FIRAT BORA TAŞ
26 05 2017, 15:28 Güncelleme: 27.05.2017, 10:24
Borsadan iki sıfır atılması konusu yeniden gündemde; psikolojik etkisinin olumlu olması bekleniyor ancak hisse senedi piyasası için imaj etkisinden daha fazlasının gerektiğine dikkat çekiliyor.
2013'te Borsa İstanbul (BIST) 30 endeks 100 bini aştığı sırada İstinye'de en çok tartışılan konulardan biri olan iki sıfırın silinmesi, bu kez BIST100'ün 100 bine yaklaşmasıyla yeniden konuşuluyor.
Konuya ilişkin olarak gazetecilerin sorularını yanıtlayan Borsa İstanbul (BIST) Başkanı Himmet Karadağ, "BIST, 100 bini geçtikten sonra iki sıfır atmayı düşünüyoruz. Endeksten iki sıfır atılmasıyla ilgili çalışmalar sürüyor." dedi.
Teorik olarak uygulama, piyasa değerlerini ya da endeksteki hisselerin ağırlıklarını değiştirmeyecek. Ancak algı açısından olumlu etki yapması bekleniyor.
"BEDELSİZ ETKİSİNE BENZER"
BusinessHT'ye konuşan Gedik Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Erhan Topaç, eskiden beri savundukları sıfır atma uygulamasının etkisini bedelsiz veren hisselere benzeterek, "1997'den bu yana hem enflasyon hem de dövizin yükselişinin yansımasıyla endeksin rakamsal değeri çok yükseldi. İki sıfır atılması, hisselerin bedelsiz vermesi gibi değeri teorik olarak etkilemese de psikolojik olarak etki yapar." dedi.
"ASIL KONU İKİ SIFIR ATMAK DEĞİL"
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte ise "Asıl konu iki sıfır atmak değil" diyor.
Ökte, Türkiye gibi hisse senedi yatırımcısına ihtiyacı olan ülkeler için bu uygulamaların önemli olduğunu belirterek, "İki sıfır atarak psikolojik pozitif etki yaratmaya çalışmak, bu konuları tekrar gündeme taşımak güzel. 100 binden iki sıfır atılınca, endeks bin olacak; bu sadece psikolojik bir etkidir. Endeks çarpan bazında ucuzlamadı, Türkiye yeni bir makro hikaye kazanmadı ama bu işlerden hiç anlamayan, yeni bir yatırımcı jenerasyonuna psikolojik motivasyon verdin, imaj değiştirdin. Ancak bu imaj etkisi yerine, gidip dünyanın en önemli yatırım araçlarından birini kullanıma açmak, mesela bankacılık endeksi üzerine bir BIST Bankacılık sektör yatırım fonu (‘ETF’) çıkarmak daha iyi olmaz mıydı? Bence olurdu." diyor ve ekliyor:
Ancak, endeksten iki sıfır attığınızda, o da 100 bin üzeri oluşum olursa, hisse senetleri ‘ucuzladı’ algısı yaratacağınız kesimi hisse senedi nedir, yatırım nedir, o konularda çok iyi eğitiyor olmanız lazım. Asıl konu iki sifır atmak değil, bu."
TARİHTE SADECE BİR KEZ
1986 İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) adıyla 1986 yılında faaliyete başlayan ve 1997 Tuncay Artun döneminde yılbaşındaki endeks değişikliğiyle hesaplanan değerinden iki sıfır atılan endekste Karadağ yönetimi böyle bir karar alırsa, borsa tarihinde bu ikinci olacak.
1997'DE İKİ SIFIR ATILDI
1997 yılında, 1986 - 1996 arasında hesaplanmış olan endekslerin rakamsal ifadesinin kolaylaştırılabilmesi için, daha önce hesaplanmış değerlerin 100'e bölünmesi suretiyle hesaplanan İMKB - 100 endeksinin başlangıç değeri 1986 Ocak ayında 100 yerine 1'e eşit olacak şekilde revize edilmişti.
VOLATİLİTE ARTIŞI YAŞANABİLİR
Piyasada olumu algının yanı sıra aslında gerçek değerlerin ucuzlamayacağına dikkat çekilir, olası revizyonun yatırımcılar nezdinde yanlış anlaşılmamasına da vurgu yapılırken eski başkan yardımcılarından Mustafa Kemal Yılmaz'ın 1997 tarihinde İMKB Dergisi'nin 3. sayısında yayınlanan "Hisse senedi fiyat oynaklığı ve fiyat oynaklığının vade yapısı: Türkiye için genel bir değerlendirme " başlıklı makalesinde, 1997 örneğinde endeksten iki sıfır atılmasının volatilite etkisini ortaya koyuyor.
Makaleye göre endeksten iki sıfır atılması ilk 6 ay sonunda hisse senedi piyasası oynaklığında artışa neden oluyor. Yılmaz'ın çalışmasına göre 1996'da yıllıklandırılmış günlük volatilite yüzde 32-34'teyken 1997 yılı 6 ay sonunda BIST100 için yüzde 49,91 BIST30 için yüzde 55,56'ya ulaşmış.
BIST100 için 2016'ya kadar olan veri setinde bu oranlar daha sonra yüzde 10'lara kadar düşüyor.
OLASI REVİZYON ÇARPANLAR YA DA BAŞLANGIÇ DEĞERİNDEN GELEBİLİR
Endeksten iki sıfır atmak için hesaplamada kullanılan çarpanlar veya başlangıç değerinin değişmesi gerekiyor. BIST, endeks değerlerinde kapsamlarında bulunan payların fiili dolaşımda bulunan kısmının piyasa değerleri ile ağırlıklı olarak hesaplanıyor.
