BUSINESSHT
11 06 2017, 09:26 Güncelleme: 12.06.2017, 08:22
Yarın, saat 10:00’da Türkiye’nin 1. Çeyrek GSYİH verileri açıklanacak. 2017’nin ilk büyüme verisi ekonominin canlandırılması açısından uygulama geçirilen tedbirlerin performansı ile ilgili olarak da önemli işaretler sunacak. Aynı zamanda 2016’da beklentilerin üzerinde gerçekleşen büyüme performansının ne kadar devam etme eğiliminde olduğu da ortaya çıkacak.
İşte 2017’nin ilk büyüme verisi ile ilgili mutlaka bakmanız gereken noktalar..
1) ÖNCEKİ ÇEYREK BEKLENTİNİN ÜZERİNDE
Türkiye ekonomisi geçen yıl son çeyrekte beklentilerin üzerinde yüzde 3.5 büyürken, 2016'nın tamamında yüzde 2.9 ile yine beklentilerin üzerinde büyüdü ancak ekonominin daraldığı 2009'dan bu yana en düşük büyümeyi kaydetti.
Beklenti 4. çeyrek büyümesinin yüzde 1.9 olması yönündeydi. 3. çeyrek büyüme verisi de yüzde 1.8 düşüşten yüzde 1.3 düşüşe revize edildi.
Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2016 yılında tarım sektörünün toplam katma değeri, zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 4,1 azaldı, sanayi sektörünün toplam katma değeri yüzde 4,5 arttı, inşaat sektörünün toplam katma değeri yüzde 7,2 arttı ve hizmetler sektörünün toplam katma değeri yüzde 0,8 azaldı.
2) BEKLENTİLER POZİTİF
Türkiye ekonomisinin ilk çeyrek büyümesine ilişkin beklentiler pozitif görülüyor. Reuters anketine katılan ekonomistler, bu yılın ilk çeyreğinde geçen yıl son çeyreğin üzerinde yüzde 4, yılın tamamında ise yüzde 3.5 büyüme bekliyor.
Reuters'ın 19 ekonomistin katılımı ile yaptığı ankete göre ilk çeyrek beklentileri yüzde 2.0-5.2; 2017 sonu için büyüme beklentileri ise yüzde 2.5-4.0 aralığında yer alıyor.
Anadolu Ajansı Finans Servisi’nin anketinde de beklentilerin oldukça pozitif olduğu görülüyo. AA’nın 20 ekonomistle düzenlediği ankette ekonomistlerin yılın birinci çeyreğine ilişkin büyüme beklentilerinin ortalamasının yüzde 3,8 olduğu görülüyor. Ankete katılan ekonomistlerin yılın 1. Çeyreği için en yüksek büyüme beklentisi yüzde 5,2 olurken, en düşük beklenti yüzde 2 seviyesinde.
3) SANAYİ ÜRETİMİ NE SİNYAL VERİYOR?
Büyüme rakamları açısından önemli öncü göstergelerden biri olan sanayi üretim verisi ilk çeyreğin son ayında hızlı bir yükseliş gösterdi. Sanayi üretimine ilişkin veriler yılın ilk çeyrek büyümesinin güçlü gelebileceğine yönelik işaretler sundu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre Ocak'ta yüzde 1,3 Şubat'ta yüzde 0,4 gerileyen sanayi üretimi Mart'ta yüzde 1,3 arttı. Beklenti, yüzde 0,8 artış yönündeydi.
Yıllık bazda ise Şubat'ta yüzde 1 artış gösteren sanayi üretimi, Mart'ta yüzde 2,8 yükselirken bu kalemdeki beklenti de yüzde 2,5 artıştı.
Sanayi üretimi verileri iç talebin canlanma eğilimi gösterdiğine dikkat çekti.
Sanayi üretimi ile birlikte dış ticaret ve bütçe büyümenin son çeyreği aşma ihtimalini güçlendiriyor. Bununla birlikte tüketim malı üretim ve ithalatındaki yavaşlama özel tüketim harcamalarının ilk çeyrekte zayıfladığına işaret ediyor.
4) HÜKÜMET KANADININ BEKLENTİLERİ
Orta Vadeli Program'da (OVP) 2017 için yüzde 4.4 büyüme öngörülürken, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci büyümenin ilk çeyrekte yüzde 4'ün üzerinde olacağını, 2017'de büyümenin yüzde 5'in üzerinde olmasını istediklerini söylemişti.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise son yaptığı açıklamada bu yıl reformlarla yüzde 5 büyümenin olası olduğunu söyledi.
Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli de “2017'de OVP'deki büyüme rakamını yakalayacağız, hatta üstüne bile çıkabiliriz” açıklamasını yapmıştı.
5) YABANCI KURUMLARIN SON RAPORLARI OLUMLU
Son günlerde gelen yabancı kurum raporları da Türkiye’de büyümenin ivmeleneceğine işaret ediyor.
Dünya Bankası, dünya ekonomisinin 2017 yılı büyüme tahminini yüzde 2,7'de tutarken, Türkiye ile ilgili büyüme tahminlerini yukarı çekti.
Türkiye'nin önümüzdeki yıllarda büyüme performansına ilişkin tahminler ise yukarı çekildi.
Kurum, Türkiye ekonomisi için 2017 yılı büyüme tahminini yüzde 0,5 yükselterek yüzde 3,5'e çıkardı.
Türkiye ekonomisinin 2018 ve 2019 büyüme tahminleri ise yüzde 0,4 yükseltilerek sırasıyla yüzde 3,9 ve yüzde 4,1 olacağı tahmin edildi.Türkiye ekonomisinin büyüme hızında artış yapılmasına gerekçe olarak ise başarısız darbe girişiminin ardından ekonominin hızla toparlanması gösterildi.
Ayrıca siyasi belirsizliğin azalması, turizmin ve özel sektör bilançolarının iyileşmesi de nedenler arasında sayıldı.Türkiye'de anayasa değişikliğinin kabul edilmesinin ardından halen olağanüstü halin devam ettiği vurgulandı.
Türkiye ekonomisinin 2016'da kötü performans göstermesinde ise başarısız darbe girişiminin ardından iş koşullarının zayıflamasının, Rusya'nın uyguladığı yaptırımların ve yüksek enflasyonun rol oynadığı aktarıldı.
Dünya Bankası'nı takiben Morgan Stanley de Türkiye'ye ilişkin 2017 büyüme tahminini yüzde 2,3'ten yüzde 3,3'e çıkardı.
OECD, Türkiye için 2017 yılı GSYH büyüme beklentisini yukarı yönlü revize etti. 2018 için tahminini ise düşürdü.
OECD yayınladığı Global Ekonomik Görünüm raporunda, Türkiye'de ekonomik aktivitenin 15 Temmuz'daki darbe girişimi ve artan jeopolitik gerilimlerin etkisiyle 2016'da yavaşladığını, bununla birlikte hükümetin aldığı bir dizi tedbirin etkisiyle hem özel sektörü tüketiminin hem de yatırımların toparlanmaya başladığını bildirdi.
OECD raporunda "Mali ve diğer tedbirler, ihracat talebinde toparlanmanın da desteği ile özel tüketimi ve yatırımları canlandırdı. Bunların kamu finansmanına ve kredi dağılımının kalitesine etkisi izlenmeli. Kurda keskin değer kaybı ve artan enflasyon bekleyişleri karşısında hara politikası duruşu sıkı, ancak ana politika faizinde açık artırımlar gerekli" ifadelerine yer verildi.
Türkiye'nin global ve Avrupa değer zincirlerine daha fazla entegre olma yoluyla cari işlemler açığını daha da artırmadan net ihracatını artırmasının istihdam yaratımı için çok önemli olduğunu belirten OECD, bunun için Avrupa Birliği ile gümrük birliği anlaşmasının derinleştirilmesi, tarım ve hizmetler sektörüne yayılmasının anahtar olduğunu savundu.
OECD raporunda Türkiye için 2016, 2017 ve 2018 büyüme tahminlerini yüzde 3,1, 3,4 ve 3,5 olarak ortaya koyarken, enflasyon beklentilerini ise 7,8, 10,4 ve 8,1 olarak duyurdu. İşsizlik oranlarının 2016, 2017 ve 2018'de yüzde 10,9-10,8-10,9 olacağını öngören OECD, cari işlemler açığı tahminlerini de yüzde 3,8-4,8-4,6 olarak ortaya koydu.
