cezaları gibi kritik kararlar alınabiliyor.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da dünkü açıklamasında görevlendirme olmamasının "doğal bir gecikme" olmadığını belirterek, "Şu an dört siyasi partiye düşen uzlaşma kültürünü harekete geçirmektir. Koalisyon kurulması için üzerimize ne düşüyorsa yapmaktır. Seçimse sandık yine konur ve vatandaşın tercihi başımızın üzerinedir. Ama aslolan hükümet kurmak. Eski kavgaları bırakıp gereğini yapmalıyız" dedi ve ekledi:
"Eğer seçime gidilecekse, uzun uzun beklemenin de manası yoktur. Koalisyon kurulmazsa hızla seçime gidilir."
Başbakan Ahmet Davutoğlu da dün akşamki bir konuşmasında, muhalefet partilerinin erken seçimi zorlamaları halinde, seçime gitme konusunda tereddüt etmeyeceklerini açıkladı.
Seçimden dört gün sonra Erdoğan, 11 Haziran'da kamuoyu önünde yaptığı ilk açıklamada, ülkenin hükümetsiz kalmaması ve tüm koalisyon seçeneklerinin denenmesi gerektiğini söylerken, analistler bunun bir "taktik" olduğunu ve bu söylemin ardında Erdoğan'ın çözümsüzlük üretmesinin AKP'ye olumsuz dönüşü olabileceği endişesinin yattığını belirtmişlerdi.
Cumhurbaşkanlığı'ndan bir kaynak ise Erdoğan'ın Meclis Başkanlık Divanı'nın oluşmasını beklediğini hatırlatarak, "Cumhurbaşkanı Erdoğan teamüller çerçevesinde meclis başkanlık divanı şekillenince hükümet kurmakla ilgili görevlendirmeyi yapacak. Bunun dışındaki iddialar mesnetsiz spekülasyonlardır" dedi.
