AKIN AYTEKİN
07 08 2018, 10:40 Güncelleme: 10:45
ABD merkez bankası Fed’in faiz artışlarıyla politika normalleşmesi yolunda hızla gittiği ve Avrupa ile Japonya’nın da takibe geçmeye çalıştığı bir dönemde piyasaların bu normalleşmeye ne kadar hazır olduğu sorgulanıyor.
Başkanlığını aynı zamanda New York Fed Başkanı olan William C. Dudley’in yaptığı Küresel Finans Sistemi Komitesi tarafından hazırlanan bir raporda bu konuya dikkat çekiliyor.
Politika beklentilerine bağlı olarak yapılan işlem hacimlerinde artışların endişe kaynağı olduğu belirtilen raporda, “…bu durum likidite şartlarının, para politikasındaki normalleşmeye nasıl cevap vereceğine dair soru işaretlerini ortaya çıkarıyor” ifadeleri kullanılıyor.
“Likidite şartlarına yönelik değişiklikler ve bunların göstereceği direnç para politikası geçişlerinde ve merkez bankalarının operasyonel çerçevelerinin verimliliğinde önemli bir etki gösterebilir. Bu durum likidite koşullarının değişimini yakından takip etmeyi ve yeni likidite sağlayıcıları ile trading platformlarının piyasa katılımcıları arasında risk dağılımını nasıl etkilediğini sürekli incelemeyi gerektirir.”
Peki, hisse senedi piyasalarında an itibariyle bazı göstergeler neye işaret ediyor?
Warren Buffett’in hisse senedi değerlemelerini görmek için en iyi gösterge olarak nitelediği ve Buffet İndikatörü olarak da bilinen göstergeye göre ABD hisse senetleri bugüne kadar hiç olmadığı kadar pahalı.
Hisse fiyatlarının ABD gayrisafi yurt içi hasılasına oranını gösteren Buffett İndikatörü’nde değerleme oranının yüzde 100’ün üzerine çıkması hisse senetlerinin aşırı değerlendiği, yüzde 100’ün altında kalması ise alım için daha çok alan olduğu sinyalini veriyor.
Göstergedeki oran bu ay yüzde 158’e kadar yükselerek 1990’lardaki “dotcom balonu” ve 2007’deki konut balonu da dâhil tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü.
Konuyu 4 Ağustos tarihli bir yazısında işleyen Palisade Research analisti Adem Tumerkan, “Bunun anlamı hisse senetlerinin yarın çökeceği mi?” diye soruyor ve yine kendisi cevaplıyor:
“Büyük ihtimalle hayır. Fakat ‘akıllı para’nın hâlihazırda hisse senetlerinden çıktığına şahit oluyoruz.” (1)
Tumerkan’ın hisse senetlerinde nakdin azaldığı yorumunu destekleyen bir başka analiz geçtiğimiz haftalarda The Wall Street Journal gazetesinin ana sayfasında yer buldu. (2)
Küresel hisse, tahvil ve emtia piyasalarında görülmeye başlanan nakit sıkışıklığına dikkat çekilen makalede, tahvil işlemlerinin zorlaştığının ve bunun da traderların türev ürünlere yönelmesine neden olduğunun altı çiziliyor.
Küresel piyasaların, merkez bankaları tarafından 10 yıldır sağlanan parasal teşviklerin kısılmasıyla beraber şoklara karşı daha hassas hale geldiğine vurgu yapan gazete, bunun bir göstergesi olarak gelişen Avrupa, Ortadoğu ve Afrika tahvillerinde ortalama alım-satım makasının bu yıl yüzde 75 artarak 22 sente yükselmesini gösteriyor.
Konuya dair değerlendirmelerde bulunan İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Hisse Senedi ve Türev Müdürü Şant Manukyan, kaliteli tahvil sıkışıklığının bir süredir devam ettiğini belirterek, piyasanın birkaç yerden sıkıştığını söylüyor: “Herkesi korkutalım demek doğru olmaz ama bir problem yığını olduğunu görüyoruz.”
New York Fed Başkan Yardımcısı Simon Potter ise ay başında yaptığı bir konuşmada Fed’in para politikasında uzun bir süredir normalleşme sinyalleri verdiğine özellikle vurgu yaptı. Potter, “Bu öngörülebilir ve kademeli yaklaşım, bilanço seviyesini makul bir hızda azaltırken diğer yandan da piyasanın işlevini olumlu etkilemek ve keskin veya orantısız varlık fiyatı tepkilerini hafifletmektir” ifadelerini kullandı.
Fed’in Eylül toplantısında 2018’in üçüncü faiz artışına gitmesi beklenirken, bazı piyasa uzmanları bu yıl toplamda dört faiz artışı olabileceğini öngörüyor.
[1] https://palisade-research.com/warren-buffet-indicator-signaling-market-crash/
[2] https://www.wsj.com/articles/prolonged-slump-in-bond-liquidity-rattles-markets-1532257201
