BLOOMBERG INTERNATIONAL
31 10 2017, 15:24 Güncelleme: 15:33
Geçtiğimiz hafta iş dünyasının ve siyasetin 3 bin 500'den fazla liderini Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da bir araya getiren "Çölde Davos" (Davos in the Desert) konferansının şüpheleri ortadan kaldırmayı hedefleyen bir önemli mesajı vardı: Petrol devi Aramco'nun 2018'de hedeflenen halka arzında plandan sapma yok.
Bu kati mesaja rağmen bazı gerçekler, belirsizliğini sürdürüyor: 2018'in çok kısa bir süre olması, anlaşmanın nerede gerçekleşeceği, ne kadar büyük olacağı, en son ne şekil alacağı gibi.
Aramco'nun halka arzı, petroldeki rekor fiyat düşüşlerinin ardından kara elmasla göbek bağını zayıflatmak isteyen Suudi Arabistan'ın reform paketinin incisi konumunda. Veliaht Prens Muhammed bin Salman'ın emriyle başlatılan programla 2 trilyon dolarlık devlet fonu yaratılarak Orta Doğu'nun en büyük ekonomisini petrol çağının sonuna taşımak hedefleniyor.
Salman'ın ilk kez 2016'nın başında açıklayarak herkesi şaşırttığı, ülkenin en değerli varlığının özelleştirilmesi planı, tarihin en büyük halka arzı olabilir.
Halka arzın hem yerel hem Londra, New York borsaları gibi uluslararası liglerde de olması bekleniyor. Ancak birincinin kesinliği daha kuvvetliyken, ikinci seçeneğin belirsizliği sürüyor. Perşembe günü açıklama yapan Suudi Arabistan Maliye Bakanı Muhammed El Jadaan, ülkenin borsası Tadawul'da halkın kesin olarak gerçekleşeceğini ancak uluslararası piyasaya açılıp açılmayacaklarını, açılırlarsa hangi ülke olacağının net olmadığını söylemişti.
Aramco CEO'su Amin Naseer de Bloomberg'e yaptığı açıklamada, nerede halka arz edileceklerine şirketin değil pay sahiplerinin karar vereceğini vurguladı.
Tadawul'un başındaki isim Halid El Hüssan ise halka arzı tek başlarına karşılamaya niyetlerinin olduğunu söyleyerek 2018'e kadar olan zaman çizelgesinin erken olduğunu vurgulamıştı. İş adamlarının hükümet menfaatleriyle bağlantılı olarak nadiren konuştuğu bir ülkede Hüssan'ın açıklaması, bazı kesimler tarafından halka arzın ertelenebileceği olarak algılanmıştı.
Aramco'nun uluslararası arzının farklı birçok sebepten zorlukları bulunuyor. Bunlardan ilki 2 trilyon dolarlık değerlemenin Suudi Arabistan dışında çok az kişi tarafından gerçekçi görünmesi.
Suudi otoritelerin bu isteklerini mümkün olabilecek en büyük sermaye havuzuyla karşılamak gibi bir çabaları da var. Ki bunun New York'ta bulunması muhtemel. Ya da regülasyonların daha hafif olduğu Hong Kong. Yer seçimindeki gecikme diğer hazırlıklarla katlanınca zaman çizelgesi üzerindeki baskı da artıyor.
Euronext CEO Stephane Boujnah'a göre halka arzlar küçük bir şirket için bile büyük bir hamleyken zengin bir ülkenin büyük şirketinin geçirdiği süreçte bazı uzlaşmaların tanımlanmasının zaman alması olağan bir durum.
Aramco'nun yönetim, hükümetin yeşil ışık yakması durumunda 2018'in ikinci yarısında Riyad'da halka arzın mümkün olduğunu ancak Londra ve New York'un en başa eklenmesinin zor olacağını söylüyor.
