BUSINESSHT
26 07 2017, 15:02 Güncelleme: 15:39
CHP Parti Meclisi Üyesi ve İzmir Milletvekili Selin Sayek Böke'ye göre Türkiye'de makro ekonomik veriler kısa vadeli bazı iyileşmelere işaret etse de Türkiye ekonomisindeki olumluya gidişin kalıcı ve sürdürülebilir olmadığını da ortaya koyuyor.
Böke'ye Türkiye ekonomisinde bazı temel riskler bulunsa da hala önemli fırsatlar bulunuyor. Ekonomide etkin yönetim göstermek için bazı öncelikli hedeflere dikkat çeken Böke bunun için bir de yol haritası öneriyor.
Ekonominin genel durumunu değerlendiren ve yeni bir yol haritası öneren çalışmasını BusinessHT ile paylaşan Selin Sayek Böke'ye göre Türkiye ekonomisi açısından en kritik risklerden ilki ekonomi politikasının siyasetin gölgesinde kalması, ekonomi politika çerçevesinin kısa vadeciliği ve politikaya yönelik güvende bozulma.
Bunun yanında Türkiye'nin dış finansmana olan bağımlılığı da Türkiye'nin en temel kırılganlıklarından birisini oluşturuyor. Ekonomide büyüyen adaletsizliklerin ileriye dönük sosyal ve ekonomik risk oluşturduğunu belirten Böke artan borçluluğun de ham makroekonomik hem de sosyal riskler barındırdığına dikkat çekti.
Böke'nin vurguladığı son risk ise söz konusu makroekonomik riskler ve ekonomi üzerinde gittikçe artan siyasi belirleyicileri iş yapma ve yatırım ortamını bozması olduğunu belirtti.
TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ İKİ ÖNEMLİ FIRSAT
Bunların karşısında Böke, Türkiye'de ekonominin iki önemli fırsat barındırdığını ifade etti. Böke çalışmasında bu fırsatları şöyle açıkladı:
"Türkiye ekonomisi için uzun vadeli en önemli iki fırsat; Türkiye’nin 2035’e kadar açık kalacak olan demografik fırsat penceresi, ve coğrafi konumumuz. Gençleri, salt pazar büyüklüğü ve devşirilmesi gereken siyasi ideolojik taban olarak değil, bugünden ekonominin ve sosyal yaşantının ortağı olarak gören bir yaklaşıma ihtiyaç var.
Bu yaklaşımla uyumlu sosyal harcamaları barındıran bir maliye politikası ile eğitimde yapılacak reformlarla, sağlanacak özgürlük ve demokrasi ortamı ile gençler kontrol edilmesi gereken değil, ekonomiye ortak olan paydaşlara dönüşebilirler ve bu şekilde Türkiye genç nüfusundan kaynaklı potansiyel avantajını kullanır hale gelebilir.
Coğrafi stratejik konum 4,5 saatlik bir uçuş mesafesindeki 58 ülkenin, 1,5 milyarlık nüfusun, 21,6 trilyon dolarlık pazarın merkezi olma fırsatı sunuyor. Ancak bununla uyumlu bir dış politikaya ve ticari diplomasi temelli bir anlayışa ihtiyaç var."
ÖNCELİKLİ HEDEFLER VE YENİ YOL HARİTASI
Böke Türkiye ekonomisindeki riskler ve fırsatlarla ilgili değerlendirmede bulunduktan sonra ekonomideki öncelikli hedefleri ve önerdiği yol haritasının unsurlarını da sıraladı.
Buna göre Böke'nin önerdiği ile öncelikli hedef, siyaset eliyle toplumu, ekonomiyi, sosyal yaşantıyı ayrıştıran yaklaşım son bulması. Böke'ye göre hedeflerden biri ‘ikili ekonomi’ yapısını ortadan kaldırmak, ekonomik adaletsizliklere çözüm üretmek olmalı.
"Vatandaşın borç yükünü de borçlanma ihtiyacını da azaltacak adımlar atılmalı, ve ortaya konacak yol haritasında öncelik mümkün olduğunca tüketim ve alışılagelmiş yaşam standartlarından vazgeçmeyi gerektirecek değil, gelir arttırmaya yönelik politikalar olmalı" diyen Böke üretimin artmasının ve üretilenin hakça paylaşımının mümkün olacağı bir ekonomik dönüşümün hedeflenmesi gerektiğine dikkat çekti. Böke, son olarak ekonominin dış finansman bağımlılığını azaltacak yapısal dönüşümün hedeflenmesi gerektiğini belirtti.
Bu hedeflere ulaşmak için Böke'nin önerdiği yol haritası ise şöyle:
1. Yeni bir siyaset, yeni bir iktidar anlayışına ihtiyaç var.
2. Bu yeni siyasetin ortaya koyacağı ekonomi politiğin kısa vadeli siyasi kaygılarla değil, kalkınma öncelikleriyle uyumlu biçimde şekillendirilmesi gerekiyor.
3. Üretim kapasitesine yatırım yapan adımları hızla atmamız gerekiyor. Eğitim, özgürlükler, sağduyulu bir dış politika ve yeni bir teşvik sistemi kalkınma modelinde ihtiyaç duyulan dönüşümün en önemli başlıkları.
4. Kalkınma hedefleri makroekonomik tutarlılığı olan bir ekonomik çerçeveye dayanmalı.
5. Politika/siyasa güvenilirliğini arttırmak, yatırım ortamını düzeltmek için tek adam rejimine son verecek, parlamenter demokrasiyi güçlendirecek adımlar atılmalı. Hukukun üstünlüğü tesis edilmeli.
