MARK GILBERT
21 09 2015, 11:59 Güncelleme: 20.06.2017, 17:46
Şöyle bir düşünce egzersizi deneyin: ABD Merkez Bankası Fed'in geçen Perşembe günkü toplantısında borçlanma maliyetlerini yüzde 0,25'te bırakmak yerine faizleri yüzde 3,25'e çıkardığını varsayın. Sonuçta ekonominin normal kabul edildiği 2004-2008 arası dönemde faizler ortalama olarak bu seviyedeydi. Eğer amaç para politikasının normalleştirilmesi ise, Amerikan merkez bankası bu normalleşmeyi tek bir hamle ile yapabilir.
Bu argüman "sıfır faiz eşittir sıfır büyüme ve sıfır enflasyon" şeklinde özetlenebilir. Bu analize göre, borçlanma maliyetlerinin sıfıra yakın seviyelerde olduğu dönemde John Maynard Keynes'in "hayvansal güdüler" (animal spirits) olarak tanımladığı coşku baskılanmıştı. 2008 sonundan bu yana faizleri sıfıra yakın seviyelerde tutan Fed, şirketlere ve tüketicilere ekonomik görünümden korkmaya devam etmelerini söylemiş oldu.
Perşembe günü, Fed oranları açıklamadan önce; Allianz Global Investors Küresel Yatırım Müdürü Anfreas Utermann’a Fed çeyrek baz puanlık küçük adımlarla sıkılaşmaya gitmek yerine tek bir sıçrama yapsa bunun büymeye nasıl etkisi olacağını sormuştum.
Utermann bunun "bariz bir şekilde kötü olmayacağını" söyledi. Daha detaylı konuşmak gerekirse, kısa vadeli borçlanma maliyetleri Fed'in adımına karşılık olarak zıplarken; uzun vadeli paranın maliyetinin muhtemelen artmayacağını; normal para politikası enflasyon üretene kadar özel sektör yatırımları için borçlanma ortamının da kötüleşmeyeceğini" belirtti. Ekonomik zeminin günümüzde değiştiğini ekleyen Utermann, sıfır enflasyonun uzun bir süre kalabileceğini ve dünyanın bunun yeni normal olabileceğine alışması gerektiğini vurguladı.
Son haftalarda, hala gözardı edilemeyecek bir dezenflasyon riski bulunduğundan Fed'in adım atmaması gerektiğine dair yazılarıma katılmayan okuyuculardan pek çok e-mail aldım.
Florida merkezli C1 bankasının eski yatırım müdür olan Neil Grossman de ekonominin büyüyebilmesi için faiz oranlarının olabildiğince normale çekilmesi gerektiğini söyleyenlerden biri.
Bu noktada Grossman fizik benzetmesine başvuruyor ve kuantum seviyesinde olan tuhaf şeylerin (Albert Einstein'ın "uzak mesafeden hayaletimsi etki" diye tanımladığı şey de dahil olmak üzere) fizik teorisyenlerinin ders kitaplarını yeniden yazmak zorunda bıraktığını hatırlatıyor:
"İktisatçıların sorunu standart iktisadın, sıfır alt sınıra* yaklaşılırken uygun olmadığını anlayamamaları. Geçen yüzyılda fizikte de aynısı olmuştu. ABD, İngiltere ve tüm dünyada büyümenin canlandırılması için faizlerin görece normal seviyelere getirilmesi gerekiyor"
Ekonomi ders kitaplarında yazıldığı gibi ilerlemiyor. Fed parasal gevşemeye başladığından bu yana bilançosu 1 trilyon dolardan 4,5 trilyon dolara yükseldi, ancak tüketici fiyatları değişmedi. Yani para politikasının normalleşmesini savunanların haklı olduğu noktalar olabilir.
*Zero-bound: Faizlerin sıfırın altına indirilememesi problemi
**Bloomberg International köşe yazarı Mark Gilbert'in Bloomberg View için kaleme aldığı makaleden çevrilmiştir.
***Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve BusinessHT'nin editöryel politikasını yansıtmayabilir. Ayrıca burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değil, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
