BBC TÜRKÇE/PARADISE PAPERS
08 11 2017, 08:04 Güncelleme: 08:10
Paradise Papers (Cennet Belgeleri) dünyanın en büyük şirketi Apple'ın, milyarlarca dolar vergiden sakınmaya devam edebilmek için yeni ve gizli bir yapı oluşturduğunu ortaya koydu.
Belgeler, ABD merkezli Apple'ın uluslararası operasyonlarını bir vergi cennetine taşımak için pazarlık yürüttüğünü gösteriyor.
Teknoloji devi Apple'ın, İrlanda'daki tartışmalı vergi faaliyetleri nedeniyle 2013'te geçirdiği soruşturmadan da bu yöntemle kaçındığı belirtiliyor.
JERSEY ADASI'NA TAŞINDI
Şirketin soruşturmanın ardından, vergilendirilmemiş nakit rezervini elinde tutan şirketini "off-shore cenneti" olarak adlandırılan Jersey Adası'na taşıdığı vurgulanıyor.
Şirket, bu yeni yapının vergi giderlerini düşürdüğü ifade ediyor. Son 3 yılda 35 milyar dolarlık gelir vergisiyle, dünyanın en çok vergi ödeyen şirketi olarak kalmayı başardıklarını söyleyen Apple ise yaptığı açıklamada, yasaları çiğnemediğini ifade ederek "Hiçbir ülkedeki vergi ödemelerini azaltmadıklarını" ifade ediyor.
TAM OLARAK NE YAPIYOR?
Paradise Papers, Apple'ın önde gelen iki İrlandalı yan şirketinin Apple Operations International (AOI)) ve Apple Sales International'ın (ASI) 2015 başından 2016 başlarına kadar Jersey'deki Appleby ofisinden yönetildiğini gösteriyor.
Bu düzenlemeyle Apple, dünya genelinde milyarlarca dolarlık vergiyi ödemekten sakınıyor.
Apple'ın 2017 hesapları, ABD dışında 44,7 milyar kazandıklarını ve dış ülkelere sadece 1,65 milyar dolar, yani sadece yüzde 3,7 dolayında vergi ödendiğini gösteriyor. Bu oran, dünya genelindeki kurumlar vergisi oranı ortalamasının altıda birinden az.
ÇİFTE İRLANDALI FORMÜLÜ
Apple, 2014'e dek ABD ve İrlanda vergi sisteminde oretaya çıkan ve "Çifte İrlandalı" olarak nitelenen bir yasal boşluktan faydalanıyordu.
Şirket ABD dışındaki tüm satış gelirlerini İrlanda'daki "devletsiz" iştirakleri üzerinden gösteriyordu. Bu iştirakler oldukça cüzi miktarda vergi ödüyordu. Bu da şirktin toplam gelirinin yüzde 55'ine denk gelen uluslararası satışlardan neredeyse hiç vergi tahsil edilmemesine neden oluyordu.
Kurumlar vergisi İrlanda'da yüzde 12,5, ABD'de ise yüzde 35 civarında. Ancak Apple, kurduğu sistemle uluslararası satış gelirleri üzerinden tahsil edilen vergi, en fazla yüzde 5'lere çıkıyordu. Bazı yıllar bu satışlardan tahsil edilen vergi yüzde 2'lere kadar düşebiliyordu.
Avrupa Komisyonu, Apple'nin İrlanda'daki iştiraklerinden birine tahakkuk eden vergi oranının sadece yüzde 0,005 olduğunu hesapladı.
Apple, bu konuda 2013'te ABD Senatosu'nda baskı altına girince, şirketin CEO'su Tim Cook vergi sistemlerini savunmak zorunda kaldı.
ABD'nin milyarca dolarlık vergi kaybetmesine sinirlenen Senatör Carl Levin senato oturumunda Cook'a "Altın yumurtlayan tavuğu İrlanda'ya taşıdınız. İrlanda'da vergi ödemeyen üç şirkete taşıdınız. Bunlar Apple'ın en değerli varlıkları dostlar. Bu doğru bir şey değil" demişti.
Cook ise "Borcumuz olan bütün vergileri, son dolarına kadar ödüyoruz. Vergi cambazlıklarına ihtiyacımız yok. Bir Karayip adasına nakit istiflemiyoruz" diye yanıt vermişti.
