BUSINESSHT
03 05 2017, 09:52 Güncelleme: 15:03
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yurtiçi tüketici ve üretici fiyat endekslerini yayınladı.
Buna göre martta yüzde 11,29'luk oranla 8,5 yılın zirvesini gören enflasyon oranı, nisanda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,87 seviyesinde gerçekleşti. Beklenti yüzde 11,59'du. Enflasyonun aylık artışı ise yüzde 1,31.
Çekirdek TÜFE nisanda yüzde 9,42 arttı. Beklenti yüzde 9,59'du.
BloombergHT canlı yayınına katılan SPINN Danışmanlık Kurucu Ortağı Özlem Derici Şengül, çift haneden düşmeyen enflasyon ile ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
"Yıl sonu ile beklentiler çift haneye doğru kaymaya devam ediyor. Bu durum Merkez Bankası'nın işini zorlaştırıyor. Fiyatlama davranışına sirayet etmeyecek kadar mevcut seviyelerde kalırsa o zaman sorun teşkil etmeyebilir ama birkaç aydır çift haneli gidip, gelecek aylarda da böyle devam edeceğini bildiğimiz bir enflasyon oranı yeni fiyatlamaları da değiştirecektir. Tedarikçiler, ev sahipleri vs. talep ettikleri fiyatı bu yeni enflasyona göre uygulayacak. Bu da kalıcı olarak bir üst seviyeye çıktık anlamına geliyor. "
İstanbul Kemerburgaz Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, düşük gelir seviyesindeki kesimin enflasyonu çok daha yüksek oranlarda hissettiğini belirterek şunları söyledi:
"Alt gelir gruplarına bakıldığında gıdanın ağırlığı yüzde 30'lara yaklaşıyor. Toplumun daha alt gelir düzeyine sahip vatandaşlarımızın hayatına yansıyan enflasyon yüzde 11,87'nin de üzerinde olduğunu söyleyebiliriz."
"Enflasyonun tek hanelilere düşme ihtimali en erken ekimde olabilir. Ki o da çok şüpheli" diyen Kozanoğlu "Çünkü önümüzdeki beş ayda fiyatların sadece yüzde 0,2 artması gerekiyor. Tarım sektörü eskiden büyük ölçüde ulusal üretime dayalı, iç piyasada arz ve talebi belirleyen bir sektördü. Tarımda da ithal fiyatları ve döviz kuru değişmeleri gıda fiyatlarını belirgin şekilde etkiliyor" diye konuştu.
ZAM ŞAMPİYONU DOMATES
Ana harcama gruplarına bakıldığında, yıllık en yüksek artış yüzde 9,13 ile giyim ve ayakkabı grubunda. Aylık en fazla yükseliş rekoru ise yüzde 61,03 ile domatesin. Aylık düşüş gösteren tek grup yüzde 0,02 ile haberleşme oldu.
Yıllık en fazla fiyat artışı yüzde 21,65 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti.
Odeabank Ekonomisti Şakir Turan'a göre kurda yeni bir şok yaşanmazsa mevcut durumda gıda fiyatlarında en yüksek seviye görülmüş olabilir. Ancak arzın devamlılığı için yapısal reformlar şart:
"Gıda fiyatlarında yeni bir şok yaşanmazsa, bu seviyelerin zirve olduğunu düşünüyoruz. Enflasyonun bundan sonra kademeli şekilde aşağı gelmesini bekliyoruz. Ancak bu aşağı geliş çok hızlı olmayacaktır. Burada risk, hem fiyatlama davranışlarından hem kur kaynaklı olacak. Çünkü iç talep çok zayıf değil. Üreticiler, kur artışı kaynaklı maliyetleri tüketici fiyatlarına yansıtabiliyorlar. O sebeple de çekirdek enflasyondaki iyileşme sınırlı olabilir.
Arzın devamlılığını sağlayacak düzenlemeler yada tarımla ilgili uzun vadeli reformlar yapılmadığı sürece gıda fiyatlarındaki oynaklık devam edecektir. Gıda komitesinin alacağı kısa vadeli tedbirlerin, uzun vadeli reformlarla desteklenmesi gerek.
Geçmiş dönemde kur artışının etkisini gördük. ÖTV indirimleri fiyatları biraz aşağı getirmiş olsa da, kurdan kaynaklı bir maliyet baskısı olduğu ve iç talep sanıldığı kadar yavaşlamadığı için beyaz eşya ve mobilyada fiyatlar artmaya devam etti. Bizim beklentimiz, kurda yeni bir şok olmaması durumunda bu kalemlerde de zirveyi görmüş olduğumuz yönünde."
ÜRETİCİ FİYATLARI DA BEKLENTİLERİN ÜZERİNDE
Yurt içi üretici fiyat endeksi nisanda bir önceki aya göre yüzde 0,76, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,37 arttı. ÜFE'nin önceki yıllık artışı yüzde 16,09 seviyesindeydi.
Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 4,15 ile tütün ürünleri, yüzde 3,43 ile içecekler, yüzde 2,15 ile kağıt ve kağıt ürünleri sektörlerinde gerçekleşti.
Buna karşılık metal cevherleri yüzde 2,03, ham petrol ve doğal gaz yüzde 1,80 ve diğer madencilik ve taşocakçılığı ürünleri yüzde 0,49 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2017 yılı Nisan ayında aylık en fazla artış dayanıksız tüketim mallarında (Yüzde 0,91) ve yıllık en fazla artış ara mallarında (Yüzde 9,08) gerçekleşti.
