BUSINESS HT
18 11 2015, 16:45 Güncelleme: 17:00
Küresel bir gerçek haline dönüşen internet, insan hayatının önemli bir kısmını işgal ederken bazı kavramları da fark ettirmeden kabul etmemizi sağlıyor: “Google dünyanın tüm bilgilerini depolar”, “Facebook insanları birbirine bağlar”, “Twitter dünyada neler olup bittiğini söyler” ve “Wikipedia herkesin düzenleyebileceği bir ansiklopedidir”, artık sorgulamadan kabul ettiğimiz bu kavramlardan sadece birkaçı.
İnternetin bu platformlarının farkında olmadığımız başka bir gerçeği ise tüm bu hizmetleri dünya dillerinin yalnızca yüzde beşini kullanarak vermesi. Yani dünyadaki yaklaşık 7 bin adet dilin yüzde 95’i online ortamda hiç kullanılmıyor.
Statista’nın raporuna göre 2015 yılı sonunda 3,2 milyar insanın internete erişimi olacak. Bu sayı, dünya nüfusunun yüzde 43,3’ü. İnternet kullananların sayısı 2014 sonunda 2,9 milyardı.
İnternette kullanılan en popüler dil ise İngilizce. İnternet içeriklerinin yüzde 54,5’i İngilizce olarak üretiliyor. Ancak dünyada İngilizce konuşabilenlerin sayısı bu kadar fazla değil. 2013 yılı verilerine göre internetteki ikinci dil yüzde 6,1’lik oranla Rusça, üçüncü dil yüzde 5,3’lük oranla Almanca.
Statista’nın verilerine göre 2012’de yaklaşık 8 bin olan dil sayısı, birçok dilin yok olmasıyla üç yılda 7 bin 102’ye kadar düştü. Dünyanın en büyük arama motoru Google, bu dillerin 348 tanesi ile hizmet veriyor. Google’ın tercüme hizmeti Google Translate’te ise 91 dilin çevirisi yapılabiliyor. Facebook’ta kullanılan dil sayısı 3 yılda 50 adet daha artarak 120’ye ulaştı. Twitter ise 7 binden fazla dünya dilinin sadece 48’ini kullanıyor.
Dillerin veritabanı Ethnologue’a göre 2 bin 100 yılına gelindiğinde günümüzde kullanılan dillerin yüzde 51’i hâlâ hayatta olacak. Bu da yaklaşık 3 bin dilin kullanılacağı anlamına geliyor.
HER YIL ALTI DİL YOK OLUYOR
Dil bilimciler bir dilin yaklaşık 100 yılda kaybolduğunu belirtiyor. Ünlü Macar dilbilimci András Kornai, bir dilin nasıl kaybolduğunu şöyle açıklıyor:
“Öncelikle o dilin kullanıcıları, ticaret gibi pratiği yüksek alanlarda kendi dillerini kullanmayı bırakıyor. Daha sonra gençlerin dile ilgisi azalıyor ve bir süre sonra unutuyorlar. Bir dil teknik olarak kullanıldıkça yaşar. Bir dilin azalmaya başlamasıyla, o dilin son kullanıcısının da ölmesi arasında oldukça uzun bir süre vardır. Ancak gençlerin dillerini internet gibi ortamlarda günlük yaşamlarına adapte etmezlerse dil bir süre sonra kaybolabilir.”
Rusya’da 500 kişinin kullandığı Nganasan, Brezilya’da 802 kişinin konuştuğu Maxakali ya da Norveç’te en fazla 750 bin kişinin anladığı Nynorsk dilleri gibi birçok yerel dil internette yer bulamaması bu dillerin varlığını ne kadar etkileyeceği belirsiz. Ancak Ethnologue’un verilerine göre 915 dilin tehlikede olduğu dünyada her yıl altı dil yok olmaya devam ediyor.
