BUSINESSHT
04 12 2017, 09:56 Güncelleme: 14:08
Kasım ayında enflasyon yüzde 12,98 oldu. Böylelikle 2003 yılı temel alınan endekste en yüksek enflasyon kaydedilmiş oldu. Kasım'da fiyatlar bir önceki aya göre ise yüzde 1,49 artış gösterdi.
BloombergHT Araştırma Birimi tarafından yapılan ankete göre beklenti Kasım'da enflasyonun yüzde 12,52 olacağı yönündeydi. Ankete göre aylık enflasyonun ise yüzde 1,08 olacağı öngörülüyordu.
Kasım ayında çekirdek enflasyon ise yüzde 12,08 ile 2004 Ocak ayından bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.
Yıllık en fazla artış yüzde 18,56 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti.
Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 2,11, ulaştırmada yüzde 2,01, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,84 ve konutta yüzde 1,25 artış gerçekleşti.
Bahçeşehir Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necip Çakır, "Özellikle düşük gelir grubundakilerin harcamalarından gıda ve alkolsüz içeceklerin payı çok yüksek. Dolayısıyla onlar, çok daha fazla enflasyondan etkileniyorlar" diye konuştu.
Kasım ayında endekste düşüş gösteren grup ise olmadı. Ana harcama gruplarından alkollü içecekler ve tütün yüzde 0,01 ile en az artış gösteren grup oldu.
Kasım ayında yurt içi üretici fiyat endeksi aylık yüzde 2,02, yıllık yüzde 17,30 yükseldi.
Ekim ayında yıllık enflasyon yüzde 11,90 olarak gerçekleşmişti. Orta Vadeli Program'a göre enflasyonun yıl sonunda yüzde 9,5 olması öngörülüyor.
Prof. Dr. Necip Çakır, enflasyondaki rekorun geçişkenlik etkisinin çok hızlandığı bir döneme denk geldiğini söyledi:
"Eğer gelişmeler bu şekilde devam edecek olursa bizim yıl başından itibaren beklediğimiz baz etkisinin enflasyonu düşürücü etkisinde ciddi bir zayıflama ortaya çıkabilir. Bu, geçişkenlik etkisinin çok hızlandığı bir döneme denk geldi. Bunun ötesinde üretim maliyetleri de çok hızlı artıyor. Bütün bunları bir arada bulundurduğumuzda yüksek enflasyonla karşı karşıya kalmaktan başka çaremiz yok. Merkez Bankası baya bir sıkı para politikası uygulamasına rağmen, böyle bir enflasyonla karşı karşıyayız.
Fiyatlama bozulmasının zincirleme etkisi var. Ekonomide belirsizlik artıyor. Böyle bir enflasyon oranıyla beraber dolarizasyon güçleniyor. Zaten mevduatın yüzde 70'ı dolar. Bu tip gelişmelerle 'Önümüzdeki belirsizlik daha da yükselecek' diyebiliriz."
"ENFLASYON YIL SONUNDA GERİLEYECEK"
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, rekor kıran enflasyon rakamlarıyla ilgili şunları söyledi:
"Beklentilerin üzerinde bir enflasyonla karşılaştık. Gıdada, ulaştırma ve giyimde yükselişler dikkat çekiyor. Gıda tarafında alınan önlemlere rağmen yükseliş sürerken, ulaştırmada kur geçişkenliği ve petrol fiyatlarındaki yükselişin etkisi var.
Yıl sonuna kadar baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyonda bir miktar gerileme bekliyoruz. Yıl sonu beklentimiz de yüzde 10,5 seviyesinde. Tabii çekirdek göstergeler de bir miktar geri çekilecektir ama görünen o ki düzeltme çok şiddetli olmayacak."
FAİZ ARTIŞI BEKLENTİSİ
Kömürcüoğlu, "Merkez Bankası'nın enflasyonu düşürmek için ne yapmasını beklersiniz?" sorusuna şöyle yanıt verdi:
"Merkez Bankası, enflasyondan çok çekirdek göstergelerin seyrine bakıyor. Bu bağlamda bugünkü rakamlar da Merkez Bankası'nın artık bir faiz artışına gitmesi gerektiğini işaret eder durumda. Sadece enflasyona bakmamak lazım. Kur tarafında da Türk Lirası'ndaki zayıflama sürüyor. TL'deki değer kaybına rağmen yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatlarında da bir artış var. Bunların hepsini üstü üste koyduğumuzda TCMB'nin 14 Aralık'taki toplantısında geç likidite penceresinden bir faiz artışına gidebileceğini işaret ediyor. "
Kömürcüoğlu yaklaşık 10 gün sonra gerçekleşecek toplantıda üst tarafta 100 baz puanlık artış beklediklerini ancak nihai kararın 14 Aralık'a kadar Türk Lirası'ndaki gelişmelere bağlı olacağını söyledi. İş Yatırım Ekonomisti, "Merkez Bankası iyileşme görürse, bu miktarı azaltabilir. Aksi yönde harekette de 100 değil, 150 baz puana kadar çıkan geç likidite artışı olabilir" diye konuştu.
