Pay opsiyonları stratejileri

Son yazımda pay ve döviz opsiyonlarından bahsedeceğimi söylemiştim. Bugünkü yazımda önceliği pay opsiyonlarına verip, sonraki yazımda döviz opsiyonlarına değineceğim.

Pay opsiyonu dediğimiz hisse senedi üzerine yazılan opsiyonlar. Borsa İstanbul (BİST) bünyesinde Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında (VİOP) işlem gören pay opsiyonları 10 adet pay senedi üzerine olabiliyor. 

Bunlar alfabetik sıra ile; Akbank, Ereğli Demir Çelik, Garanti Bankası, İş Bankası C, Sabancı Holding, Türkcell, Tüpraş, Türk Hava yolları, Vakıflar Bankası ve Yapı Kredi Bankası pay senetleri.  Bu senetler piyasada derinliği en yüksek senetlerden ve endeks üzerinde etkisi yüksek senetlerden borsa tarafından seçilmiştir. 

Bu hisseler üzerine VİOP’da vadeli işlem (future) sözleşmeleri de işlem görmekte. Yani spot piyasada bu pay senetlerini alıp satabilir ya da vadeli ve opsiyon sözleşmeleri ile stratejiler kurabilirsiniz.

Opsiyonlar deniz derya olduklarından uzun uzun yazacak ne yerim var ne de tamamını bir seferde anlatmam mümkün. Ancak bu yazımda yatırımcıların en çok karşılaştıkları dertlere yönelik olarak yapılabilecek iki opsiyon stratejisinden bahsedeceğim. Zira yatırımcı temelde en düşük fiyattan alma ve en yüksek seviyeden satabilme güdüsü içerisinde hareket eder. Bu nedenle bu güdüye hizmet eden iki stratejiyi bugünkü yazımda paylaşacağım.

Son günlerde borsada hisse senetleri düşerken pek çok yatırımcı maalesef çaresizce düşüşü seyretti. Ancak bunun yerine ellerinde VİOP’da işlem gören 10 pay senetlerinden olanlar bu senetleri yukarıdaki bir fiyattan satma taahhüdü verselerdi; bu düşüşte maliyetlerini düşürebileceklerdi. 

OPSİYON NEDİR, NASIL YATIRIM YAPILIR? (1)

Şöyle ki; örneğin yatırımcı Veli Bey, 7,75 TL seviyesinden Garanti Bankası (GARAN) hissesi almış olsun. Piyasada fiyatlar 7,55 TL olduğunda zarar eden her yatırımcı gibi “kâr etmekten vazgeçtim, maliyetine gelse satacağım” fikri beynini kemirmeye başlar. 

İşte bu durumda Veli Bey, hisse fiyatı 7,55 seviyesine elindeki 10.000 adet olan senetleri 7,75’ten 31 ağustos günü kapanış vadesinde (14 gün için) satma taahhüdü verirse bugün hisse başına 0,09 TL yani 900TL prim kazanacaktır. Yani Veli Bey, daha önceki yazılarımda bahsettiğim gibi aracını sigorta yaptıran kişi değil o aracı sigorta yapan kaskocu olarak sigorta primi gibi opsiyon primi kazanacaktır.

Bunun için de 31 ağustos günü kapanışı 7,75’in üzerinde olursa ben 7,75’ten satma taahhüdü veririm diyerek elindeki her hisse başına 9 kuruş prim alacaktır. Bu primi aldığında elindeki hisselerin maliyeti 7,75-0,09 = 7,66 seviyesine düşecektir. 

Vade sonu olan 31 ağustos akşamı hisseler 7,75’in üzerine çıkmazsa hisseleri satılmayacak, ama bir sonraki vade olan ekim sonu için aynı işlemi yaparak yine prim alarak maliyetini daha da aşağı çekebilecektir. Eğer vade sonunda hisseler 7,75’in üzerinde kapanırsa “maliyetine gelse de satsam” diyen Veli Bey, zarar etmeyecek, bilakis aldığı 9 kuruş opsiyon primi nedeniyle hisse başına kar bile edecektir. 

Diğer strateji önerimi de aynı örnek senet üzerinden yaparsak; yatırımcı Ayşe Hanım, GARAN hissesi almak istemektedir ama 7,55 TL fiyatın kısa vadede daha da düşebileceğini ve 7,25 TL maliyetin daha makul olduğunu düşünmektedir. 

Bu amaçla vadesine 14 gün kalan GARAN opsiyonlarında 7,55 fiyat piyasada işlem olurken 7,25’in altında vade sonunda 10.000 adet alırım taahhüdü vererek kaskocu olup hisse başına 0,06 TL (6 kuruş) prim alır. 

Vade sonuna gelindiğinde GARAN hissesi kapanışta 7,25’in altında kapatmazsa hisseleri alamaz ama 10.000 adet hisse için 600 TL prim alır. Eğer vade sonunda 7,25’in altında kapanırsa 7,25 TL’den hisseleri alır ama aldığı prim olan 0,06 TL düşüldüğünde hisseleri 7,19 TL maliyetle almış olur.

Görüleceği gibi portföyünde hisse senedi taşıyanların da hisse senedi almak isteyenlerin de başvuracağı önemli bir enstrüman olarak opsiyonlar çok faydalıdır. Bu iki örnek amaca uygun stratejilerdir. 

Eğer yatırımcı risk almayı ister ve yukarıdaki örnekte verilen GARAN hissesinin 14 gün sonra bitecek vade sonunda 7,75 ile 7,25 arasında bir yerde kapanacağı beklentisinde ise her iki fiyattan da taahhüt vererek 9+6=15 kuruş prim alabileceği başka bir strateji de deneyebilir. Bu strateji le 10.000 adet hisse için 1.500 TL prim alabilir. Bu durumda hisse 7,75 ile 7,25 arasında bir yerde kapanırsa 1500 TL kar olarak cepte kalır. Ancak hisse 7,75’in üzerine kapanırsa yatırımcı aldığı prim olan 15 kuruş karını 7,75+0,15 = 7,90 TL’de sıfırlar ve bu seviyeden itibaren zarar etmeye başlar. Aynı şekilde hisse 7,25’in altında kapanırsa aynı yatırımcının zararı (7,25-0,15) 7,10 seviyesinden sonra başlar.

Özetle; amaca uygun ya da risk potansiyeline uygun stratejilerle opsiyonlarla kazancı artırmak mümkündür. Bunun için tek yapmanız gereken amacınızı, beklentinizi net olarak ortaya koyup bu yönde strateji oluşturabilmektir. 

* Doktorasını Marmara Üniversitesi Bankacılık Bölümü'nden alan Dr. Nuri Sevgen, 2015'ten bu yana Yatırım Finansman Menkul Değerler'de İşlem Aracılığı Müdürlüğü yapmaktadır.

** Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve BusinessHT'nin editöryel politikasını yansıtmayabilir. Ayrıca burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değil, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.