BIST 100 9.079,97 % 3,10
USD/TRY 32,3358 % 0,14
EUR/TRY 35,1170 % 0,13
Piyasalar
9.079,97
% 3,10
32,3358
% 0,14
35,1170
% 0,13
1,0803
% -0,23
47,65
-0,28
2.218,98
% 1,10
87,33
% 1,44
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Modern İpek Yolu, küresel finansal sistem için risk mi?

Çin'den başlayarak Afrika'ya kadar uzanarak dünya nüfusunun yüzde 60'ını etkileyecek Kuşak ve Yol Projesi, bazı finansal riskleri beraberinde getiriyor

Modern İpek Yolu, küresel finansal sistem için risk mi?
CNBC 24 08 2017, 15:16

Çin'in Asya, Avrupa ve Afrika'da 60 ülkeyi birleştirmeyi hedefleyen, global gayrisafi yurtiçi hasılanın üçte birini etkileyecek Modern İpek Yolu projesi,  küresel güçlerden çok alkış alsa da, korumacı politikaların giderek arttığı bir dönemde riskleri de beraberinde getiriyor.

Çin'in en büyük kamu bankaları, resmi adıyla "Kuşak ve Yol Projesi'ni" (One Belt, One Road) desteklemek için sermaye artırımına gidecek.

Reuters'ta yer alan bir habere göre varlıklar anlamında ülkenin en büyük ikinci bankası China Construction Bank, onshore ve offshore yatırımcılardan 15 milyar dolar değerinde  finansal destek toplamak için farklı tanıtımlara başladı bile. Bank of China, Industrial and Commercial Bank of China, ve  Agricultural Bank of China'nın de 10 milyarlarca dolar sermaye artırımı için harekete geçtiği belirtildi.

Ancak bazı uzmanlara göre, projenin başarısız olması 100 milyarlarca dolar ödenemeyen kredinin piyasada yer etmesi anlamına gelebilir. Çin'in başkenti Pekin'de yer alan Cheung Kong Üniversitesi profesörlerinden Xu Chenggang, CNBC'ye verdiği röportajda böyle bir durumun etkisi yalnızca Çin'i değil tüm küresel finansal sistemi etkiler:

"Bu krediler riskli ülkelerdeki riskli altyapı yatırımlarını fonlamak için kullanılacak. Projeler özel şirketler için fonlansaydı endişelenecek bir durum yoktu çünkü katlanmak zorunda olacakları durumu çoktan biliyor olacaklardı. Ancak burada hükümetler  arası borçlanma ve dolayısıyla ilişkilerden bahsediyoruz."

Xu'nun "Yumuşak bütçe kısıtı" diyerek nitelediği durumda kamu şirketlerinin iflas etmesine izin verilmeyecek, söz konusu şirketler de finansman bulmakta zorlanacak. Bunun da küresel finans piyasasında sonuçları olacak.

Kamusal mülkiyetin tarihin en yüksek seviyesine çıktığı Çin'de, 21'nci yüzyılda daha "sessiz" özelleştirmelere gitmek için zarar eden şirketler ve ekonomik reformlarla dolu onlarca yılın geçmesi gerekiyordu. Ancak bu trend de son 10 yılda yavaşladı ve devlet, aşırı kapasite ve özellikle metal ve inşaat sektörlerinde zombi firmalar yüküyle uğraşmak zorunda kaldı.  

Xu'ya göre Kuşak ve Yol Projesi, aşırı kapasite sorununu çözmek yerine sorunu deniz aşırı ülkelere kadar genişletiyor:

"Çin, yabancı hükümetlerden borç almayı teklif ediyor. Peki, Çin şirketlerine ödeme yapmak için Çin fonlarını kim kullanacak?. Yumuşak bütçe kısıtının bu belirlenemez oranda artışı, belirlenemez sonuçlara neden olacak."

Uluslararası Finans Enstitüsü'nün verilerine göre Çin borcunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranı haziranda yüzde 300'ü geçti.  

İPEK YOLU RİSKLİ ÜLKELERDEN GEÇİYOR

Modern İpek Yolu'nun riski Çin'le sınırlı değil. Dünyanın en riskli gelişen ülkeleri "Kuşak ve Yol" bandında yer alıyor. Birçok araştırma uzmanı, müdahil ülkelerin ekonomi, iş dünyası ve siyasi açıdan risk değerlendirmesini yapıyor.

Mercator Enstitüsü Çin Araştırmaları Başkan Yardımcısı Bjorn Conrad, CNBC'ye verdiği röportajda "Birçok projenin tahmin edilemeyen sorunlarının olacağına şüphe yok. Bu projelerde ödenemeyen kredilerin olması riski yüksek. Çin'in bankacılık sistemine yönelik bir risk, temel olarak küresel bankacılık sistemini de tehlikeye sokuyor" dedi.

Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu, geçen hafta yaptığı açıklamada, deniz aşırı ülkelere yatırım yapan yerel firmaların risklerini azaltmak için bir takım regülasyona gidileceğini ve akılcı olmayan yatırımları engelleyeceklerini duyurdu.

Yukarı

Business HT×