NURAY AKIN*
10 10 2017, 11:10 Güncelleme: 12:10
Amerikan doları 9 Eylül 2017’de 3.41 Türk Lirası iken, dolar/TL 6 Ekim’de 3.61, 9 Ekim mesai bitiminde ise 3.73 lira düzeyine ulaştı (Grafik1).
Başka bir deyişle bir ay içerisinde TL dolar karşısında yüzde 9.5 oranında değer kaybetti. 5 Ekim’de 3.58 lira seviyesinde olan dolar/TL, 6 Ekim’de ABD işsizlik oranının eylül ayında yüzde 4.2’ye düşmesine dair pozitif veri ile birlikte 3.61 seviyelerine ulaşırken, haftasonu yaşanan siyasi ve politik gelişmeler, TL’nin değerinde artan düşüşler yaşanmasına neden oldu (Grafik2).
İlk olarak, TSK’nin İdlib’de sınır ötesi keşif faaliyetlerine başlaması piyasalardaki belirsizliği artırırken, ardından yaşanan siyasi anlaşmazlıklar neticesinde ABD’nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından gelen göçmen-olmayan vize başvuruların askıya alması ile birlikte tırmanan gerilime tepki veren kur, 8 Ekim’de 3.78 seviyelerine tırmandı.
9 Ekim pazartesi günü ise Türkiye’nin karşılık vererek ABD vatandaşlarının vize işlemlerini durdurması sonrası dolar/TL günü 3.73 seviyesinde kapattı.
HAVAYOLU ŞİRKETLERİ SERT DÜŞTÜ!
Dolayısıyla, 5 Ekim ve 9 Ekim arasında TL’de yaşanan yüzde 4.2’lik değer kaybı, hem ABD’den gelen pozitif ekonomik verilere hem de karşılıklı siyasi hamleler sonrası piyasalarda Türk Lirası’na olan güvenin azalmasına bağlı olarak değerlendirilebilir.
Bu gelişmelere tepki olarak, Borsa İstanbul 100 endeksi günü yüzde 2.73 düşüşle tamamlarken, gerilimin turizm sektöründeki olası negatif etkileri nedeniyle Türk Hava Yolları hisseleri yüzde 9.26, Pegasus hisseleri ise yüzde 6.23 düştü. Gram altın, 5 Ekim’deki seviyesine göre yüzde 4.2 artışla 152 lira seviyesinde işlem gördü, Euro ise bu süre zarfında TL karşısında yüzde 3.57 değer kazandı.
BUGÜN NELER TAKİP EDİLECEK?
9 Ekim’de ABD’de resmi tatil olmasına rağmen borsada işlemler devam ederken, 10 Ekim Salı günü açılacak piyasaların iki ülkeden de vize gerginliğini sonlandırmaya yönelik atılacak adımlara ve gelecek haberlere göre izleyeceği seyri takip edeceğiz.
Ancak, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’ndan (TCMB) gelen ve piyasaları rahatlatma ve TL’ye olan güveni tazeleme amaçlı açıklamalarda, kurdaki bu dalgalanmaların geçici olabileceği ve Merkez Bankası döviz rezervlerinin gerektiği takdirde müdahaleye yeterli olduğu sinyalleri geldi.
Grafik 1-Bir ABD doları karşılığı Türk Lirası, 9 Eylül-9 Ekim.
GÖZLER ATILACAK ADIMLARDA, BÜYÜME VE FED’DE…
ABD’nin vize politikasına yönelik diplomatik girişimlerin ivedilikle olumlu sonuç vermesi halinde kurdaki bu hızlı tırmanışın yerini kısa vadede durağanlığa bırakması beklenebilir. Orta ve uzun vadede ise makro ekonomik istikrarın devamlılığı ve güçlü dış ticaret ilişkilerimizin bulunduğu ülkelerle yaşanan politik belirsizliklerin asgariye indirilmesi etkili olacaktır.
Özellikle, Türkiye ekonomisinden yılın ikinci çeyreğinde olduğu gibi, üçüncü ve dördüncü çeyreklerde de gelebilecek yüzde 5’in üzerindeki sağlam büyüme rakamları ve enflasyonun kontrol altında tutulması, kurda aşağı yönlü bir hareketi yaratmada etkili olacaktır.
Fakat, ABD Merkez Bankası FED’in faiz artırımı beklentisinin dolara olan talebi dünya çapında güçlendirmekte olduğu hesaba katıldığında, uluslar arası fon akışının yüksek risk ihtiva eden ülkelerden ABD’ye yönelmesi, TL’deki değer kaybının devam etmesi olasılığını da beraberinde getirmektedir.
Grafik 2- Bir ABD doları karşılığı Türk Lirası, 5 Ekim-9 Ekim.
* Lisans eğitimini 1998 yılında Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nde tamamlayan S. Nuray Akın, yüksek lisansını Boğaziçi Üniversitesi’nde ve doktora çalışmalarını ise Minnesota Üniversitesi’nde tamamlayarak 2006 yılında Florida bulunan Miami Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başlamıştır. 2013-2015 yılları arasında Güney Kaliforniya Üniversitesi Finans ve Ekonomi Bölümü’nde makroekonomi ve uluslararası ticaret dersleri vermiş, Dünya Bankası Global Makroekonomi Ekibi’nde danışman olarak görev almıştır. 2015 yılında itibaren Özyeğin Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak görev yapmaktadır.
** Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve BusinessHT'nin editöryel politikasını yansıtmayabilir. Ayrıca burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değil, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
