GAZETE HABERTÜRK/RAHİM AK
17 06 2018, 11:03 Güncelleme: 11:11
Döviz kurunda mart ayı sonundan itibaren yaşanan yüzde 20’lik artış ekonominin çeşitli aktörlerini üzerken bazılarına ise yaradı.
Kurdaki artış 2,5 ayda döviz mevduatı olanlara 135 milyar lira kazandırdı. Gelirin 59 milyarı şirketlerin 76 milyarı kişilerin cebine gidecek. En büyük 5 il ise gelirin yüzde 79’una sahip olacak.
Bunların başında mevduatını dövizde tutanlar geliyor. Mart sonunda 3,9542 lira olan dolar kuru 4,75 seviyesinde kalırsa bu artış öyle görünüyor ki sadece bu DTH sahiplerini sevindirecek. Gazete Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre bu dönemde Türkiye’de toplam 170 milyar dolar olan döviz tevdiat hesaplarının Türk Lirası karşılığı 135,3 milyar lira artarak 672 milyar TL’den 807,5 milyar liraya çıkmış oldu.
Döviz mevduatının 95,5 milyar dolarının toplandığı İstanbul kurdaki 2,5 aylık artış trendinde mevduatının TL karşılığını 76 milyar lira artırdı. Yani kur artışı nedeniyle artan mevduatın yüzde 56’sı İstanbulluların cebine gidiyor. Ankara ise 17 milyar lira ile ikinci sırada. İzmirli dolar mevduatı sahibi ise son yükselişten sonra 6.7 milyar lira daha fazla gelir elde etti. İşe Bursa ve Kocaeli’ni de katarsak yükseliş kaynaklı 135 milyar liranın 106 milyarının yani yüzde 79’unun 5 büyük ile gitmiş olduğu görülüyor. İstanbul’da dövizin artışından elde edilen gelirin 40 milyar lirası kişilerin, 36 milyar lirası ise şirketlerin hesabına yazıyor. Ankara’da ise artışın 7 milyarı vatandaşın, 10 milyarı ise kişilerin cebine yarıyor. Kurdaki artışın sevindirmediği iller ise Ardahan, Hakkâri, Bitlis ve Bayburt oldu. Bu illerde dolar mevduatı sahiplerinin dövizinin karşılığı ancak 20 milyon liranın altında artabildi.
DÖVİZİ EN ÇOK İÇ ANADOLU SEVİYOR
Toplam mevdata oran olarak bakıldığında ise dövizi en çok tercih eden il yüzde 51 ile Antep ve son 1 yılda yaptığı atak ile Karabük ve ardından İstanbul gibi görünse de Karabük ve İstanbul’daki döviz mevduatının büyük bölümünün şirket kaynaklı olduğu görülüyor. Antep’in dışında Aksaray, Nevşehir, Kayseri ve Kırşehir’de toplam mevduata oranla yüksek döviz mevduatı dikkat çekiyor. Sadece kişilerin döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduata oranına bakıldığında ilk sırayı yüzde 53 ile Aksaray ve Nevşehir paylaşırken Yozgat yüzde 50 ile üçüncü durumda. Kırşehir dördüncü olurken İç Anadolu illerinin arasına İstanbul 5’inci olarak giriyor. 6’ncı ise mevduatının yüzde 46’sını dövize yatıran Kayseri oldu.
Parasının yüzde 20’sinin altındaki tutarını döviz mevduatını yapan iller ise Hakkâri, Kars, Ardahan, Siirt, Bitlis ve Urfa. Büyük illerden İzmir parasının yüzde 31’ini döviz, geri kalanını TL’de tutarken başkent Ankara DTH oranı yüzde 37 ile ortalarda yer alıyor.
ANADOLU ALTIN ALDI
Altın fiyatlarındaki yükseliş ile Anadolu illeri geleneksel yatırım araçları olan altına hücum etti. Türkiye genelinde altın mevduatı % 30 artışla 25.5 milyar liraya yükseldi. Adıyaman, Gümüşhane ve Ordu’da altın mevduatı hesapları % 60’ın üzerinde arttı. Kahramanmaraş, Kırıkkale, Sivas, Çankırı ve Manisa’daki artış % 53’ün üzerinde gerçekleşti. Büyük illerden İzmir, altın fiyat artışından en çok yararlanan il oldu. İzmir’de altın mevduatı % 34 artışla 1.4 milyar liraya, Ankara’da % 29 artışla 2.4 milyar, İstanbul’da ise % 18 artışla 8.1 milyar liraya ulaştı.
BATIKTA EN FAZLA ARTIŞ BAŞKENT’TE
Kişi başına batık miktarında son 1 yıldaki artışta ise Anadolu illerindeki artış dikkat çekiyor. Bayburt’ta kişi başı kredi batığı yüzde 58 arttı, Muş’ta artış yüzde 51 ve Bingöl ile Mardin’de yüzde 42 civarında oldu. Çankırı’da ise batık artışı yüzde 32 olarak gerçekleşti. Ancak kişi başı en büyük artış bin 600 lira ile başkent Ankara’da bulunuyor. İstanbul’da kişi başı kredi batığı bin 456 lira, üçüncü olan Antalya’da ise bin 18 lira düzeyinde.
KİŞİ BAŞI MEVDUAT 6 BİN 600 LİRA ARTTI
2017’nin mart ayından 2018’in mart ayına kadar Türkiye çapında kişi başı mevduat hem faiz geliri hem de aynı denim içinde kurdaki yükselişin de (yüzde 8’lik bir artış oldu) etkisi ile artarken en yüksek artış 6 bin 600 lira ile İstanbul’da oldu. Tabii bu şehirdeki şirketlerin etkisini unutmayalım. İkinci 5 bin 378 liralık artış ile Karabük, üçüncü ise 3 bin 418 lira ile Yalova oldu.
