SELÇUK OKTAY
13 06 2017, 16:54 Güncelleme: 14.06.2017, 08:17
Türkiye 2017 yılının ilk çeyreğinde yüzde 5 ile güçlü bir büyüme performansı ortaya koydu. Fakat büyüme verileri içinde bir detay var ki ekonominin geleceğine ilişkin önemli soru işaretleri yaratıyor.
TÜİK'in açıkladığı büyüme verilerinde ekonomi için önemli katma değer yaratan sanayi sektörü açısından kritik bir gösterge olan makine teçhizat yatırımlarında tarihin en büyük gerilemesinin yaşandığı görülüyor.
Buna göre Türkiye'de makine teçhizat yatırımları 2017'nin ilk çeyreğinde yüzde 10,1 daralma gösterdi. Böylelikle TÜİK'te verilerin tutulduğu tarihten bu yana 2010 yılı Mart ayından bu yana en sert küçülme yaşandı. Ayrıca bu veri ile makine teçhizat yatırımlarında son 3 çeyrektir daralma kaydedilmiş oldu.
Bunun karşısında yılın ilk çeyreğinde inşaat yatırımlarında yüzde 10'luk artış görüldü. Gayrisafi sabit sermaye oluşumunda inşaat yatırımları öne çıkarken, makine teçhizat yatırımlarının payında ciddi bir gerileme kaydedildi.
Ekonomist Haluk Bürümcekçi büyüme verilerine ilişkin yayınladığı notunda söz konusu verinin olumsuz olarak algılandığını belirtti. Bürümcekçi, "Bu bağlamda, inşaat gibi çok daha verimsiz bir alandan kaynaklanan yatırım artışı, büyüme kompozisyonu ve büyümenin sürdürülebilirliği açısından olumsuz bir gelişme olarak not edildi." ifadelerini kullandı.
Makine sektörüne göre de makine teçhizat yatırımlarında görülen tablo iyi bir işaret değil. Makine İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran, Türkiye'nin ekonomiyi sürdürülebilir bir ekonomik temel üzerine oturtmak zorunda olduğunu, bu açıdan son verilerin iyi bir işaret olmadığını söyledi.
Ekonomide büyümenin odaklandığı noktanın kamu yatırımları ve tüketim olduğuna dikkat çeken Dalgakıran, özel sektör yatırımlarının olumsuz olduğunu, özel sektörün yatırım yapmaması dolayısıyla makine teçhizat yatırımlarında da bu tablonun ortaya çıktığını belirtti.
Kemerburgaz Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu'na göre özel sektörün yatırımdan imtina etmesinin arkasında politik belirsizlikler ve döviz kurundaki dalgalanma yer alıyor. "Türkiye'de politik belirsizlik var. Politik belirsizlik ortamında yabancı yatırımcının sabit sermaye yatırımı yapması beklenemez" diyen Kozanoğlu, aynı durumun yerli yatırımcılar için de etkili olduğuna dikkat çekti.
Kozanoğlu, döviz kurlarında yaşanan dalgalanmanın da sabit sermaye yatırımları açısından zorlayıcı bir unsur yarattığına vurgu yaptı.
Makine teçhizat yatırımları 2015'in ikinci çeyreğinde yüzde 26,6'ya varan büyüme göstermiş, o dönemden itibaren de bu alandaki büyüme ivmesi gerilemeye başlamıştı.
