FAYE FLAM/ BLOOMBERG NEWS
19 08 2016, 17:39 Güncelleme: 17:42
Bilim dünyası yüzyıllardır yaşayan tüm canlılar arasında birtek insan türünün, gelişmiş teknoloji üretebildiğini savunuyor. Ancak son 10 yılda gerçekleşen deneyler gösterdi ki kargalar bazı aletleri kullanabiliyorken, sırtlanlar bir problemin çözümünde ortaklık kurabiliyor. Benzer şekilde alakargalar gelecek planları yapabiliyor, fareler empati kurabiliyor ve ördekler soyut düşünce yeteneğine sahip.
Elbette ki insan teknolojisi olağanüstü ancak gezegeni değiştiren neden tek bir tür? Ağustos başında “Moleküler Biyoloji ve Evrim” adlı bilim dergisinde yayınlanan bir makaleye göre insanların en karmaşık icatların sahibi olmasının nedeni genetik mutasyon. Yani, insanlar ve diğer memelilerde bulunan bir gen, insan ırkında değişikliğe uğramış durumda.
Bilim adamları bu mutasyonla, 45 bin yıllık iskeletlerde inceledikleri DNA’larda bile karşılaştıklarını söylüyor. Araştırmanın daha ilginç bir sonucu ise taş devrinde Orta Avrupa bölgesinde yaşamış insanların iskeletlerinde bu değişikliğin görülmediği. Pennsylvania Üniversitesi öğretim üyesi Gary Perdew’a göre bağışıklık sistemini zayıflatan ve vereme yol açan kirli hava gibi faktörler bu genin eksikliğinin nedeni olabilir. Ancak bu, henüz kesin olarak kanıtlanmış değil.
Harvard Üniversitesi Antropoloğu Joseph Henrich, 2015’te yayınlanan kitabında hayvanların sütünün içilebildiğini keşfetmek, insanlarda laktozu sindirebilen genin gelişimine de yardımcı olduğunu iddia etti. Henrich’e göre laktozu düşük seviyedeki yogurt ve peynirin keşfi laktoz toleransını düşürdü.
Bilim adamlarının “gen mutasyonu” ile ilgili verdiği diğer bir örnek ise 10 milyon yıl önce, fermente olan meyvelerden alınan alkole karşı dayanıklı insan vücudu. Joseph Henrich’e göre Asya’da pirinçten üretilen şarabın icat edilmesinin ardından genlerde oluşan değişikliklerle insanlar alkol aldığında mide bulantısı ve baş dönmesi problemleriyle karşı karşıya kalmaya başladı.
Harvard’ın diğer bir antropoloğu Daniel Lieberman ve ekibi 2013’te yürüttükleri araştırma kapsamında insanların fırlatma yeteneğinin mızrağın icadından sonra geliştiğini ortaya koydu. “Biz aynı anda hem hızlı hem de kuvvetli fırlatabilen tek canlıyız” diyen Lieberman, et kesen aletlerin icadıyla da insan dişinin küçüldüğü ve çenenin daraldığı tezini öne sürüyor.
Lieberman, evrimin teknolojinin gelişimiyle birlikte durduğuna ve teknolojik yeniliklerin insanları iklim değişikliklerine, yeni hastalıklara ve farklı beslenme alışkanlıklarına daha hızlı adapte ettiği tezine karşı çıkıyor. Ona göre teknoloji de evrimin bir parçası ve insan türü yok olana kadar sona ermiş olmasından bahsetmek zor.
Antropolog Joseph Henrich’e göre kültürel ve genetik değişimler, insanları yeni bir tür “hayvana” dönüştürüyor. Henrich, insan ırkını “özel” kılan şeyin ortak akıl olduğunu söylüyor. Ona göre insanlar teknolojiyi icat ettikçe, kendilerini de yeniden icat ediyor.
