BUSINESSHT
16 05 2017, 15:58 Güncelleme: 16:12
Çikolatanın hammaddesi, nasıl olur da hem bir iç savaşın saiki, hem de ekonomik krizin tetikleyicisi olur?
Dünyanın kakao üretiminin yüzde 42'sine hâkim Fildişi Sahili'nde hükümetin kakao fiyatlarındaki rekor düşmeden kaynaklı gelir kaybını gerekçe göstererek askerlere verilen ikramiyeyi geciktirmesi, dört ayda ikinci isyanı başlattı.
İsyancı askerler ve hükümet yanlısı ordu mensupları arasında çıkan çatışmalar bankalar, kamu binaları ve işyerlerinin kapanmasına neden olurken, kakao fiyatlarının haftalık yükselişi beş yılın zirvesine çıktı.
Kakao fiyatları pazartesi günü yüzde 2'nin üzerinde artış gösterse de hâlen son yılların en düşük seviyelerinde. Hasadın normalden daha fazla olacağı beklentisiyle fiyatları 12 ayda yüzde 27 oranında düşen kakaonun Fildişi Sahili devlet bütçesine faturası 150 milyar frank oldu.
İKİYE BÖLÜNEN ÜLKE, İKİYE BÖLÜNEN ORDU
Ekonomik gerekçelerle başlayan isyanlar sonrası Müslüman çoğunluğun yaşadığı kuzey ve Hıristiyanların yaşadığı güney bölgesi olarak 2002'de ikiye bölünen ülke, politik krizin zirvesine Kasım 2010 seçimleri sonrası çıktı.
O dönem 10 yıl boyunca devlet başkanlığı görevini yürütmüş Laurent Ghabgo, rakibi Alassana Quattara'nın seçimlerdeki galibiyetine karşı çıkınca iki tarafın destekçileri arasında başlayan çatışmalar iç savaşa döndü ve 1 milyondan fazla kişi kaçarak komşu ülkelere sığındı.
Altı yıl önce Ghabgo'ya direnerek Quattara'nın başa gelmesini destekleyen askerlerin birçoğu şimdi yeniden Quattara'nın karşısında.
Quattara hükümetinin kakaodan doğan zarar nedeniyle askerlerin ikramiyelerini ödememesi ilk isyanı Ocak 2017'de başlattı. Ülkenin ikinci büyük kenti Bouake'de başlayan protestolar en az dokuz kente yayıldı. Her askere 19 bin 950 dolar ödenmesinin kabul edilmesiyle tansiyon bir süreliğine düştü.
Ocakta bu miktarın 8 bin 370 dolarlık kısmını alan askerlere geri kalan ödemenin bu ay yapılması bekleniyordu.
Ancak 12 Mayıs'ta isyan eden askerlerin bir kısmının canlı yayında özür dilemesinin ardından ayaklanmalar yeniden başladı. Ouattara hükümeti de ilave ödemeleri iptal ettiğini açıkladı.
23 milyon nüfuslu ülkede protestolar Bouake'nin yanı sıra başkent Abidjan ve kahve üretiminin merkezlerinden Daloa'da da devam ediyor.
