11 07 2016, 11:09 Güncelleme: 16:04
Geçen hafta ABD'de yaşanan Dallas olayları sosyal medya platformlarını yeni bir sorunla karşı karşıya bıraktı: Şiddet içeren görüntülerin canlı video uygulamaları aracılığıyla yayınlaması nasıl kontrol edilecek?
Geçtiğimiz Çarşamba günü ABD'nin Minnesota eyaletinde siyahi bir adam aracının içinde polis tarafından vurularak öldürüldü. Kız arkadaşı ise 32 yaşındaki adamın vurulmasının hemen ardından yaşananları cep telefonuyla kaydederek Facebook'tan canlı yayın yaptı.
Video hem siyasi hem de duygusal olarak çok önemli ve yoğun bir ana tanıklık etme olanağı tanıyordu, ancak Facebook bu süreci pek de tutarlı bir şekilde yönetemedi. Önce videoyu yayından kaldırdı, sonra durumun teknik bir arızadan kaynaklandığını iddia ederek özür diledi, sonra da videoyu başına "şiddet içerir" ibaresi koyarak tekrar yayınladı. Hem bu video hem de ertesi gün bu olayı protesto etmek için yapılan gösterilerde keskin nişancıların beş polisini öldürmesini gösteren görüntüler 5,6 milyonun üzerinde izlendi.
DENETİM SIKINTISI
Başta Facebook olmak üzere teknoloji şirketleri bu yıl canlı video paylaşma konusunda büyük yatırımlar yaptı. Twitter Periscope, Facebook ise Facebook Live platformları aracılığıyla kullanıcıların yaşadıklarını canlı olarak paylaşmasına olanak sağlayarak hem kullanıcı sayılarını artırmak, hem de mevcut kullanıcıların platformlarını kullanma sürelerini uzatmak istiyor.
Ancak bu alanda yaşanabilecek sıkıntılar ve riskler hala tam olarak keşfedilmiş değil.
Wall Street Journal tarafından derlenen bilgilere göre, geçen yıl en az 18 tecavüz, cinayet ve intihar gibi şiddet içeren vaka canlı video olarak yayınlandı. Daha geçen ay Fransa'da bir teröristin bir çocuğu rehin almasını gösteren bir video 11 saat boyunca Facebook Live'da yayında kalmıştı.
Bu araçlar normalde görüntülenemeyecek suçların görüntülenmesine olanak sağlıyor; ancak aynı zamanda kendisini neyin beklediğinden habersiz izleyiciler üzerinde olumsuz etki de yaratabiliyor.
Normalde Facebook'un da Twitter'ın da kullanıcılar neler paylaşıp paylaşamayacağına ilişkin kuralları var. Her ikisi de şiddetle dalga geçen veya şiddeti öven içerikleri yasaklıyor ve sadece içeriğin haber değeri taşıması durumunda paylaşımlarına izin veriyor.
Fakat söz konusu anlık video yayını olunca her ikisi de içeriği denetleyecek teknolojiyi veya insan gücünü sağlama konusunda yetersiz kalıyor. Sosyal medya platformlarının içeriği denetleme mekanizması genelde şikayet edilen içeriklerin bilgisayar programları ve insanlar tarafından kontrol edilmesi üzerinde ilerliyor. Ancak uzmanlara göre bu sistemler canlı yayınları denetleyecek düzeyde değil. Ayrıca insan bilinci olmadan videonun şiddet içerip içermediğini anlayabilecek bir yazılım henüz yok.
Cuma günü yaptığı açıklamada Facebok da bir nevi bu sorunu itiraf ederek, "Facebook'ta calı vide yayınlanması yeni ve büyüyen bir format. Geçtiğimiz birkaç ayda pek çok şey öğrendik ve bu deneyimin gelişmesi için yapabileceğimiz her şeyi yapmaya devam edeceğiz" dedi.
GERÇEĞİ GÖSTERMEK
Sorunun bir başka yanı ise şiddet içeren görüntülerin bağımsız kanallar tarafından yayınlamasının önemini vurgulayanların da gittikçe artıyor olması. Minnesota'daki olayda olduğu gibi bu görüntülerin milyonlarca insan ulaşması, normalde otoriteler tarafından gizli tutulma ihtimali olan bilgilerin hızla yayılmasını sağlayarak insan hakları hareketlerine ivme kazandırabiliyor.
Erkek arkadaşı hayatını kaybettikten sonra arabanın yanında yatarkenki görüntülerini paylaşan Diamond Reynolds gazetecilere yaptığı açıklamada insanların gerçeği öğrenmesini istediğini söyledi.
Genç kadın, "Polis kanıtlarla ne kadar oynarsa oynasın, birbirlerini ne kadar kollarlarsa kollasınlar dünyadaki herkesin bilmesini istedim... Facebook'a koymak ve viral olmasını istedim ki herkes görsün" dedi.
