FIRAT BORA TAŞ
01 11 2017, 14:28 Güncelleme: 16:11
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verisinde gıda fiyatları Mayıs'tan bu yana aylık bazda geriliyor, öncü göstergeler ise gıda fiyatlarında artış baskısının devam ettiğine işaret ediyor.
TÜİK ile İstanbul Ticaret Odası (İTO) verisi arasındaki makas Ekim rakamlarıyla daha fazla belirginleşti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, yılın son enflasyon raporunun sunumunda" Ekim’de enflasyon yukarı yönlü sürpriz yapabilir" ifadesine yer verirken öncü göstergeler gıda fiyatlarında artışın Ekim'de sürdüğüne işaret etti.
SON DÖNEMDE AYRIŞMA ÖN PLANDA
Öncü verilere göre İstanbul'da gıda fiyatları aylıkta yüzde 1,43 arttı ve yılın ikinci en yüksek artışını kaydetti. Ankara'daki artış da aynı şekilde yüzde 1,43 oldu.
TÜİK verisinde ise Mayıs'tan bu yana aylık düşüş görülüyor; Mayıs'ta yüzde 0,55'le başlayan düşüş serisini Eylül'de yüzde 0,23'le sınırlı gerileme izledi. Gıda fiyatlarında Mayıs'la başlayan düşüşe İTO verisi de eşlik etmiş ancak İTO'nun ölçtüğü fiyatlar Ağustos'tan sonra yükselişe geçmişti.
İTO VERİSİNDE YILIN İKİNCİ EN YÜKSEK ARTIŞIİTO'nun İstanbul için hazırlanan 1995 bazlı ücretliler geçinme endeksi, Ekim ayı için gıda fiyatlarında yüzde 1,43 yükselişe işaret etti. Eylül'deki artış yüzde 0,22'ydi. Ocak'ta ise yüzde 2,99 ile yılın en yüksek artışı kaydedilmişti.
Diğer taraftan Ekim ayında perakende fiyatlar yüzde 1,94 ve toptan fiyatlar yüzde 0,08 oranında arttı. Geçinme endeksi, 2017 Ekim ayı itibariyle yıllık ortalama yüzde 9,03 ve Toptan Eşya Fiyatları Endeksi ise yıllık ortalama yüzde 12,54 artış gösterdi.
Perakende fiyatlar 2017 Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10 ve toptan fiyatlar yüzde 13,18 arttı.
TÜRK-İŞ VERİSİNDE İTO İLE AYNI ORANDA ARTIŞ
Bir diğer gösterge olan TÜRK-İŞ verileri ise Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarının 2017 Ekim yında bir önceki aya göre yüzde 1,43 arttığına işaret etti.
TÜRK-İŞ verisinde Ankara gıda enflasyonu son 12 ay itibarıyla yüzde 9,89 artarken yıllık ortalama artış yüzde 7,62 olarak gerçekleşti.
KORELASYON OLSA DA SEVİYELER TUTMUYOR
Enflasyon ölçümünde öncü veriler ile TÜİK veriler arasında gıda kalemi hariç önemli bir korelasyon bulunmuyor, bu korelasyon da ancak yön tarafında sağlanıyor ve zaman zaman dikkat çekici ayrışmalar gözlenebiliyor.
Bu ayrışma İTO, Türk-İş ve TÜİK endekslerine giren fiyatların endeks hesaplamasında birbirilerinden farklı ağırlıklara sahip olması. Yine de öncü göstergeler, TÜİK verisi öncesi mal grupları bazında tüketici fiyatlarına dair fikir sağlamasıyla piyasada takip ediliyor.
TÜİK'in Ekim verisi son 3 ayda daha çok ön plana çıkan öncü göstergelerle yaşanan ayrışmanın gidişatını da gösterecek. TÜİK, Ekim ayı enflasyon verilerini 3 Kasım Cuma günü saat 10:00'da açıklayacak.
Eylül'de TÜFE yıllık bazda yüzde 11,2 yükseldi. Gıda fiyatlarında bu artış yüzde 12,50 oldu. Çekirdek TÜFE ise yüzde 10,98 ile 13,5 yılın zirvesine ulaştı.
