BUSINESSHT
16 01 2018, 15:58 Güncelleme: 16:07
İnsanlık tarihinin en büyük salgınlarından biriyle karşı karşıya kaldığında nüfusunun yüzde 80'ini kaybeden Aztek uygarlığının sonunu getiren hastalığın tifo olabileceği belirtildi.
Almanya'nın Tübingen Üniversitesi uzmanları yüz yıllar önce salgında hayatını kaybedenlerin cenazelerinden elde ettikleri DNA'ları incelediklerini ve dişlerde tifo virüsüne rastladıklarını açıkladı.
Uzmanlar, 29 iskeletten alınan DNA örneklerinde tifo virüsüne sebep olan kamçılı, çubuk şeklindeki salmonella enterica bakterisinin Meksika'ya gelen İspanyol koloniciler tarafından taşındığını, su ve yiyecekler yoluyla bulaştığını ifade etti.
Tübingen Üniversitesi öğretim üyesi Ashild Vagene, The Guardian'a yaptığı araştırma sonuçlarıyla ilgili açıklamada şunları söyledi:
"Avrupalıların Meksika'ya gelmesinden sonra ülke, 1545-1550 arasında bir salgının etkisi altına girdi. Bu, insanlık tarihinden en fazla ölümle sonuçlanan üç salgından ikincisiydi. Salgının sebebi veba olarak bilinse de tarihçiler tarafından yüz yıllardır tartışılıyor. Biz, DNA'lar sayesinde ulaştığımız bulgularla bu tarihi soruya bir yanıt bulabildik."
Araştırma ekininden Alexander Herbig ise tüm DNA virüsü ve bakteriyel patojenleri test ettiklerini, salmonella entericanın tespit edilen tek virüs olduğunu söyledi.
"Ancak bazı patojenlerin bilinmez ya da tespit edilemez olması da mümkün" diyen Kirsten Bos da "Bu nedenle salmonella enterica kesin sebebi diyemeyiz ancak çok güçlü bir aday diyebiliriz" ifadelerini kullandı.
BEŞ YILDA 15 MİLYON İNSAN ÖLDÜ
1520'lerde Meksika'yı sömürge altına almak isteyen İspanyolların kıtaya ayak basması her şeyin başlangıcı oldu çünkü Avrupalıların taşıdığı virüslere Meksikalıların bağışıklığı yoktu. Önce çiçek hastalığı nedeniyle 5-8 milyon insan hayatını kaybetti. 1545'te 15 milyonunun canını alan veba salgınının ikinci vuruşu ise 1576-1578 yılları arasında yaşandı. Bu dönemde hayatta kalan nüfusun neredeyse yarısı kaybedildi. O dönem yüksek ateş, baş ağrısı, göz, ağız ve burunda kanama şikayeti olanlar üç ya da dört gün içerisinde yaşamını yitiriyordu.
1576 salgınına şahit olmuş Fransiskan tarihçi Fray Juan de Torquemada, o zamanları ‘’ Şehirlerde ve büyük kasabalarda, büyük hendekler kazıldı, ve rahiplerin sabahtan akşama kadar sadece ölüleri taşıyıp, hendeklere atmaktan başka yapacak bir şeyleri yoktu" diye aktarmıştı.
Tarihteki en ölümcül salgın, "Kara Ölüm" adı da verilen bubonik vebaydı. 14'ncü yüzyılda patlak veren felakette, Batı Avrupa'da 25 milyon kişi, yani neredeyse toplam nüfusun yarısı, yaşamını yitirmişti.
Aztek dilinde "cocoliztli" denilen veba, bir uygarlığa giren kıranın sebebi olarak gösterilse de 500 yıldır sorgulama devam ediyor.
